Mikronowy współczynnik zakresu filtracji. Oznaczaon, że każda cząsteczka większa niż specyficzna wielkość zostanie zatrzymana na filtrze.

Określa stan, którym dochodzi do zatrzymania wszystkich cząstek (100%) na przegrodzie filtracyjnej o danej wielkości w trakcie procesu filtracji.

Proces, w którym ciało stale pochłania inne cząsteczki do swego wnętrza-struktury.

Separacja cieczy, gazów, koloidów lub substancji zawieszonej z medium poprzez przyleganie do powierzchni lub porów substancji stałej.

Zjawisko polegające na gromadzenia się cząsteczek substancji (gazu, cieczy lub ciała stałego) na powierzchni ciała stałego lub cieczy i wywiązaniu pomiędzy tymi cząsteczkami wiązania chemicznego(chemisorpcja) bądź fizycznego (adsorpcja fizyczna).

Adsorpcja związków wielkocząsteczkowych zachodzi na powierzchni membrany. Jest ona wywołana powinowactwem materiału membrany i substancji występujących w roztworze.

Może ono mieć charakter powinowactwa hydrofilowo-hydrofobowego, powinowactwa związanego z polarnością cząsteczek, ładunkiem elektrycznym powierzchni membrany i substancji wielkocząsteczkowych oraz koloidalnych, siłą jonową i pH roztworów.

Szczególnie podatne na adsorpcję na polimerach hydrofobowych (polietylen, polipropylen) są cząsteczki białek. Membrany wykonane z polimerów hydrofilowych (np.: estry celulozy) są mniej podatne na adsorpcję i dlatego istnieje potrzeba do wytwarzania membran do mikrofiltracji i ultrafiltracji z tych właśnie polimerów.

Woda miękka i kwaśna, która może powodować korozje w rurociągach i innych urządzeniach hydraulicznych.

Właściwość wody wywołana jej składem chemicznym, powodująca niszczenie skał, betonów, konstrukcji metalowych pozostających z nią w kontakcie. Niektórzy badacze a. w. rozumieją jako niszczenie skał i betonów, korozyjność natomiast jako niszczenie konstrukcji metalowych. Badacze zachodni zawężają niekiedy pojęcie a. w. jedynie do niszczenia skał węglanowych. A. w. powoduje nieodwracalne zmiany ośrodka skalnego, ługowanie i zmienia chemizm wód. Najczęściej mamy do czynienia z wodami o agresywności ługującej (zawierające poniżej 90 mg CaCO3/dm3), agresywności węglanowej (zawierające ponad 4 mg CO2/dm3), agresywności magnezowej (zawierające ponad 1000 mg Mg/dm3), agresywności siarczanowej (zawierające ponad 250 mg SO4/dm3), agresywności amonowej (zawierające ponad 15 mg N-NH4/dm3) oraz występującej przy pH wody poniżej 7 agresywności kwasowej. Agresywnie działają też wody typu Na-Cl o stężeniu przekraczającym 1000 mg/dm3 oraz w stosunku do żeliwnych rur, wody bogate w tlen. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]o

Złoże odkwaszające i neutralizujące Akdolit-Gran jest sferycznym, alkalizującym materiałem filtracyjnym pochodzenia dolomitowego
. W celu przeciwdziałania korozji materiał ten stosuje się do odkwaszania wody poprzez filtrację, co powoduje wzrost nasycenia kalcytem i w efekcie wzrost odczynu pH wody.
Wielkość uziarnienia:
0,5-1,2mm
0,5-2,5mm
2,0-4,5mm
4,0-7,0mm

Aparatura Kontrolno-Pomiarowa i Automatyka - AKPiA

Wody podziemne o mineralizacji ogólnej do 1000 mg/dm3 i temperaturze poniżej 20°C. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Mocno związane jony przyczepione do złoża wymieniacza jonowego. Każda grupa aktywna musi mieć zawsze jon-odpowiednik o przeciwnym ładunku w swoim sąsiedztwie

Proces biologiczny zależny od dostępu tlenu, w wyniku którego rozpuszczalna substancja organiczna jest przekształcana do organicznej substancji stałej (biomasy) usuwanej w wyniku działania sił grawitacji lub podczas filtracji.

Adsorbent o dużej porowatości oraz silnie rozwiniętej powierzchni właściwej, często przekraczającej 1000 m2/g otrzymywany w wyniku aktywacji zwęglonego materiału wyjściowego. Wykorzystywany do osuszania gazów i oczyszczania cieczy, pochłaniania szkodliwych zanieczyszczeń, odzyskiwania par cennych rozpuszczalników, oczyszczania monomerów. Powszechnie stosowany w różnych gałęziach przemysłu, m.in. chemicznym, spożywczym, farmaceutycznym, petrochemicznym oraz ochronie środowiska.

Węgiel aktywny jest porowatym ciałem stałym w formie proszku, wytłoczek lub granulek, produkowanym z wszelkiego rodzaju materiałów o wysokiej zawartości węglowej, np. drewna, skorup orzechów, odpadów węglowodorowych, torfu, węgla brunatnego, bitumicznego i antracytowego. Jest to najczęściej używane medium adsorpcyjne, powstające poprzez ogrzewanie substancji węglowych lub zasad celulozowych w warunkach braku powietrza..

Jedno- lub wielokomórkowe organizmy występujące powszechnie w wodach powierzchniowych. Produkują one własne substancje odżywcze w procesie fotosyntezy. Grupa alg jest podzielona na algi zielone i algi niebieskie. Niebieskie mogą być niebezpieczne dla zdrowia człowieka. Nadmierny wzrost alg może powodować nieprzyjemny smak i zapach wody. Rozkład alg zmniejsza dostęp tlenu w wodzie.

Stosując konieczny dodatek NaOH lub Na2CO3 do wody kotłowej dla ochrony przed korozją należy pamiętać, że zasadowość ta musi być kontrolowana. W tym celu oznacza się: liczbę sodową ( LS) inaczej zwaną liczbą alkaliczną (LA). Na drodze praktycznej ustalono minimum alkaliów, zapobiegających korozji. Wynosi ono 0,4 mg/dm3 NaOH, lub 1,85 mg/dm3 Na2CO3. Ponieważ te substancje mogą się nawzajem zastępować, gdyż węglan w tych warunkach łatwo hydrolizuje do wodorotlenku w stosunku 1 : 4,5 - wobec tego można w wodzie kotłowej oznaczyć przez miareczkowanie zasadowość “p” i “m”, a stąd ilość węglanu i wodorotlenku.

Amoniak, azotyny i azotany w wodzie pitnej i powierzchniowej

Sole amonowe, azotyny i azotany zwykle wskazują na zanieczyszczenie wody, nawet przy niskich stężeniach amoniak i azotyny mają działanie toksyczne. Amoniak tworzy się podczas rozkładu białek zwierzęcych i roślinnych, powstaje głównie z resztek pokarmu i odchodów.

Zależnie od warunków amoniak może gromadzić się, lub ulegać przemianie przez azotyny do azotanów (nitryfikacji) powodowanej przez bakterie przy pomocy tlenu.

Trujący amoniak jest trwały tylko w wodzie zasadowej. W wodzie kwaśnej tworzy się nietoksyczny jon amonowy.

Ogólnie uważa się, że małe stężenia azotynów (do 0,1 mg/l) powstające w tych procesach nie stanowią problemu. Wyższe stężenia azotynów (0,1÷1 mg/l) mogą być szkodliwe, zależnie od czasu narażenia i rozmaitych czynników zewnętrznych.

Dopuszczalny poziom parametrów w wodzie do spożycia wg PN wynosi :

amoniak 0,5 mg/l
azotany 50 mg/l
azotyny 0,5 mg/l

Identyfikacja (chemiczna analiza jakościowa) i oznaczanie ilościowe (chemiczna analiza ilościowa) składu substancji.

Badanie składu chemicznego substancji występujących w wodach lub wynik takiego badania analiza jakościowa oraz ich stężeń analiza ilościowa. W badaniach rutynowych wykonywanych dla oceny jakości wody, oznacza się najczęściej stężenia poszczególnych pierwiastków (lub jonów), podając wynik przeliczony na formę najczęściej występującego w wodzie. Wyniki podawane są w mg/dm3 lub w mval/dm3. A. ch. w. może obejmować zarówno badania stężeń makroskładników jak i mikroskładników. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Badanie (lub wynik badania) składu chemicznego substancji występujących w wodzie oraz cech fizycznych i chemicznych wody. W standardowych a. F.-ch. wód podziemnych oznacza się stężenia wybranych gazów, makro i mikroskładników oraz przynajmniej część z następujących cech: agresywność, przewodność elektrolityczną właściwą, temperaturę, radoczynność (woda radoczynna), twardość, mineralizację i suchą pozostałość wód. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Oznacza zarówno czynność jak i wynik przeprowadzonych badań – określania składu chemicznego, cech fizycznych, organoleptycznych i bakteriologicznych wody. Podczas analizowania wody bada się substancje występujące w wodzie. Samej wody dotyczy jedynie ocena składu izotopowego i temperatury. Pojęcie A. w. rozszerzone przymiotnikowo określać może zakres badań (analiza chemiczna wody, analiza fizyko-chemiczna wody, analiza bakteriologiczna wody, analiza organoleptyczna wody), lub szczegółowość badań (analiza ilościowa, analiza jakościowa, analiza szczegółowa, analiza pełna, analiza przybliżona, analiza wskaźnikowa), miejsce przeprowadzonych badań (analiza polowa, analiza terenowa, analiza laboratoryjna), lub zastosowaną metodę badań. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Miejsce w procesie elektrolizy, gdzie metal wchodzi do roztworu jako kation pozostawiając za sobą ekwiwalent elektronów do przekształcenia w elektrodę o przeciwnym ładunku - katodę.

Lokalne odstępstwo chemizmu wód podziemnych od tła hydrogeochemicznego. Jeśli stężenia w obrębie anomalii są niższe niż dolna granica tła hydrogeochemicznego, mówimy o a. h. ujemnej. Jeśli natomiast stężenia przekraczają górną granicę tła hydrogeochemicznego, mówimy o a. h. dodatniej. Zależnie od przestrzennej formy występowania rozróżniamy a. h. punktowe, liniowe i strefowe (w tym regionalne). Ze względu na genezę wyróżnia się a. h. naturalne (dzielą się na syngenetyczne i epigenetyczne) i a. h. antropogeniczne. Jako a. h. uznaje się również odstępstwo od występujących powszechnie trendów wzrostu mineralizacji ód podziemnych wraz z głębokością. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Mineralne złoże do uzdatnia wody i ścieków pod nazwą handlową AQUACLEANIT skutecznie łączy zalety metody klasycznej (niskie koszty eksploatacji i prosta obsługa) ze skutecznością odżelazienia, a szczególnie odmanganiania wody uzyskiwaną w nowych metodach bez konieczności dozowania do wody środków chemicznych. Dodatkową bardzo ważną zaletą HYDROCLEANITU jest to, że skutecznie podnosi pH wód miękkich i kwaśnych.

CHARAKTERYSTYKA AQUACLEANITU I JEGO WŁAŚCIWOŚCI.
Aquacleanit produkowany jest z magnezytu odmiany białej z Kopalni Grochów na
Dolnym Śląsku.
Skład magnezytu:
MgO - 43,0 %
SiO2 - 5,0 %
Al2O3 - 0,9 %
Fe2O3 - 1,8 %
CaO - 1,0%
inne - 0,3 %
Straty prażenia - 48,0 %
Magnezyt stosowany do produkcji Aquacleanitu nie zawiera minerałów azbestonośnych, a zawartość metali ciężkich nie przekracza dopuszczalnych wielkości.
Granulacja magnezytu mieści się w granicach 2÷8 mm w klasach ziarnowych 2÷4 mm, 3÷8 mm, lub innych wg życzeń odbiorcy Aquacleanitu. Proces produkcji Aquacleanitu polega na prażeniu określonej klasy ziarnowej magnezytu w programowo zmiennych warunkach temperaturowych, w piecu obrotowym opalanym gazem ziemnym, w wyniku czego uzyskuje się częściowo zdekarbonizowany magnezyt prażony zwany Aquacleanitem zgodnie z reakcją:
MgCO3 = MgO + CO2
Po procesie prażenia Aquacleanit poddawany jest sezonowaniu, a następnie frakcjonowany celem uzyskania żądanego przez odbiorcę składu ziarnowego, przy czym jako typowe stosuje się klasy ziarnowe 2÷6 mm. Ciężar usypowy Aquacleanitu wynosi 1,4 ÷ 2,2 g/cm3 w zależności od stopnia wyprażenia i klasy ziarnowej. Aquacleanit charakteryzuje się wysoką aktywnością chemiczną w stosunku do niektórych zanieczyszczeń zawartych w wodzie, jak związki żelaza, manganu, metali ciężkich oraz niektóre związki organiczne jak np. kwasy humusowe.
Aquacleanit wiąże również agresywny dwutlenek węgla z wytworzeniem wodorowęglanu magnezu.
Dzięki wysokiej reaktywności złoża filtracyjne utworzone z Aquacleanitu mają szereg zastosowań w procesach uzdatniania wody, które są często niezastąpione jak np. w procesach uzdatniania miękkich i kwaśnych wód dla odżelaziania, a szczególnie odmanganiania wody itp.
Reasumując Aquacleanit ma szerokie zastosowanie do oczyszczania wód w następujących procesach:
- do regulowania pH wody,
- do uzdatniania wód powierzchniowych metodą koagulacji solami żelazowymi,
- jako wypełniacz złóż filtracyjnych do neutralizacji i destabilizacji barwnych kompleksów,
- do oczyszczania wód podziemnych jako wypełniacz złóż filtracyjnych do odkwaszania, odżelaziania i szczególnie odmanganiania,
- do uzdatniania miękkich i kwaśnych wód jako wypełniacz złóż filtracyjnych, do stabilizacji buforowości, neutralizacji i usuwania zanieczyszczeń organicznych
- do obniżania glinu i azotu amonowego,
- do wzbogacania wody w magnez.
Typowy skład Aquacleanitu: MgO - 80 %
Straty prażenia (CO2) - 10 % Pozostałe składniki - 10 %

Odnowienie dostaw tlenu w dolnych warstwach zbiorników w celu podniesienia poziomu zawartości tlenu.

Typ węglowodorów o strukturze pierścieniowej, takie jak benzen lub toluen. Znajdują się np. w benzynie.

Najmniejsza jednostka materii, tworząca cząsteczki.

Liczba rozróżniająca każdy związek chemiczny, równa liczbie protonów w jądrze każdego z atomów.

Hermetycznie zamknięty, ogrzewany zbiornik służący do przeprowadzania procesów chemicznych, m.in. sterylizacji przy użyciu pary nasyconej.

Wymuszony przepływ wsteczny strumienia przez filtr mający na celu usunięcie osadzającego się zanieczyszczenia w trakcie procesu filtracji.

Mikroskopijnie mały organizm jednocząsteczkowy, rozmnażający się przez podział komórkowy.

Patogeneza chorób człowieka i zwierząt

Organizm człowieka jest układem owartym, zasiedlonym przez liczne mikroorganizmy, głównie w postaci biofilmu. Większość z nich to mikroorganizmy symbiotyczne, natomiast pozostałe to mikroorganizmy oportunistyczne, które wywyołują objawy chorobowe tylko w chwili zachwiania homeostazy w organizmie człowieka. Dochodzi wówczas u nich do ekspresji pewnych genów, czego skutkiem mogą być bardzo ciężkie infekcje. Należą do nich infekcje: układu krążenia, układu moczowego, układu mięniowo-szkieletowego czy próchnica zębów Powstawanie biofilmu jest przyczyną poważnych problemów u chorych z mukowiscydozą. Produkowany przez organizm chorego śluz jest podłożem do rozwoju mikroorganizmów. Uszkodzenie płuc u pacjentów spowodowane jest wzmożoną odpowiedzią immunologiczną na rozwój mikroorganizmów.

Infekcja / choroba	Mikroorganizm w biofilmie
Próchnica zębów	ziarniaki Gram-dodatnie(kwasotwórcze) (z rodzaju Streptococcus)
Zapalenie przyzębia (paradontoza)	bakterie beztlenowe Gram-ujemne (Fusobacterium nucleatum, Porphyromonas gingivalis Bacterioides forsythus, Prevotella intermedia)
Zapalenie ucha środkowego	szczepy gatunku Hemophilus influenzae Streptococcus pneumoniae, Moraxella catarrhalis
Infekcja układu mięśniowo-szkieletowego	ziarniaki Gram-dodatnie (z rodzaju Streptococcus)
Martwicze zapalenie powięzi	streptokoki z grupy A
Przewlekłe infekcje ran	bakterie z rodzaju (z rodzaju Streptococcus) fakultatywne laseczki Gram-ujemne, bakterie beztlenowe
Infekcja dróg żółciowych	bakterie jelitowe (z gatunku Escherichia coli)
Zapalenie szpiku	bakterie i grzyby - różne gatunki
Bakteryjne zapalenie prostaty	Escherichia colii inne bakterie Gram-ujemne
Infekcyjne zapalenie wsierdzia w obrębie zastawki własnej	paciorkowce zieleniejące
Zapalenie płuc w przebiegu mukowiscydozy	Pseudomonas aeruginosa i Burkholderia cepacia

Bakterie Clostridium perfringens (gram dodatnia beztlenowa laseczka) wytwarzają przetrwalniki, przeżywają więc w wodzie najdłużej. Ze względu na swą biologię mogą wystąpić tylko w wodzie powierzchniowej (i tylko w próbkach wody powierzchniowej bada się ich obecność). Jeśli są obecne w wodzie, dowodzi to o możliwości zanieczyszczenia. Najlepiej się rozmnażają w zimie pod warstwą lodu gdzie tlen jest mało dostępny.

Escherichia coli - przeżywają w wodzie krótko, ich pojawienie się może być związane ze świeżym zanieczyszczeniem odchodami.

Bakterie mogące żyć w warunkach tlenowych lub beztlenowych.

Bakterie grupy coli – jest to wskaźnik efektywności uzdatniania i prawidłowego stanu systemu dystrybucji wody.

Paciorkowce kałowe (Enterokoki) - żyją w wodzie dłużej, ich obecność świadczy więc o dawnym (trwającym) zanieczyszczeniu kałem ludzkim.

Obecność niechcianych bakterii w wodzie.

Dział medycyny, nauka zajmująca się badaniem właściwości leczniczych wód podziemnych i borowin oraz zastosowaniem ich w lecznictwie wg PN-77/G 01300. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Dział medycyny zajmujący się leczeniem różnych schorzeń i rehabilitacją- przywracaniu choremu sprawności fizycznej przy zastosowaniu wód leczniczych, gazów naturalnych lub naturalnych mułów organicznych – peloterapia. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Jednostka miary ciśnienia w układzie jednostek CGS , 1 bar = 105 Pa = 1,0197 at = 0,98692 atm = 750,06 Tr.

Barwa jest właściwością optyczną polegającą na pochłanianiu części widma promieniowania widzialnego przez substancje rozpuszczone, koloidalne oraz cząstki zawiesin obecne w wodzie lub ściekach. Barwa wody może być spowodowana przez wiele czynników takich jak:

rodzaj roślinności i produkty jej rozkładu,
związki humusowe,
plankton,
jony metali.

Przyczyną barwy wody może być również dopływ ścieków z zakładów przemysłowych. Wody naturalne mają barwę żółtozieloną potocznie nazywaną barwą naturalną. Barwa wód wypływających z terenów bagnistych, leśnych czy torfowisk, bogatych w związki humusowe, jest żółtobrązowa. Barwa wody nie ma większego znaczenia higienicznego, jeżeli jest pochodzenia naturalnego. Jednak inne odcienie barwy wody niż żółtozielony, może świadczyć o jej zanieczyszczeniu. Dopuszczalny zakres wartości w wodzie do spożycia wg PN wynosi: 15.

Specjalistyczne opracowanie analityczno-rachunkowe wykonane dla określonego (zdefiniowanego) obszaru i obejmujące ilościowe i jakościowe porównanie zasobów wód powierzchniowych i podziemnych z potrzebami użytkowników korzystających (ubiegających się o prawo korzystania) z tych zasobów, uwzględniające oddziaływania obiektów hydrotechnicznych oraz wymagania ochrony środowiska. Najogólniej b. w. jest zestawieniem potrzeb zdefiniowanego obszaru i możliwości ich zaspokojenia z istniejących zasobów. Celami takiego bilansowania są: ocena stanu użytkowania zasobów wodnych jednostki bilansowej, oraz możliwości zaspokojenia potrzeb użytkowników i ograniczenia użytkowań dla minimalizacji skutków, a także tworzenie podstaw dla określenia warunków korzystania z wód i koncepcji zagospodarowania zasobów wodnych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Wzrost stężenia związków w żywych organizmach w wyniku pobierania zanieczyszczonej wody, powietrza, pożywienia przy wolnym metabolizmie i wydalaniu.

Parametr określający ilość mikroorganizmów występujących w substancji poddawanej filtracji.

Związek chemiczny toksyczny dla mikroorganizmów. Są one często używane do eliminowania bakterii i innych mikroorganizmów z wody.

Biodegradacja prowadząca do pełnej mineralizacji substancji organicznej. Biodegradacja, Mineralizacja (substancji organicznej). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Biodegradacja, rozkład biochemiczny; *dekompozycja

Biochemiczny rozkład związków organicznych na prostsze składniki, ewentualnie aż do form mineralnych. B. jest podstawowym procesem samooczyszczania się wód zarówno powierzchniowych jak i podziemnych. B. przebiega intensywniej i pełniej w warunkach tlenowych niż w beztlenowych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Zanieczyszczenia, które rozkładają się w naturalnych warunkach.

Populacja rożnych mikroorganizmów, zamknięta w warstwie szlamu i wydalin, przyczepiona do powierzchni.

Rozkład substancji przez mikroorganizmy w procesie utleniania.

Żyjące organizmy takie jak wirusy, bakterie, grzyby, oraz antygeny ssaków i ptaków; mogą być groźne dla zdrowia człowieka.

Ilość tlenu (w mg/L) potrzebna do rozkładu materii organicznej przez mikroorganizmy w warunkach laboratoryjnych. Używana do określania zanieczyszczenia wody materią organiczną.

Węgiel aktywowany, który stymuluje aktywny wzrost mikroorganizmów w celu rozłożenia zanieczyszczeń organicznych adsorbowanych na jego powierzchni i w porach.

Istotnym parametrem, z punktu widzenia zastosowania technik membranowych w praktyce, jest zmiana wielkości strumienia permeatu w czasie.

Parametr ten wywiera decydujący wpływ na ekonomię procesu, tj. na koszty eksploatacyjne i inwestycyjne. Spadek strumienia permeatu może być wywołany głównie przez:

fouling,
hydrolizę polimerowego materiału membrany,
ciśnieniową kompresję porów w przypadku membran porowatych.

Blokowanie powierzchni porowatej filtra na skutek osadzania się zanieczyszczeń, skutkujące zmniejszeniem przepływu płynu przez filtr oraz wzrostem spadku ciśnienia na filtrze.

1. Torf używany do kąpieli leczniczych, okładów i tamponów; stosowana w leczeniu gośćca, chorób kobiecych i niektórych chorób narządów wewnętrznych [www.encyklopedia.pwn.pl]

2. Borowina to rodzaj torfu występującego powierzchniowo. Ma szerokie zastosowanie w tzw. zabiegach bodźcowych, przy leczeniu schorzeń reumatycznych. Czynnikami leczniczymi zawartymi w borowinie są ciała estrogenne, kwasy huminowe, białka i garbniki. W trakcie zabiegu następuje wyciąganie z organizmu toksycznych czynników przemiany materii i innych szkodliwych związków, a w ich miejsce odbywa się wprowadzanie czynników działających korzystnie, np. hormonów. [www.ubz.pl]

Związek ten jest akronimem dla benzenu , toluenu , etylobenzenu i ksylenów. Związki te to tylko niektóre z lotnych związków organicznych (VOC) znajdują się w ropie naftowej pochodnych takich jak paliwa (benzyna) toluen , etylobenzen i ksylen , mają szkodliwy wpływ na ośrodkowy układ nerwowy.

Podstawowe elementy każdego filtru stanowią: sieć drenażowa, warstwa podtrzymująca złoże, złoże filtracyjne właściwe, obudowa filtru.

Sieć drenażową stanowi dolna część filtru i ma za zadanie równomierne odprowadzenie filtratu. Służy on także do okresowego płukania filtrów pośpiesznych, wówczas do rur rozdzielczych wprowadza się wodę płuczącą, którą kieruje się na filtr od dołu.

Warstwa podtrzymująca złoże składa się z podkładu żwirowego o grubości warstwy od 0,2 do 0,6 m i zróżnicowanym uziarnieniu. Dolną część ułożoną na drenażu stanowi ziarno największe o średnicy ok. 50 mm (jest to gruby żwir lub tłuczeń)

Złoże właściwe składa się z materiału filtracyjnego o zróżnicowanym uziarnieniu, odpornego na czynniki chemiczne i mechaniczne (piasek kwarcowy, rozdrobniony marmur, antracyt, koks, piasek rzeczny. Najczęściej stosuje się piasek o wymiarze czynnym d10 = 0,7 - 0,8 mm. "Wymiar czynny" - odpowiada wielkości oczek sita, przez które przechodzi 10% wagowych piasku podczas analizy sitowej. "Wymiar średni" oznaczany d60 odpowiada wymiarowi oczek sita przez które przechodzi 60% wagowych piasku. Z tych 2 wielkości wyznacza się "współczynnik nierównomierności" K = d60 /d10

Szybkość filtracji V

V = Q/F [ m3/h /m2] gdzie: V - szybkość filtracji w m/h, Q - ilość wody przepływającej w m3/h,F - powierzchnia złoża w m2

Ze względu na warunki pracy oraz rodzaj złóż filtracyjnych, filtry można podzielić na: grawitacyjne, ciśnieniowe, powolne, pospieszne, jedno- i wielowarstwowe, otwarte, zamknięte, ze złożem niskim i wysokim o różnych rozwiązaniach konstrukcyjnych i kierunku przepływu wody.

Substancja, która reaguje z wodorem lub jonami hydroksylowymi w roztworze, aby zapobiegać zmianom pH.

Woda butelkowana produkowana z wody podziemnej wydobywanej bezpośrednio ze źródła lub ujęcia wierconego, charakteryzująca się stałością składu chemicznego, obecnością pierwiastków śladowych, czystością bakteriologiczną, stężeniem soli mineralnych co najmniej 0,2 g/dm3. Wyróżnia się b. n. w. m. z naturalną zawartością dwutlenku węgla (minimalna zawartość 2,0 g/dm3), niegazowaną i sztucznie nasycaną dwutlenkiem węgla. Wymagania i dopuszczalne stężenie podstawowych substancji chemicznych określa BN-90/9567-08. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Ilość rozpuszczonego tlenu zużytego w czasie 5 dni przez bakterie przeprowadzające rozkład materii organicznej w wodzie.

Total Dissolved Solids (ang.). Waga zawiesiny na jednostkę objętości wody w medium filtracyjnym po filtracji lub odparowywaniu.

Total Solids (ang.). Waga wszystkich substancji stałych na jednostkę objętości wody/ścieków. Zwykle określana przez odparowanie. Całkowita waga dotyczy zarówno substancji stałej rozpuszczonej i zawieszonej, organicznej i nieorganicznej materii.

Oznaczany w chemii sanitarnej wskaźnik jakości wody określający całość rozpuszczonych w wodzie substancji. Niekiedy niesłusznie jest utożsamiany z mineralizacją wody lub nawet z suchą pozostałością. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Nierozgałęziony biopolimer, polisacharyd, o cząsteczkach złożonych z kilkunastu do kilkuset tysięcy jednostek glukozy.

Obecność niepożądanych związków chemicznych w wodzie.

Ilość tlenu zużywana (w mg/L) w procesie utleniania substancji organicznej i utleniającej się w warunkach laboratoryjnych. Używana do określania całkowitej zawartości substancji organicznej i nieorganicznej w zanieczyszczonej wodzie. W przeciwieństwie do BZT, prawie wszystkie substancje mogą zostać utlenione.

Skład chemiczny wód. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Bakteriologiczne i chemiczne badania nad mechanizmem działania chloru jako substancji dezynfekującej wykazały, że istotna jest zawartość chloru w wodzie, a nie faktycznie dodana ilość. Wprowadzono więc następującą terminologię:

Wolny chlor

Jest to chlor zawarty w roztworze w postaci rozpuszczonego chloru elementarnego (Cl2), jako kwas podchlorawy (HClO) oraz w postaci jonu podchloranowego (Cl-).

Związany chlor

Jest to chlor w postaci chloroaminy i organicznych chloramin.

Chlor całkowity

Jest sumą wolnego chloru i chloru związanego. Ilość związanego chloru oblicza się jako różnicę zmierzonej zawartości chloru całkowitego i wolnego chloru.

Dopuszczalny poziom wolnego chloru w wodzie do spożycia wg PN wynosi: 0,1 ÷ 0,3 mg/l.

Chemiczne kompleksy składające się z chloru i amoniaku. Służą jako środki odkażające wody zamiast chloru w publicznych urządzeniach dostarczania wody, ze względu na to, że chlor może łączyć materie organiczną tworząc niebezpieczne produkty. Forma ich występowania zależy od fizyko-chemicznych właściwości wody.

1. Potocznie używana nazwa jonów chlorkowych występujących w wodach naturalnych. Woda chlorkowa, Jon chlorkowy.
2. Sole kwasu solnego HCl - w tym liczne minerały np. halit. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Jony chlorkowe są obecne we wszystkich wodach naturalnych w stężeniach zależnych od pochodzenia geologicznego i geograficznego. Normalne stężenie chlorków w wodach gruntowych wynosi ok. 10÷30 mg/l. Wysokie stężenie chlorków może wywoływać niekorzystne skutki dla betonu, stali itp. Szkodliwe efekty oddziaływania chlorków zależne są od twardości wody.

Dopuszczalny poziom chlorków w wodzie do spożycia wg PN wynosi : 250 mg/l.

Chlorki najczęstsza przyczyna to sól wysypywana na ulice zimą oraz stacje zmiękczania regenerowane solą.

Stanowią jeden z najczęściej występujących anionów w wodzie i ściekach, oddziałują na procesy fizjologiczne mikroorganizmów. Tylko nieliczne organizmy wodne mogą się rozwijać zarówno w wodzie słodkiej jak i zasolonej (np. morskiej); dotyczy to bakterii, grzybów, roślin zielonych i zwierząt. Większość mikroorganizmów zasiedlających wody śródlądowe nie rozwija się przy zasoleniu powyżej 1000 mg Cl/l. Zalecane stężenie chlorków w wodzie pitnej nie powinno być wyższe od 200 mg Cl/l. Duży wzrost zawartości chlorków w ściekach możemy obserwować zimą w czasie roztopów. Powodowane jest to spływaniem mieszaniny wody z solą do systemów kanalizacji. Wysokie stężenie soli powoduje odwodnienie bakterii i ich zabicie. Silnie zasolonymi ściekami można zniszczyć oczyszczalnię poprzez zabicie biologii.

Proces oczyszczania wody, w którym chlor jest dodawany do wody do celów jej dezynfekcji, kontroli obecności mikroorganizmów w wodzie, utleniania zanieczyszczeń w wodzie.

Chlorowanie normalne służy do dezynfekcji wody. Aby zwiększyć skuteczność i ograniczyć jego zużycie zwykle wprowadza się go przed wprowadzeniem wody do sieci wodociągowej. Do chlorowania stosuje się gazowy chlor lub jego związki zawierające “czynny chlor” (chlor użyteczny, związany). Działaniu chloru ulegają reduktory organiczne i nieorganiczne oraz w dalszej kolejności bakterie.

Chlorowanie wstępne ma na celu polepszenie własności organoleptycznych, ułatwia koagulację i odżelazianie stosuje się w większości zakładów wodociągowych.

Wysoka wieża używana do przenoszenie ciepła w wodzie chłodzącej z elektrowni lub fabryki do atmosfery albo poprzez bezpośrednie parowanie lub przez konwekcje i przewodzenie.

Chłodnia kominowa jest to rodzaj chłodni, w której przepływ powietrza jest wywołany przez różnicę ciężarów właściwych powietrza otoczenia i powietrza wewnątrz komina chłodni nazywana też chłodnią o ciągu naturalnym stałym, zmienna temperaturowa w zależności od tem. otoczenia.
Chłodnie atmosferyczne z ciągiem naturalnym lub sztucznym stanowią obecnie najbardziej rozpowszechnione urządzenia do chłodzenia wody w obiegu zamkniętym o dużych objętościach zładu wody chłodzącej. Proces chłodzenia wody obiegowej w chłodni kominowej jest procesem chłodzenia przez odparowanie, w znacznie mniejszym stopniu procesem wymiany ciepła przez konwekcję i promieniowanie.
Chłodzenie poprzez wymianę masy pociąga za sobą w sposób naturalny stratę pewnej części wody obiegowej, która odparowuje do przepływającego przez chłodnię powietrza i jest unoszona do atmosfery.
Zasada działania chłodni kominowej

Chłodnia kominowa najczęściej jest chłodnią żelbetową o powłoce hiperboidalnej Woda podgrzana w skraplaczu (kondensatorze) doprowadzana jest do urządzenia rozprowadzającego wodę w chłodni (tzw. wodo-rozdział), gdzie jest rozdzielana i rozdrabniana na krople za pomocą dysz rozpryskowych.
Wytworzony w ten sposób deszcz wodny spada na zraszalnie, który najczęściej wykonany jest z płyt eternitowych płaskich lub falistych ułożonych w pakiety w jednej lub kilku kondygnacjach. W formie kropel woda spływa do zbiornika (na misę chłodni) stykając się w zraszalni-ku z powietrzem atmosferycznym, które dostaje się do niego przez okna wlotowe w dolnej części chłodni.
To zjawisko, przy stykaniu się mieszaniny cząsteczek powietrza i pary wodnej z wodą na tak dużej powierzchni, powoduje wzrost temperatury powietrza i obniżenie temperatury wody.Wiąże się to też z pewnymi stratami wody w obiegu, które są uzupełniane wodą dodatkową.

Chłodnie wentylatorowe są dominującym w przemyśle chłodniczym. Jest to jeden z najtańszych sposobów chłodzenia wody w procesach technologicznych. Buduje się je w celu znaczniejszego obniżenia temperatury wody chłodzonej niż ma to miejsce w chłodniach o ciągu naturalnym (chłodnie kominowe).
Ciepła woda dopływa do chłodni kolektorem ciśnieniowym, rozdzielającym ją na poszczególne cele. Aby dostarczyć ciepłą wodę i równomiernie rozprowadzić ją po całej powierzchni zraszania montuje się system rozprowadzenia wody ciepłej w układzie komina wentylatora.
Woda z kolektora rozdzielającego równomiernie spływa na zraszalnie gdzie dochodzi do bezpośredniego kontaktu wody z powietrzem przepływającym z dołu do góry. Ochłodzenie wody uzyskiwane jest głównie dzięki odparowaniu części strumienia wody oraz wskutek wymiany ciepła pomiędzy wodą a powietrzem na drodze konwekcji. Oprócz strat wody, spowodowanych odparowaniem, występują w tym systemie także straty wywołane porywaniem kropel chłodzonej wody przez przepływające powietrze do atmosfery nazwane potocznie unoszeniem.
Aby temu zapobiec nad zraszalnią i wodo-rozdziałem montuje się korektor służący do wychwytywania i zawracania do obiegu. Urządzeniem wymuszającym przepływ powietrza przez chłodnię jest wentylator, montowany przeważnie w górnej części chłodni. Zazwyczaj chłodnia wentylatorowa składa się z kilku, niekiedy kilkunastu cel, z których każda stanowi technologicznie oddzielne urządzenie. Cele najczęściej ustawia się w szeregu jedną obok drugiej. Liczba cel dostosowuje się do wielkości i zakresu systemu chłodniczego.

Zakłady pracy używające chłodni kominowych lub wentylatorowych do różnego rodzaju obiegów chłodniczych powinien zabezpieczyć układy z których mogą być emitowane do atmosfery bakterie chorobotwórcze (np. typu Legionella)do tego zagadnienia należy przygotować się sumiennie ponieważ chodzi o życie ludzi. Zakres wód chłodniczych określają w Europie normy VDI3803.
W ramach ogólnego stanu zdrowia i bezpieczeństwa ludzi,trzeba brać pod uwagę ryzyko, że można zarazić legionella swoich pracowników lub osoby postronne należy podjąć odpowiednie środki ostrożności.
W układach wody chłodzących wentylatorowych otwartych jak i na ścianach wież chłodniczych występuje idealne środowisko do rozmnażania się bakterii chorobotwórczych, które to tworzą tzw. biofilm bakteryjny, bakterie namnażają się w zatrważającym tempie. Podczas odparowania wody z obiegu otwartego porywane są bakterie które drogą powietrzną są rozsiewane na duże odległości i w taki sposób drogą kropelkową dostają się do układu oddechowego. Zabezpieczenie WG-Biocyd TDB-MV

Ilości wody emitowanej dla przykładu(z zakładu który serwisujemy) chłodni wentylatorowej o mocy 1300kW przy cyrkulacji ok 45m3/h i temperaturze 45OC emituje-wyrzuca w atmosferę ok 80000-90000 litrów wody na 7dni, nieznaczna część z tej ilości odparowana jest w procesie technologicznym którą trzeba uzupełniać i dozować do obiegu biocydy(zabezpieczenie antybakteryjne) plus inhibitor korozji (zabezpieczenie instalacji przed korozją).

Koszty związane z kontrolą legionelli oraz całej gamy bakteri i virusów mogą być znaczne , jednak z doświadczenia wiemy, że koszty związane z rozwojem biofilmu bakteryjnego i doprowadzeniem instalacji do stanu pierwotnego przewyższają kilkunastokrotny koszt dozowanych biocydów w ciągu roku. Do dozowania chemii stosuje się pompy dozujące elektromagnetyczne sterowane z licznika przepływu tzw
. impulsatrona co pozwala w sposób idealny dozować do obiegu określoną dawkę chemii. Poprzez dozowanie proporcjonalne zaoszczędzamy na chemii.
Mało które środki chemiczne są w stanie zredukować do stanu zerowego bakterie, jednym z najskuteczniejszych środków stosowanych jest dwutlenek chloru(Chlorine Dioxide ClO2) występujący w naszej firmie pod nazwą WG-Oxodes.

Ciecz poddana procesowi filtracji, oczyszczania.

Woda termalna, Źródło termalne. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Ciśnienie wyznaczane względem próżni doskonałej, której ciśnienie wynosi 0.

Ściśle określona wartość ciśnienia otoczenia, która stanowi rodzaj punktu odniesienia do rozmaitych obliczeń fizykochemicznych; ciśnienie standardowe przyjmuje wartość 1 bar = 1000 hPa.

Bakteria służąca jako indykator zanieczyszczenia wody. Występuje ona zwykle w przewodzie jelitowym człowieka i innych organizmów stałocieplnych.

Stopień czystości wody oparty na ilości obecnej bakterii Coli.

Kolumnowy wykres chemizmu wód podziemnych. Wykreśla się dwie pionowe kolumny: w pierwszej odwzorowuje się stężenia anionów, a w drugiej kationów (wyrażane w mval/dm3). Metoda prosta, dosyć szybka, łatwo czytelna. Wykorzystywana niekiedy w kartografii hydrogeochemicznej. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Mikroorganizmy w wodzie powodujące choroby gastralne u ludzi. Powszechnie obecne w nie oczyszczonej wodzie powierzchniowej i mogą być usunięte poprzez filtracje. Odporne na środki odkażające takie jak chlor występująca również w wodach chłodniczych obiegowych.

Crystal-Right może także przefiltrować zanieczyszczenia organiczne, oraz wychwycić nieorganiczne i nierozpuszczalne.

Zeolity są naturalnymi kryształami krzemianu glinu produkowanego w małych ilościach przez naturę. Ich porowata krystaliczna struktura posiada unikalna możliwość wchłaniania i zachowywania różnorodnych jonów metalu. Jednakże, w stanie naturalnym zeolity posiadają własne zanieczyszczenia, które limitują wymianę jonów.

Na początku lat 20-dziestych, syntetyczne zeolity były stworzone głównie w celu uzdatniania wody. Technologia tego procesu bardzo się rozwinęła od tamtego czasu. Aktualnie zeolity mogą być produkowane jako wolne od zanieczyszczeń, i w kilku różnych odmianach. Zeolity Crystal-Right były w szczególności wynalezione do uzdatniania wody gruntowej. Ponadto produkt ten ma doskonałe rezultaty w poprawianiu poziomu pH, zmiękczaniu i usuwaniu żelaza, manganu i amoniaku.
Crystal-Right różni się od innych produktów filtrujących tym, ze żelazo i mangan są usuwane poprzez wymianę jonów. Dlatego żelazo i mangan nie muszą być utlenione przed zastosowaniem. Jeśli żelazo i mangan pojawią się w nierozpuszczonej formie, Crystal-Right będzie działał jako naturalny filtr.

Inne ważne cechy:

pH: Crystal-Right podnosi poziom pH wód lekko kwaśnych powyżej pH 5,5 poprzez pochłonięcie kwaśnego wodoru (H+). Później H+ jest uwolniony i wypłukany w solance.

Regeneracja i wypłukiwanie

Kryształy Crystal-Right są regenerowane przez chlorek sodowy (lub chlorek potasowy) w ilości, która może być aż 30% mniejsza niż zmiękczająca żywica. Po wypłukiwaniu, najdrobniejsze kryształy są na górze, a najgrubsze na dole. Dlatego tak posortowany środek zapewnia doskonałą filtrację dla cząstek w zawiesinie. Rezultaty są porównywalne z filtrami piaskowymi.

Chlorowanie

Chlor nie wpływa na Crystal-Right i może być używany podczas regeneracji, żeby wyeliminować problemy z bakteriami

Specyfikacja zastosowania złoża zeolitowego Crystal Right

Jak we wszystkich środkach do uzdatniania wody, ważne są odpowiednie specyfikacje i utrzymanie dla właściwego działania Crystal-Right.

Woda powinna wynosić co najmniej 80 cząsteczek na milion. Brak TDS może spowodować rozkład podstawowej struktury Crystal-Right , która może przyjąć galaretowatą postać. Jeśli w wodzie jest mniej niż 80TDS, żywotność Crystal-Right jest nie większa niż dwa lata. Poziom pH poniżej 4,5 może mieć ten sam efekt, dlatego unikać trzeba chemicznego czyszczenia środkami o bazie kwasowej.

Wymagana jest minimalna twardość wody na poziomie 51 mg/L CacO3 lub 2,9 oN żeby umożliwić wymianę jonów w metalu i manganie.

Zbiorniki muszą mieć średnicę o wielkości co najmniej 10 cali i obszar co najmniej 0,5 stóp kwadratowych. Wymagana jest również minimalna ilość 28,3 litra tego środka (1 stopa sześcienna).

Naturalny cykl wody przepływającej przez środowisko, łącznie z parowaniem, kondensacją, retencją i odpływem powierzchniowym wody.

Cynk (średnia zawartość w skorupie ziemskiej około 70 ppm) występuje jako blenda cynkowa (ZnS) i kalamin (ZnCO3) razem z takimi pierwiastkami jak Pb, Cd, Cu, Sn, As i Sb w magmopochodnych żyłach rud typu pneumatolityczno-hydrotermalnego, z których rozpuszczany jest przez wodę gruntową. Z tego źródła pochodzą znaczne zawartości cynku w kwaśnych wodach mineralnych z rejonów aktywnych bądź wygasłych wulkanów. Wtórnym źródłem cynku są skały osadowe lub węglanowe. Wody z takich rejonów zawierają duże ilości cynku, głównie w postaci węglanów lub wodorowęglanów. Normalne wody gruntowe i powierzchniowe spoza tych rejonów zawierają od 0,001 do 0,1 ppm Zn, przeciętnie około 0,02 ppm. Wyższe stężenia wskazują na zanieczyszczenia przemysłowe, do których należą ścieki z instalacji przetwarzających cynk i galwanizerni, wytrawialni metali, zakładów wytwarzających włókna wulkanizowane i pigmenty barwne, jak też osady powstałe z dymu przy spalaniu węgla i ropy.

Długość czasu w jakim dana substancja jest w kontakcie z woda, przed usunięciem jej w wyniku filtracji lub reakcji chemicznej.

Czas potrzebny do uzupełnienia zasobów wód podziemnych do stanu pierwotnego po ich uszczupleniu na skutek eksploatacji. Cz. o. z. zależy od warunków klimatycznych, warunków zasilania oraz parametrów hydrogeologicznych utworów wodonośnych i ich nadkładu. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Kombinacja 2 lub większej ilości atomów tych samych lub rożnych elementów połączonych ze sobą wiązaniami chemicznymi.

Jednostka ekwiwalentu stężenia µg/l.

Jednostka stężenia. Jeden ppm to jedna jednostka wagi substancji rozpuszczonej na milion jednostek wagi roztworu. W analizie wody ppm jest ekwiwalentny do mg/l.

Działania podejmowane dla ilościowej i jakościowej ochrony wód podziemnych Wyróżnia się czynniki pasywne, zachowawcze (zakazy) i aktywne (działania, nakazy). Wśród czynników aktywnych stosowane są: prawno-administracyjno-ekonomiczne (prawo, przepisy, pozwolenia, opłaty i kary), przyrodnicze (planowanie przestrzenne, bilans wodnogospodarczy, zabiegi agrotechniczne i hydrotechniczne) i techniczne (zmiany technologii wytwórczych dla minimalizacji ilości ścieków i odpadów, nowe technologie oczyszczania i ochrony, monitoring). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Ziemia okrzemkowa

Każdy proces służący zmniejszeniu zasadowości wody.

Wspólną cechą wszystkich technik membranowych jest to, że proces separacji przebiega dzięki obecności membrany. Pod pojęciem membran, według Europejskiego Towarzystwa Membranowego, rozumiemy fazę rozdzielającą dwie inne fazy, która działa jako pasywna lub aktywna bariera dla transportu masy między nimi. Według innej, bardziej ogólnej definicji membrana jest granicą pozwalającą na kontrolowany transport jednego lub wielu składników z mieszanin ciał stałych, ciekłych lub gazowych.

Definicja mętności wody
    Mętność wody powodowana jest przez substancje organiczne i nieorganiczne zawieszone w wodzie, powodujące rozproszenie światła, w wyniku czego ma odpychający wygląd i mimo braku skażenia bakteriologicznego nie nadaje sie do picia.   Z substancji nieorganicznych mętność powodują przede wszystkim cząstki gliny, piasku, iłów, wytrącone związki żelaza i manganu, a także związki chemiczne pochodzące ze ścieków. W grupie substancji organicznych za mętność odpowiadają związki humusowe, obumarłe cząstki roślin, plankton, bakterie oraz nierozpuszczalne związki organiczne ze ścieków przemysłowych.
    Zgodnie z aktualnymi przepisami sanitarnymi (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, Dz.U. z dnia 6 kwietnia 2007 r. Nr 61, poz.417), dopuszczalna mętność wody wynosi 1 NTU.
NTU
to skrót od nephelometric turbidity unit, czyli nefelometryczna jednostka mętności. Za pomocą tej metody można bardzo precyzyjnie określić wartość mętności, szczególnie przy wartościach < 1 NTU bez konieczności stosowania rozcieńczeń. Do
pomiaru konieczny jest nefelometr mętnościomierz. Jednostka 1 NTU jest równoznaczna 1 mg/dm3 SiO2 (dawny wzorzec krzemionkowy).
Charakterystyka mętności
     Mętność wód powierzchniowych spowodowana jest efektem procesów mieszania i porywania przez wodę osadów dennych, znaczna część zanieczyszczeń jest też pochodzenia organicznego (zakwity glonów, plankton, bakterie, obumarłe cząstki roślin, związki humusowe), lub chemicznego, związanego ze skażeniem ujęcia ściekami przemysłowymi. Wielkość mętności wody w rzece zależy od stanu wód, pory roku, temperatury wody, rodzaju koryta, zlewni, itp. i waha się od kliku NTU w czasie niskich stanów, do nawet 10000 NTU w czasie powodzi.
   W wodach głębinowych mętność wód jest bardzo niska, ale po wydobyciu na powierzchnię , wzrasta w wyniku wytrącania się z wody związków żelaza (najpierw wodorotlenku żelaza (II) Fe(OH)2, a następnie wodorotlenku żelaza (III) - Fe(OH)3. W wodzie wodociągowej często dochodzi do powstania wtórnej mętności, w wyniku procesów korozyjnych.

Usuwanie fluorków z wody pitnej, aby uniknąć uszkodzeń zębów.

Usuwanie cząsteczek wody lub/oraz węglowodoru ze strumienia powietrza i innych gazów.

Dejonizacja jest szeroko stosowana do uzyskiwania wody oczyszczonej w laboratoriach „na żądanie”. Laboratoryjne dejonizatory w praktyce zawsze wykorzystują wkłady z żywicą jonowymienną mieszaną, które albo są zwracane do stacji regeneracji do ponownego „naładowania” po ich wyczerpaniu, lub po prostu wyrzucane. Dejonizacja działa poprzez wymianę jonów wodorowych na zanieczyszczenia kationowe, oraz jonów hydroksylowych na zanieczyszczenia anionowe wody zasilającej. Złoża żywicy jonowymiennej składają się z małych sferycznych ziarenek, przez które przechodzi woda zasilająca. Po pewnym okresie czasu, kationy i aniony zastąpią wszystkie aktywne miejsca wodorowe i hydroksylowe w żywicy, i wkład będzie wymagał wymiany lub regeneracji. Dejonizacja posiada wiele zalet względem destylacji w produkcji wody oczyszczonej. Po pierwsze, jest procesem „na żądanie” – woda jest dostępna wtedy, gdy jest potrzebna. Po drugie, przy użyciu żywicy o wysokim stopniu czystości, praktycznie całość związków jonowych zostanie usunięta z wody, dając maksymalną rezystywność 18,2 Mom ·cm (w 25°C). Drobne fragmenty materiału jonowymiennego mogą zostać wymyte z wkładu przez przepływającą wodę. Dlatego, gdy jest potrzebna woda wolna od zanieczyszczeń stałych, wymiana jonowa powinna być użyta w połączeniu z filtrami. Jako że bakterie rozwijają się szybko w stojącej wodzie, wkłady z żywicami mogą zostać zakażone, gdy nie są regularnie używane. Problem ten jest łagodzony przez częstą recyrkulację wody dla hamowania rozwoju bakterii lub przez regularną regenerację, ponieważ chemikalia regenerujące są jednocześnie silnymi środkami dezynfekującymi. Dejonizacja usunie tylko polarne związki organiczne z wody, a pozostałe rozpuszczone związki organiczne mogą zdegradować ziarna żywicy jonowymiennej, zmniejszając "pojemność" złoża. Gdy potrzebna jest woda czysta pod względem nieorganicznym i organicznym jednocześnie, kombinacja odwróconej osmozy z następującą po niej wymianą jonową jest szczególnie efektywna. Alternatywnie, zabezpieczający zmiatacz rganiczny może być umieszczony przed wymianą jonową, gdy wartości zanieczyszczeń organicznych w wodzie są wysokie. Istnieje wiele prób ominięcia ograniczeń dejonizacji i destylacji. W niektórych systemach destylacja poprzedza dejonizację – wkłady wytrzymują dużo dłużej, lecz problem bakterii pozostaje. W niektórych innych, dejonizacja poprzedza destylację – ale wtedy problem przechowywania i braku wody "na żądanie" pozostaje.

Proces usuwania dwutlenku węgla z wody.

Jest to proces umożliwiający usunięcie z wody uzdatnionej węglanów - zazwyczaj przy użyciu wapna lub kwasu solnego.

dekarbonizacja wapnem

Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 → 2 CaCO3 + 2 H2O Mg(HCO3)2 + 2 Ca(OH)2 → 2 CaCO3 + Mg(OH)2 + 2 H2O MgSO4 + Ca(OH)2 → Mg(OH)2 + CaSO4 4 Fe(HCO3)2 + 8 Ca(OH)2 + O2 → 4 Fe(OH)3 + 8CaCO3 + 6 H2O CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O (woda wapienna to klarowny roztwór Ca(OH)2, mleko wapienne to zawiesina Ca(OH)2 w wodzie)

Proces ten przebiega z różną szybkością, zależnie od warunków. Na zimno zachodzi powoli (3-6 godzin) a w pobliżu 100 0C czas skraca się do 10 minut.

Na ten proces mają wpływ: twardość wody, zawartość w niej związków organicznych, sposób mieszania wody z reagentem oraz obecność masy kontaktowej. Optymalna temperatura dla krystalizacji węglanu wapnia jest 20-30 ⁰C.

Wapno zużywa się na usunięcie twardości węglanowej, zamianę twardości magnezowej na wapniową oraz związanie wolnego dwutlenku węgla, stąd też wcześniej należy oznaczyć skład chemiczny surowej wody.

Dekarbonizacja kwasem solnym

Ma zastosowanie w uzdatnianiu wody do chłodzenia i nosi nazwę szczepienia kwasem. Zabieg ten sprowadza się do zmiany twardości węglanowej na niewęglanową, co przeciwdziała tworzeniu się kamienia kotłowego, ale zwiększa właściwości korozyjne wody.

Proces usuwania minerałów z wody, zwykle termin ten odnosi się do procesu wymiany jonowej lub osmozy odwróconej.

Demineralizacja wody polega na usunięciu z niej wszystkich kationów i anionów. Częściowe usuwanie jonów jest odsalaniem. Demineralizację stosuje się w celu uzyskania wody o bardzo dużej “czystości” która jest wykorzystywana w niektórych gałęziach przemysłu. W oczyszczaniu wód zawierających ponadnormatywną ilość substancji rozpuszczonych, a przeznaczonych do picia i na potrzeby gospodarcze, stosuje się odsalanie.

Demineralizacja obejmuje:

- dekationizację, tj. wymianę wodorową na kationicie silnie kwasowym, pracujący w cyklu wodorowym. Silny kationit pozwala na pełną dekationizację. Jednak często dla demineralizacji wód ze znaczną zawartością twardości węglanowej i ze względów ekonomicznych, wprowadza się najpierw kationit słabo kwaśny (do usunięcia węglanów) a następnie silnie kwaśny.

- deanionizację na anionicie silnie zasadowym, pracującym w cyklu wodorotlenkowym. Słabo zasadowy jonit nie usuwa anionów słabych kwasów, stąd w wodzie znajdą się: krzemionka i ditlenek węgla.

Odgazowywacze CO2 umieszcza się w układzie zawsze za anionitem słabo zasadowym lub wymiennikiem wodorowym.

Prekursory chlorowanych związków organicznych usuwane są w procesie deanionizacji na szerokoporowatych, silnie zasadowych anionitach, pracujących w cyklu chlorkowym.

Niezmienna i wysoka jakość wody laboratoryjnej jest niezbędnym elementem pracy każdego z laboratorium. W Polsce w wielu laboratoriach nadal stosuje się przestarzałe technologie wytwarzania wody z demineralizowanej. Są one niestabilne w rozumieniu uzyskiwanej jakości wody a co najważniejsze są to technologie drogie w eksploatacji. Odpowiedzią współczesnej techniki są demineralizatory automatyczne zasilane wodą wodociągową, czasem jeżeli zachodzi taka potrzeba wspomagane pompą podnoszącą ciśnienie. Pozwalają one na odseparowanie zanieczyszczeń na poziomie molekularnym lub jonowym. Proces oczyszczania odbywa się w kilku etapach: filtracja wstępna - mechaniczna, odwrócona osmoza, wymiana jonowa na złożach jonowymiennych. Do celów mikrobiologicznych i aplikacji analitycznych wymagających wody ultraczystej stosuje się dodatkowo lampę UV i kapsułę mikrofiltracyjną. Cały proces oczyszczania wody odbywa się pod ciśnieniem wody wodociągowej co się równa minimalnemu zużyciu prądu(jeżeli jest pompa podnosząca ciśnienie wody) a jakość wody wielokrotnie przewyższa jakość wody produkowanej przy użyciu tradycyjnych destylatorów lub re-destylatorów. Z urządzeń możemy otrzymać wodę spełniającą normy j/n.

Parametry wody oczyszczonej:

– Woda oczyszczona w urządzeniu WG-HLP spełnia wymogi normy PN-EN ISO 3696: 1999 dla wód pierwszego*, drugiego i trzeciego stopnia czystości.
– Otrzymana woda może mieć zastosowanie do analiz instrumentalnych AAS, ICP/MS, IC, HPLC*, GC*, hodowli bakteryjnych*, analiz biochemicznych*.
Przykładowe wyniki analiz wody oczyszczonej:
• Na+,SO42-,Cl-, Br-, N02-,NO3-, P043_ <0.5 ppb
• krzemionka <5 ppb
• Fe, Zn, Cu, Cr, Mn <0.1 ppb
• TOC < 30 ppb (TOC < 5 ppb*)
• przewodnictwo< 0,07 µS/cm, (opór >18MOhm)
* urządzenie wyposażone w kapsułę mikrofiltracyjną

Denitryfikacja

Mechanizmy dysymilacyjnej redukcji azotanów
W środowisku wodnym azotany mogą być redukowane:
- do azotu amonowego — w szlaku asymilacyjnym;
- do tlenków azotu i azotu cząsteczkowego — w wyniku oddychania azotanowego, czyli redukcji dysymilacyjnej.

W obu procesach pierwszy etap polega na redukcji azotanów do azotynów. W szlaku asymilacyjnym uczestniczy reduktaza azotanowa typu B, w dysymilacyjnym zaś redukta-za azotanowa typu A. Enzym B jest enzymem konstytutywnym, natomiast enzym A u większości drobnoustrojów jest wytwarzany indukcyjnie. Dysymilacyjna redukcja azotanów w warunkach anoksycznych, tj. przy braku tlenu i w obecności azotanów, jest nazywana denitryfikacja. Zdolność denitryfikacji wykazują liczne bakterie heterotroficzne i grzyby. W osadzie czynnym stwierdzono występowanie przedstawicieli rodzajów: Pseudomonas, Alcaligenes, Achromobacter, Arthrobacter, Flavobacterium, Moraxella, Chromobacterium, Bacillus i Hyphomicrobium. Grabińska-Loniewska z osadu czynnego hodowanego na pożywce syntetycznej wyizolowała i zidentyfikowała 70 szczepów bakterii. Wśród nich dominowały bakterie z rodzaju Pseudomonas (47 szczepów), Proteus (13 szczepów), Agwbacterium (5 szczepów) oraz Alcaligenes (6 szczepów). Bakterie denitryfikacyjne w biocenozie odżywianej metanolem stanowiły 95,8% ogółu mikroorganizmów, glicerolem — 96,6%, a kwasem octowym i mlekowym, odpowiednio: 85,4 i 86,2%. Większość bakterii zdolnych do denitryfikacji ma zespół enzymów umożliwiający im wykorzystywanie zarówno tlenu, jak i azotanów jako akceptorów elektronów. Procesy oddychania tlenowego są korzystniejsze pod względem energetycznym. Z tego powodu dopiero wyczerpanie tlenu ze środowiska powoduje zmianę przepływu elektronów z tlenowego łańcucha oddechowego do azotanowego.

Uwalnianie zanieczyszczenia które zostało zatrzymane na filtrze..

Destylacja to od dawna znana i stosowana metoda oczyszczania wody, w której woda jest ogrzewana do odparowania, a następnie para wodna jest kondensowana i zbierana. Sprzęt do destylacji jest względnie niekosztowny, ale zużywa bardzo dużo energii – typowo 1 kW energii elektrycznej na 1 litr wody wyprodukowanej. Koszt ten może być nie całkiem oczywisty – jeśli rachunki za energię elektryczną pojawiają się w budżecie kogoś innego! Zależnie od wykonania destylatora, woda destylowana może mieć rezystywność około 1 Mom ·cm, będzie także sterylna bezpośrednio po uzyskaniu, pod warunkiem użycia odpowiedniego wyposażenia do sterylności przystosowanego, ale nie pozostanie taka długo bez bardzo starannie przygotowanego przechowywania. Dodatkowo, lotne zanieczyszczenia takie jak dwutlenek węgla, krzemionka, amoniak oraz różnorodne związki organiczne zostaną „przeniesione” do destylatu. Destylacja produkuje wodę oczyszczoną powoli. Nie jest to proces „na żądanie”. Z tego powodu, woda musi być wcześniej przedestylowana i przechowana do późniejszego użycia. Jeśli pojemnik do przechowania nie jest wykonany z obojętnego materiału, jony oraz plastyfikatory z tworzywa zostaną wypłukane z pojemnika i zanieczyszczą wodę, oraz, jak to zostało zaznaczone wcześniej, bakterie dobrze się rozwijają w stojącej wodzie. Dla utrzymania sterylności, stosuje się sterylne butle magazynujące, a zbierana woda jest autoklawowana, ale gdy taka butla zostanie już otwarta, jest wystawiona na działanie bakterii i zanieczyszczenie rozpoczyna się ponownie. W regionach z twardą wodą destylatory wymagają częstego czyszczenia z użyciem kwasu, z powodu narastania kamienia, chyba że woda jest wcześniej wstępnie uzdatniona przez zmiękczanie lub odwróconą osmozę.

Rozpuszczalny w wodzie środek czyszczący, inny niż mydło.

Proces usuwania nieprzyjemnych zapachów z cieczy oraz gazów.

Oczyszczanie cieczy lub powierzchni często wiąże się z usuwaniem obecnych mikroorganizmów z użyciem biocydu.

Dezynfekcja metodą chemiczną polega na wprowadzeniu do wody substancji chemicznych, które niszczą bakterie. Skuteczne ich działanie zależy od: ich rodzaju i stężenia, ilości i rodzaju mikroorganizmów znajdujących się w wodzie, fizycznych własności i składu chemicznego wody, czasu kontaktu mikroorganizmów znajdujących się w wodzie ze środkami dezynfekującymi. Metody chemiczne sprowadzają się do stosowania środków silnie utleniających: chlor, ozon.

Ogrzewanie (w ciągu 10 minut gotuje się wodę lub ogrzewa w 70⁰C).

Napromieniowanie (przez 10-30 sekund naświetla się promieniami lampy rtęciowej-2,5 tys. A)

Specjalne filtrowanie (przez filtry ceramiczne o porach mniejszych od rozmiarów bakterii)

Metoda oczyszczania roztworów koloidalnych z elektrolitów przy użyciu błony półprzepuszczalnej np. membrany.

Proces oczyszczania, w którym całe złoże filtra jest użyte do wyłapywania nierozpuszczalnych i zawieszonych cząsteczek w czasie przepływu przez niego wody.

Strumień płynu dostarczanego do filtra lub systemu filtracyjnego.

Wstrzykiwanie powietrza poniżej zwierciadła wody, aby usunąć rozpuszczone lotne związki organiczne i aby ułatwić tlenowa biodegradacje związków organicznych.

Dwutlenek chloru staje się coraz powszechniej stosowanym środkiem dezynfekcyjnym przeciwko bakteriom Legionella.

Przedłużone działanie dwutlenku chloru zapobiega także skażeniu wtórnemu w przypadku braku przepływu wody
Dwutlenek chloru ma działanie dezynfekcyjne dużo bardziej skuteczne niż chlor w identycznym stężeniu.
Efekt uzyskany, nie powstają toksyczne chloraminy lub związki trój-chlorowcopochodne (TCM), a smak i zapach wody nie ulegają zmianie.
Kluczową zaletą dwutlenku chloru jest to, że atakuje on i niszczy zarówno wolne czynniki chorobotwórcze, jak i biofilm oraz warstwy korozyjne.
Rozkład biofilmu zapobiega wtórnemu skażeniu instalacji wody.

Część rozpuszczonego w wodzie gazowego dwutlenku węgla przekraczająca stężenie CO2 nieodzowne dla utrzymania się w stanie rozpuszczonym występujących w wodzie wodorowęglanów. D. w. a. wykazuje działanie agresywne w stosunku do ośrodka skalnego, betonu i metali. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Gaz dobrze rozpuszczalny w wodach naturalnych, powszechnie występujący w wodach podziemnych, decydujący o stanie równowagi węglanowej. Część rozpuszczonego w wodzie CO2 występuje w postaci niepolarnych cząsteczek, część reaguje z wodą i przechodzi w kwas węglowy, który może dysocjować na jony H+ i jony wodorowęglanowe HCO3– i CO32– (w zdecydowanie mniejszej ilości). Występujący w wodach podziemnych CO2 może być pochodzenia atmosferycznego, glebowego, biologicznego, wulkanicznego, metamorficznego, geochemicznego jak również antropogenicznego. Dwutlenek węgla zrównoważony, Dwutlenek węgla agresywny, Szczawy. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Rozpuszczony w wodzie dwutlenek węgla. Część d. w. w. ma charakter biernego, zrównoważonego z wodorowęglanami. Pozostała część to dwutlenek węgla agresywny. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Część rozpuszczonego w wodzie podziemnej gazowego (wolnego) dwutlenku węgla, warunkująca utrzymanie się wodorowęglanów w stanie rozpuszczonym, zdysocjowanym. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Sole zawierające anion HCO3-. Kiedy dodawany jest kwas, jon ten rozpada się na H2O i CO2, i działa jak bufor.

Ruch cząsteczek gazu lub aerozoli w cieczy, spowodowany różnica stężeń.

Cześć systemu ozonowania w generatorze ozonu pozwalająca na dyfuzje gazy zawierającego ozon.

Część powierzchni filtracyjnej, przez którą przepływa płyn w trakcie prowadzenia procesu.

Parametr określający najmniejszy rozmiar cząstek zatrzymywanych z oczyszczanego strumienia na przegrodzie filtracyjnej.

Wydobywanie wód podziemnych na powierzchnię w celu ich użytkowania. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Proces używający prądów elektrycznych aplikowanych do membran przepuszczalnych, w celu usunięcia minerałów z wody.

Elektroforeza jest zjawiskiem elektrokinetycznym, w którym pod wpływem przyłożonego impulsu lub pola elektrycznego przemieszczają się makrocząsteczki obdarzone niezrównoważonym ładunkiem elektrycznym. Prędkość przemieszczania się naładowanej elektrycznie makrocząsteczki zależy od jej ładunku, rozmiaru, kształtu oraz oporów ruchu środowiska. Wykorzystując te zależności można dokonać szybkiej separacji różnych makrocząsteczek.

Substancja, która dysocjuje kiedy znajduje się w wodzie.

Proces, w którym energia elektryczna zamienia się na energie chemiczna. Proces zachodzi w elektrolicie, roztworze wodnym lub rozpuszczającej się soli, który daje jonom możliwość przemieszczania się pomiędzy dwoma elektrodami. Elektrolit zapewnia powiązanie pomiędzy dwoma elektrodami podłączonymi pod prąd. Jeśli zaaplikujesz prąd elektryczny, jony naładowane dodatnio wędrują do katody, a te naładowane ujemnie migrują do anody. Na elektrodach kationy zostają zredukowane, a aniony utleniane.

Określenie zakończenia filtrów świecowych.

Energia cieplna użytkowana bezpośrednio lub przetwarzana na energię elektryczną, pozyskiwana z wód termalnych i pary wodnej pochodzenia podziemnego. Szczególnym przypadkiem e. g. jest ciepło gorących skał bezwodnych, wydobywane z nich przez zatłaczanie w nie wody powierzchniowej, użytkowanej następnie jej po ogrzaniu. E. g. użytkowana bezpośrednio ma zastosowanie w ogrzewnictwie, niektórych procesach przemysłowych, hodowli roślin i zwierząt, rekreacji i in. Ma ona duże znaczenie ekologiczne, przyczyniając się do ograniczenia zużycia paliw konwencjonalnych. Czynne dotąd w Polsce zakłady dostarczające e. g. do celów grzewczych znajdują się w Bańskiej k. Nowego Targu, Pyrzycach i Mszczonowie, a liczba ich wzrośnie w najbliższej przyszłości. E. g. jest także wykorzystywana do ogrzewania pomieszczeń i w celach rekreacyjnych w uzdrowiskach dysponujących leczniczymi wodami termalnymi (Ciechocinek, Konstancin-Jeziorna, Lądek Zdrój, Cieplice Śląskie Zdrój). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Energia zawarta w naturalnych zasobach (węgiel, ropa naftowa, uran, energia słoneczna, i inne), które nie zostały w żaden sposób zmienione lub przetworzone przez człowieka. [Kapuściński, Rodzoch, 2006]

Termodynamiczna funkcja stanu, zwykle traktowana jako energia cieplna. [Kapuściński, Rodzoch, 2006]

Organizmy fekalne związane z ludzkimi lub zwierzęcymi odchodami występujące w przewodzie trawiennym. Używane przez wydziały zdrowia lub laboratoria jako indykator do określania czystości/jakości wody.

Wzbogacenie wody, co powoduje nadmierny rozwój roślinności wodnej i wzrastającą aktywność mikroorganizmów beztlenowych. W wyniku tego poziom tlenu w wodzie spada tworząc niesprzyjające warunki dla życia tlenowych organizmów wodnych.

Spadek zawartości tlenu w wodzie, co ma poważne konsekwencje dla życia wodnego; spowodowana przez ludzi.

Food and Drug Administration.

Urządzenie stosowane do zatrzymywania pewnych cząstek i przepuszczania innych, używane do usuwania zbędnych lub szkodliwych substancji z cieczy i gazów.

Filtr, w którym siłą napędową procesu filtracji jest ciężar oczyszczanego strumienia cieczy, tj. spływ grawitacyjny cieczy przez złoże porowate.

Filtr, którego nie można poddać oczyszczaniu oraz ponownemu użyciu.

Filtr w postaci tuby (naboju) do wielokrotnego użytku; wykonany z ceramiki, metalu, tworzywa sztucznego lub tkaniny; przepływ filtrowanego płynu przebiega w kierunku od zewnętrznej powierzchni filtra ku jego wnętrzu.

Układ dwóch filtrów wraz zaworem regulującym przepływ strumienia pomiędzy filtrami.

Rodzaj filtra, w którym wkład filtracyjny stanowi węgiel aktywny.

Urządzenie filtrujące do gazów i cieczy wykonane w postaci worka (kieszeni) zazwyczaj z polipropylenu, poliestru lub nylonu.

Oddzielanie substancji stałej od cieczy poprzez użycie porowatego materiału pozwalającego na przejście jedynie cieczy.

Metoda oddzielania substancji od cieczy i gazów, poprzez mechaniczne zatrzymanie cząstek na przegrodach porowatych (filtrach) w odpowiednich aparatach.

Proces ciągłej filtracji, podczas którego doprowadzany strumień płynie równolegle (stycznie) do powierzchni filtracyjnej membrany i generuje dwa wychodzące strumienie (filtrat i koncentrat). Woda oczyszczana jest recyrkulowana. Przepływ równoległy strumienia w połączeniu z turbulencjami na warstwie granicznej powstałymi w wyniku prędkości "cross flow", stale zmiata cząsteczki i inne materiały, które w przeciwnym wypadku gromadziłyby się na powierzchni membrany.

Proces, w trakcie którego cały strumień doprowadzany do powierzchni membrany jest przez nią przeciskany. Rodzaj zatrzymanych substancji na membranie zależy od wielkości porów membrany. Zatrzymywane cząsteczki na membranie powodują wyższy opór dla strumienia przepływającej przez membranę.

Układ dwóch lub więcej takich samych jednostek filtracyjnych mający na celu zwiększenie przepływu oczyszczanego płynu.

Układ dwóch lub więcej jednostek filtracyjnych ustawionych po sobie, w taki sposób że każda kolejna jednostka filtracyjna charakteryzuje się wyższą dokładnością filtracji; proces ma na celu zwiększenie stopnia oczyszczenia filtrowanego strumienia.

Proces polegający na usuwaniu cząstek fazy stałej występujących w cieczy lub gazie poprzez przepuszczanie zawiesiny przez warstwę złoża, zbudowanego z ziaren lub włókien. W trakcie przepływu przez złoże, cząstki osadzają się na ziarnach lub na włóknach, tworząc aglomeraty usuniętych cząstek.

Ciecz, która przeszła przez filtr. Część ciekła lub gazowa substancji filtrowanej, oczyszczona w procesie filtracji częściowo lub całkowicie od zanieczyszczeń.

Proces filtracji jest od dawna znany i stosowany w oczyszczaniu wody. Najwcześniejsze informacje pochodzą z Indii sprzed 3000 lat. W 10 wieku p.n.e w Chinach stosowano materiał granulowany do klarowania wody. W 1746 roku w Paryżu przyznano pierwszy patent na urządzenie do filtracji. W 1804 roku filtracje zastosowano w Szkocji, 1828 roku w Anglii, w 4 lata później w Richmont zainstalowano filtry ze złożem piaskowym do filtracji wody surowej. W Warszawie w 1885 roku wybudowano filtry powolne, które eksploatowane jest do dzisiaj. Jest to najważniejszy proces uzdatniania wody, usuwane są zanieczyszczenia mechaniczne o rozmiarze 0,0001cm i ma zastosowanie zarówno do oczyszczania wód surowych, jak i wstępnie uzdatnionych. Jakość filtratu zależy od: rodzaju zanieczyszczeń, konstrukcji urządzeń filtrujących, rodzaju materiału filtracyjnego, liniowej prędkości przepływu wody, wysokości złoża. Procesy zachodzące podczas filtrowania mają złożony charakter. Proces mechaniczny polega na zatrzymywaniu makro-zawiesin (średnica porów złoża ma być mniejsza od wymiarów zawiesin). Działanie adsorpcyjne i kontaktowe wiąże się z uaktywnieniem powierzchni ziaren złoża. Procesom adsorpcji sprzyjają: silnie porowata powierzchnia materiału filtrującego i zewnętrzna powierzchnia zatrzymywanych cząstek, mała średnica zatrzymywanych cząstek, obniżona do pewnych granic temperatura wody, zwiększone ciśnienie, optymalna prędkość przepływu wody. Podczas filtracji na niektórych filtrach zachodzą również procesy biochemiczne dzięki obecności w złożu mikroorganizmów i bakterii. Przepływ wody przez filtr jest hamowany przez opór przepływu i aby nie dopuścić do jego nadmiernego wzrostu złoże oczyszcza się okresowo.

Wolno pływające, zwykle mikroskopijne rośliny wodne.

Proces stosowany w oczyszczalniach ścieków. Fizyczne procesy to np. filtracja. Chemiczne traktowanie to koagulacja, chlorowanie, czy ozonowanie.

Akumulacja nie zestabilizowanych cząsteczek i mikro "odprysków" oraz stopniowe tworzenie się większych agregatów. Flokulanty to związki powodujące flokulacje.

Metoda oddzielania mieszaniny typu substancja stala-cieczy oraz ciecz-ciecz, stosowana do cząsteczek o gęstości niższej niż cieczy w której się znajdują. Są trzy jej typy: naturalna, wspomagana i wymuszona (indukowana).

Oznaczanie fosforanów ma pierwszorzędne znaczenie w instalacjach przygotowujących wodę w elektrociepłowniach. Dodatek fosforanów i polifosforanów zapobiega korozji materiałów, z których wykonane są rurociągi poprzez wytworzenie cienkiej warstwy ochronnej z fosforanu wapniowo-żelazowego na ściankach rur. Ponadto ograniczają one powstawanie kamienia kotłowego w obiegu pary, ponieważ tworzą stabilne związki kompleksowe z jonami wywołującymi twardość wody. W dodatku fosforany nie tylko zapobiegają uwalnianiu żelaza z rurociągów, ale również zapobiegają ponownej awarii naprawionych uszkodzeń.

Również w analizie ścieków i analizie wód powierzchniowych oznaczanie fosforanów staje się coraz ważniejszym zagadnieniem ponieważ zbyt duża zawartość tych substancji prowadzi do postępującej eutrofizacji szczególnie w wodach stojących.

Foto - oksydacja stosuje wysoko-intensywne promieniowanie ultrafioletowe dla niszczenia bakterii i innych mikroorganizmów, oraz do rozbicia i zjonizowania cząsteczek wszelkich związków organicznych w celu ich następnego usunięcia przez wkłady z żywicami jonowymiennymi. Promieniowanie w 254 nm ma najsilniejsze działanie bakteriobójcze, podczas gdy promieniowanie o krótszej długości fali jest najbardziej efektywne w utlenianiu związków organicznych.

Proces przekształcenia wody i dwutlenku węgla w węglowodany. Zachodzi w obecności chlorofilu i jest aktywowany przez światło słoneczne. W wyniku tego procesu uwalniany jest tlen. Jedynie rośliny i ograniczona liczba mikroorganizmów może przeprowadzać fotosyntezę.

Fouling jest to odkładanie się substancji (cząstki zawieszone, koloidy, rozpuszczalne związki wielkocząsteczkowe, sole) na powierzchni membrany i w porach, ograniczające jej przepuszczalność.

Jest on wywołany przez różne rodzaje substancji:

organiczne,
nieorganiczne,
cząsteczki zawieszone

Występuje on w przypadku membran porowatych, a więc w mikrofiltracji i w ultrafiltracji, a także w procesie odwróconej osmozy.

Fouling może mieć charakter odwracalny, jeżeli utworzony na powierzchni membrany osad można całkowicie usunąć i w ten sposób odtworzyć początkową jej wydajność.

Nieodwracalne powlekanie występuje natomiast wewnątrz porów membrany i dlatego mechaniczne, a nawet chemiczne czyszczenie nie zawsze daje dobre wyniki. W przypadku wszystkich ciśnieniowych technik membranowych najwięcej problemów stwarzają, cząsteczki o wymiarach związków koloidalnych, nierozpuszczalne sole wapnia i magnezu np:CaCO3, MgCO3

Jednostka miary objętości USA jest ona równa 3.785 litra.

Pojęcie oznacza skład gazów występujących w wodach podziemnych. Gazami głównymi, mogącymi występować w znacznych ilościach, są: tlen, azot, dwutlenek węgla, metan, siarkowodór. Podrzędnie lub w ilościach śladowych mogą występować też wodór, gazy szlachetne, niektóre gazowe węglowodory itp. Gazy występujące w wodach podziemnych mogą być pochodzenia atmosferycznego, glebowego (biochemicznego), geogenicznego (np. juwenilnego, radiogenicznego), kosmicznego i antropogenicznego. Gazami decydującymi o reżimie hydrogeochemicznym są głównie O2,H2S i CO2. Właściwości lecznicze nadają wodom podziemnym CO2, H2S, Rn. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Urządzenie do wytwarzania azotu ze sprężonego powietrza atmosferycznego.

Urządzenie generujące ozon poprzez przepuszczanie napięcia przez komorę zawierająca tlen. Często używany do dezynfekcji.

Wody podziemne powstają z opadów atmosferycznych poprzez infiltrację z kondensacji pary wodnej, a więc są związane z obiegiem wody. Mogą też pochodzić z syntezy gazów zawartych w magmie woda juwenilna, bądź też z dawnej infiltracji lub też z wód morskich zachowanych w porach osadów zmienionych a w procesach przeobrażenia wód podziemnych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Temperatura źródła ciepła (wód podziemnych i skał) < 20°C, energia odzyskiwania jest przy pomocy geotermalnych pomp ciepła („geotermia płytka”). [Kapuściński, Rodzoch, 2006]

Temperatura źródła ciepła (wody termalne) umożliwia wykorzystanie bezpośrednie, bez udziału pomp ciepła („geotermia głęboka”), którego nośnikiem jest ciecz wypełniająca puste przestrzenie skalne (woda, para, gaz i ich mieszaniny). Wykorzystanie bezpośrednie, oprócz ciepłownictwa, może mieć miejsce w wielu innych dziedzinach, np. do celów rekreacyjnych (kąpieliska, balneologia), hodowli ryb, produkcji rolnej (szklarnie). [Kapuściński, Rodzoch, 2006]

Geotermia jest wykorzystaniem ciepła Ziemi przez odbiór energii z gruntu lub górotworu za pośrednictwem nośników energii wprowadzonych do otworu wiertniczego. [Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze].

Temperatura panująca w zbiorniku wody termalnej (wody termalne) może być oszacowana na podstawie składu chemicznego tej wody badanego w pobliżu powierzchni ziemi. U podstawy stosowania g.ch. leży założenie, że rozpuszczone w wodzie składniki minerałów budujących skały zbiornika znajdują się w równowadze chemicznej z tymi minerałami i że na trasie od zbiornika ku powierzchni nie nastąpiło zaburzenie tej równowagi. Najprostszym i najwcześniej zastosowanym g.ch. jest geotermometr krzemionkowy oparty na zależności od temperatury rozpuszczalności minerałów zbudowanych z krzemionki (kwarc, chalcedon, krzemionka bezpostaciowa). Inne g.ch. oparte są na stosunkach kationów zawartych w wodzie termalnej, np. Na/K, Na/Ca/Mg, Na/Li, Mg/Li. Często g.ch. dają wyniki rozbieżne, co może być spowodowane błędami w analizach wody (w szczególności w oznaczeniu glinu), nie do końca osiągniętą równowagą chemiczną między wodą a skałami oraz wieloma innymi przyczynami. Z reguły oceny temperatury zbiornika dokonuje się na podstawie kilku g.ch. dla osiągnięcia najbardziej prawdopodobnego wyniku. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Izotopowe wskaźniki temperatury wody podziemnej oparte na reakcjach wymiany izotopowej między wodą termalną (wody termalne) a jej rozpuszczonymi składnikami. Do najczęściej stosowanych należą g.i. oparte na: wymianie izotopowej tlenu między H2O a SO42–, siarki między SO42– a H2S, węgla między CO2 i CH4 oraz wodoru między H2 i H2O. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Składniki nadające określony chemizm wodom podziemnym. Najczęściej utożsamiane z makroskładnikami, lub jonami głównymi wód podziemnych. Niekiedy obok makroskładników (lub jonów głównych), pojęcie to obejmuje główne gazy występujące w wodach podziemnych oraz substancję organiczną. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Użytkowy poziom wód podziemnych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Zbiornik wód podziemnych odpowiadający umownie ustalonym ilościowym i jakościowym kryteriom podstawowym: wydajność potencjalnego otworu studziennego powyżej 70 m3/h, wydajność ujęcia powyżej 10 000 m3/d, przewodność warstwy wodonośnej wyższa niż 10 m2/h, najwyższa klasa jakości wody. W obszarach deficytowych dla wyznaczenia GZWP stosuje się indywidualne kryteria ilościowe (zbiornik ma lokalnie praktyczne znaczenie użytkowe). W Polsce wydzielono 180 GZWP (40 wg indywidualnych kryteriów) o łącznej powierzchni 163 441 km2 i szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 7,35 km3/a. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Good Manufacturing Practices. Dobra Praktyka Produkcyjna.

Działalność mająca na celu ustalanie form gospodarowania wodą (podziemną i powierzchniową) w celu racjonalnego wykorzystania i ochrony jej zasobów. W oparciu o wyniki badań przyrodniczych, a w szczególności hydrologicznych i hydrogeologicznych działania g. w. zmierzają do zaspokojenia potrzeb wodnych ludności, rolnictwa, przemysłu i energetyki oraz ochrony przed powodziami i zanieczyszczeniem wód. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Jednostka przepływu, określająca liczbę galonów na godzinę.

Jednostka przepływu, określająca liczbę galonów(3,785L) na minutę.

Przyrost temperatury na jednostkę przyrostu głębokości wewnątrz Ziemi poniżej strefy termicznie neutralnej. Jednostką miary g. g. jest °C na 1 m przyrostu głębokości lub na wielokrotność m (np.1 km). Stopień geotermiczny. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Zmiany stężeń substancji występujących w wodach podziemnych przypadające na jednostkę przyrostu głębokości lub odległości. Wyróżniamy więc gradienty pionowe i poziome. Pojęcie g. h., zgodnie z jego fizycznym sensem, jest wykorzystywane przy ilościowym opisie zmienności w obrębie różnego rodzaju pól hydrogeochemicznych. Szczególnym przypadkiem, często stosowanym w hydrogeochemii i zwykle utożsamianym z g. h. jest gradient mineralizacji wody. Używa się też, przykładowo, pojęcia gradient chlorkowy określającego wzrost stężeń jonów Cl– (g/dm3) przypadający na 100 m wzrostu głębokości [g/dm3/100m]. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Szereg metod umożliwiających graficzną prezentację wyników analiz chemicznych wód podziemnych. Wykorzystywane są w tym zakresie wykresy liniowe (np. Schoellera wykres), kolumnowe (np. Collinsa wykres oraz Rogersa wykres), paskowe (np. Grünhuta i Hintza wykres), kołowe (np. Udlufta wykres), promieniste (np. Tickela wykres), trójkątne wykresy oraz trójkątno-rombowe wykresy. W poszczególnych metodach stężenia jonów i innych substancji (np. gazów) przedstawione są w mg/dm3, mval/dm3 lub % mvl. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Podgrzany węgiel w celu pobudzenia miejsc aktywnych do absorbowania zanieczyszczeń.

Wykres paskowy chemizmu wód podziemnych. Wykreśla się dwie poziome kolumny dla odwzorowania stężeń anionów i kationów (wyrażonych w mval/dm3) i równoległy do nich odcinek prostej, na której w umownej skali zaznacza się mineralizację wody i stężenia mikroskładników. Graficzne metody odwzorowania chemizmu wód podziemnych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Mikroorganizm powszechnie obecny w powierzchniowej wodzie nieoczyszczonej, który może być usunięty w wyniku filtracji. Odporny na środki odkażające takie jak chlor.

Są to produkty reakcji halogenów z węglowodorami. Najczęściej występują chlorowane węglowodory (wysoko- i niskocząsteczkowe). Niskocząsteczkowe węglowodory alifatyczne są na ogół łatwo lotne, gdyż są to pochodne metanu, etanu lub etenu. Halogenowane węglowodory wysokocząsteczkowe mają złożoną strukturę, są mało lotne i trudne do oznaczenia. Są to chlorowane ligniny lub chlorowane substancje humusowe. Są to związki polarne. Oznacza się je jako AOX – absorbujące się organiczne halogeny. Halogenowane węglowodory mogą być syntezowane w nieznacznych ilościach przez organizmy żywe i występują w przyrodzie w postaci naturalnej w małych ilościach. Te węglowodory i ich pochodne są stosowane w przemyśle chemicznym i ze ściekami mogą być odprowadzane do wód powierzchniowych. Powstają one w wyniku działania halogenów na węglowodory.

Reakcje te zachodzą podczas chlorowania wody i ścieków, podczas bielenia chlorem w przemyśle tekstylnym i papierniczym. Są bardzo toksyczne, często nazywane są ubocznymi produktami dezynfekcji. Wśród węglowodorów halogenowanych największe znaczenie mają trihalometany (THM), zwane także haloformami. Są to związki o ogólnym wzorze CHX3 , gdzie X oznacza halogeny: F, Cl, Br, I. Głównymi przedstawicielami tej grupy są: chloroform (trichlorometan) CHCl3 ; bromodichlorometan HCl2Br, dibromochlorometan CHClBr3 ;bromoform (tribromometan) CHBr3

Szczególne znaczenie ma powstawanie haloformów w czasie chlorowania wody do picia ze względu na ich dużą szkodliwość dla człowieka. W dużych ilościach powstają też przy chlorowaniu wód używanych w systemach chłodzących elektrowni a także podczas chlorowania ścieków. Haloformy powstają także w wodach powierzchniowych, do których doprowadzane są ścieki zawierające chlor: z fabryk chloru i sody oraz chlorowane wody pochłodnicze. W

świeżo chlorowanych ściekach stwierdza się (we Francji) stężenia od 26- 600 mg/dm3. Jeżeli trihalometany powstają w reakcji chloru ze związkami organicznymi, to te ostatnie są zawsze prekursorami trihalometanów. Prekursorami są głównie substancje humusowe oraz pochodzenia petrochemicznego. Wykazano też, że chlorofil i glony mogą być prekursorami THM podczas chlorowania tych wód.

Proces i mechanizm chlorowania nie został ostatecznie wyjaśniony, chociaż najdokładniej zbadano chlorowanie związków humusowych. Reakcja ta obejmuje kilka etapów: jonizację, hydrolizę i halogenowanie. Jest to bardzo wolna reakcja rejestrowana w chemii wody. Przebieg reakcji zależy głównie od pH, dawki chloru, obecności bromu (domieszka chloru), temperatury, rodzaju i stężenia związków organicznych.

Dawka chloru

Reakcję chloru z prekursorami THM można podzielić na 3 etapy:

- natychmiastowe zapotrzebowanie na chlor powodowane przez związki organiczne
- reakcja ze związkami organicznymi, która jest liniową zależnością dawki chloru a ilością powstających THM
- dalsze dodawanie chloru powoduje niewielki przyrost THM.

Dawka bromu
Obecność bromu zwiększa ilość powstających THM przy danej dawce chloru.TemperaturaZe wzrostem temperatury zwiększa się ilość THM. W 25 ⁰C tworzy się dwukrotnie więcej chloroformu niż w 3⁰C.

Zawartość prekursorów

Ilość powstających THM jest na ogół wprost proporcjonalna do zawartości prekursorów w wodzie. Z tego powodu wprowadzono test THM-PT potencjał tworzenia.

Wysokosprawny filtr powietrza charakteryzujący się 99,97% stopniem zatrzymania cząstek o średnicy 0,3µm i większych w warunkach laboratoryjnych.

Health Industry Manufacturer’s Association.

Materiał filtracyjny przeznaczony do oczyszczania wody, otrzymywany z kruszonego i przesiewanego węgla poddanego pirolizie. Jego odporne na ścieranie ziarna charakteryzują się porowatą strukturą
oraz szorstka powierzchnią.
Wielkość uziarnienia:
0,6-1,6mm
1,4-2,5mm

Materiał filtracyjny stosowany w uzdatnianiu wody. Składa się z połamanych i przesianych odłamków naturalnego węgla antracytowego
. Odporne na ścieranie ziarna maja charakterystyczny dla odłamków kształt i ostre krawędzie.
Wielkość uziarnienia:
0,6-1,6mm
1,4-2,5mm
2,0-4,0mm
4,0-8,0mm

Materiał filtracyjny przeznaczony do oczyszczania wody, otrzymywany z kruszonego i przesiewanego węgla kamiennego specjalnego gatunku poddanego obróbce termicznej
.
Wielkość uziarnienia:
0,6-1,6mm
1,4-2,5mm
2,0-4,0mm
4,0-8,0mm

Jest wysoce reaktywnym, węglanowym materiałem filtracyjnym o sferycznych ziarnach. Stosowany jest do neutralizacji wody do pH nasyconego roztworu kalcytu (pHc), odpowiednio pH=8,0 zgodnie z wymaganiami dotyczącymi jakości wody do picia. Proces neutralizacji zachodzi w trakcie filtracji.
Wielkość uziarnienia:
0,5-2,5mm

Złoże Hydro-Chlorex jest chemicznie aktywnym materiałem do odchorowywania. Jest ono używane do usuwania rozpuszczonego w wodzie chloru.
Zastosowanie:
- gospodarstwa domowe
- szpitale
- szkoły
- przemysł spożywczy
- mleczarnie
- browary
- rozlewnie napojów i soków
- przed wymiennikami jonitowymi

Materiał filtracyjny przeznaczony głównie do filtracji wody jako górne złoże w wypełnieniach wielowarstwowych. Złoże posiada dużo wolnej przestrzeni i wysoka zdolność do zatrzymywania zanieczyszczeń i cząstek lotnych
.
Wielkość uziarnienia:
0,8-1,5mm
1,5-2,5mm
2,5-3,5mm

Jest mikrokrystalicznym materiałem filtracyjnym pochodzenia węglanowego Ziarna złoża posiadają nieregularny kształt i nieporowatą strukturę. Złoże używane jest do odkwaszania wody poprzez wzrost nasycenia kalcytem, które jednak nie przekracza wartości pH=8.
Wielkość uziarnienia:
0,7-1,4mm
1,0-2,0mm
,6-2,5mm

HYDROCLEANIT
Nowy minerał do uzdatniania wody i ścieków pod nazwą handlową HYDROCLEANIT skutecznie łączy zalety metody klasycznej (niskie koszty eksploatacji i prosta obsługa) ze skutecznością odżelazienia i odmanganiania wody uzyskiwaną w nowych metodach bez konieczności dozowania do wody środków chemicznych. Dodatkową bardzo ważną zaletą HYDROCLEANITU jest to, że skutecznie podnosi pH wód miękkich i kwaśnych.

CHARAKTERYSTYKA HYDROCLEANITU l JEGO WŁAŚCIWOŚCI
HYDROCLEANIT produkowany jest z dolomitu o najwyższych parametrach jakościowych, z wybranych partii złoża z Kopalni Romanowo.
SKŁAD DOLOMITU:
CaO - 30,4 %
MgO -20,4%
Straty prażenia 46,2%
Pozostałe składniki mineralne jak SiO2, Al2O3, Fe2O2, Na2O, K2O i inne) - 3 %. Dolomit ten nie zawiera minerałów azbestonośnych, a całkowita zawartość w nim metal ciężkich nie przekracza 300 ppm.
Granulacja dolomitu stosowanego do produkcji HYDROCLEANITU mieści się w granicach 2-8 mm i więcej w klasach ziarnowych 2÷4, 3÷8, lub innych w/g życzeń odbiorcy HYDROCLEANITU.
Proces produkcji HYDROCLEANITU polega na prażeniu określonej klasy ziarnowej dolomitu, w programowo zmiennych warunkach temperaturowych w piecu obrotowym opalanym gazem ziemnym, w wyniku czego uzyskuje się selektywnie zdekarbonizowany dolomit zwany HYDROCLEANITEM zgodnie z reakcją
CaCO3 x MgCO3 = MgO x CaCO3 + CO2
Po procesie prażenia HYDROCLEANIT poddawany jest sezonowaniu, a następnie przesiewany celem uzyskania żądanego składu przez odbiorcę, przy czym jako typowe stosuje się klasy ziarnowe 2÷4 i 3÷8 mm.
Ciężar usypowy HYDROCLEANITU wynosi 1,5 ÷ 2,4 g/cm3 w zależności od klasy ziarnowej oraz stopnia wyprażania.
HYDROCLEANIT charakteryzuje się wysoką aktywnością chemiczną w stosunku do domieszek występujących w wodzie jak związki żelaza, manganu, metali ciężkich oraz szeregu związków organicznych jak np: substancje humusowe, będące prekursorami halogenopochodnych metanu. HYDROCLEANIT wiąże również agresywny dwutlenek węgla z wytworzeniem wodorowęglanów wapnia i magnezu. Dzięki wysokiej reaktywności złoża filtracyjne utworzone z HYDROCLEANITU mają szereg zastosowań w procesach uzdatniania wody, w których są często niezastąpione jak np: w przypadku uzdatniania miękkich i kwaśnych wód, odżelaziania i odmanganiania wody itp.
Reasumując, HYDROCLEANIT ma szerokie zastosowanie do oczyszczania wód w następujących procesach:
- do regulowania pH wody,
- do uzdatniania wód powierzchniowych metodą koagulacji solami żelazowymi,
- jako wypełniacz złóż filtracyjnych do neutralizacji i destabilizacji barwnych kompleksów,
- do uzdatniania bardzo miękkich i kwaśnych wód, jako wypełniacz złóż filtracyjnych, do stabilizacji buforowości, neutralizacji i usuwania zanieczyszczeń organicznych,
- do obniżania zawartości glinu w wodzie,
- do neutralizacji ścieków,
- do wzbogacania wody w magnez i wapń.

Jest to skłonność cząsteczek chemicznych do łączenia się z wodą.

Jest to skłonność cząsteczek chemicznych do odpychania od siebie cząsteczek wody.

Złoże Hydrolit-Mg jest stosowane w otwartych i zamkniętych systemach filtracyjnych zarówno dla przepływów z góry na dół, jak i dołu do góry.
Przykładem może być np. neutralizacja kwaśnych ścieków z wymienników jonitowych, wód technologicznych z niewielką zawartością metali ciężkich, lub kwaśnych kondensatów.
Neutralizacja odbywa się automatycznie po uzyskaniu wymaganego odczynu pH w odpływie.
Wielkość uziarnienia:
0,5-2,5mm
2,0-5,0mm
5,0-10,0mm

Złoża filtracyjne do usuwania żelaza i manganu Hydrolit-Mn jest materiałem filtracyjnym o ziarnistej strukturze. Ziarna są okrągłe i posiadają chropowatą powierzchnię. Ziarno składa się z lekko alkalizującej części wewnętrznej pokrytej katalityczną warstwą uwodnionego tlenku manganu. Złoże jest używane do odmanganiania.
Wielkość uziarnienia:
1,0-3,0mm
2,0-5,0mm

Rozpad związków organicznych w reakcji z wodą.

Wodolecznictwo. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Problem twardości wody a systemy z serii Impuls jako bezsolna alternatywa dla urządzeń zmiękczających wodę
Pod pojęciem twardości wody należy rozumieć właściwość polegającą na zużywaniu pewnych ilości mydła bez wytworzenia piany podczas wytrząsania próby wody. Właściwość tą wodzie naturalnej nadają jony wapnia, magnezu, żelaza, manganu, glinu, cynku oraz inne ciężkie kationy, które tworzą z mydłem dodawanym do wody nierozpuszczalne mydła wapniowe, magnezowe i inne nie tworzące piany podczas wytrząsania. Piana zaczyna się wytwarzać dopiero wtedy, gdy nastąpi całkowite ich strącenie. Ilość zużytego przez wodę mydła do chwili pojawienia się piany charakteryzuje stopień twardości wody. W wodach naturalnych dominują przeważnie sole wapnia oraz magnezu. Inne kationy metali ciężkich występują w znikomych ilościach.
Stąd też twardość wody naturalnej zależy głównie od zawartości jonów Ca+2 i Mg+2 w badanej wodzie.
Twardość wody surowej nazywana jest twardością ogólną (Two). Ze względu na ilość i jakość znajdujących się w wodzie jonów właściwość tę można podzielić:
Według kationów na:

wapniową, wywołaną rozpuszczalnymi solami wapnia,
magnezową, wywołaną solami magnezu,

Według anionów na:

węglanową (tzw. przemijająca, nietrwała), określa ona zawartość wodorowęglanów, węglanów i wodorotlenków wapnia i magnezu,
niewęglanową (tzw. trwała), odpowiada ona różnicy między twardością ogólną i twardością węglanową, określa zawartość takich jonów jak Cl-, S-2 i innych rozpuszczalnych soli wapnia i magnezu.

Nazwa „trwałość przemijająca” wynika z faktu, iż wodorowęglany są nietrwałe termicznie i podczas ogrzewania przekształcają się do nierozpuszczalnych w wodzie węglanów, które wytrącają się z roztworu. Natomiast chlorki, siarczany i azotany są trwałe i pozostają również po przegotowaniu wody.
Twardość wody podaje się w tzw. stopniach twardości wody (niemieckich, francuskich, angielskich i in.) lub w milivalach (miligramorównoważnikach) jonów wapnia i magnezu w 1 dm3 wody.

		°dH	°e	°fH	ppm	mval/l	mmol/l
stopnie niemieckie	1 °dH =	1	1,253	1,78	17,8	0,357	0,1783
stopnie angielskie	1 °e =	0,798	1	1,43	14,3	0,285	0,142
stopnie francuskie	1 °fH =	0,560	0,702	1	10	0,2	0,1
ppm CaCO₃ (USA)	1 ppm =	0,056	0,07	0,1	1	0,02	0,01
milival	1 mval/l =	2,8	3,51	5	50	1	0,50
mmol	1 mmol/l =	5,6	7,02	10,00	100,0	2,00	1

Z przyjętej konwencji wynika, iż 1 stopień twardości odpowiada 10 mg CaO/dm³, a w takim razie 1 mval/dm³ jest równy 2,8 °tw. Z zależności tej często korzysta się podczas przeliczania twardości wody (w mval/dm³) na stopnie twardości i odwrotnie. Typowa twardość wody użytkowej wynosi ok. 180 mg CaCO₃/dm³. Twardość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi powinna wynosić 60 – 500 mg CaCO₃/dm³.

W zależności od stopnia twardości wody można wyróżnić wodę bardzo miękką, miękką, średnio-twardą, twardą oraz bardzo twardą.

Woda	mg CaCO₃/dm³	mmol/dm³	mval/dm³	^oTw (dh)
Bardzo miękka	0 - 85	0 - 0,89	0 - 1,78	0 - 5
Miękka	85 - 170	0,89 - 1,78	1,78 - 3,57	5 - 10
Średnio twarda	170 - 340	1,78 - 3,57	3,57 - 7,13	10 - 20
Twarda	340 - 510	3,57 - 5,35	7,13 - 10,7	20 - 30
Bardzo twarda	> 510	> 5.35	> 10,7	30

Twardość wody nie ma znaczenia zdrowotnego. W gospodarstwie domowym twardość wody jest niepożądana, ponieważ wymaga stosowania większych ilości mydła, gdyż powoduje wytrącenie trudno rozpuszczalnych soli kwasów tłuszczowych i metali odpowiedzialnych za twardość wody. Poza tym powoduje twardnienie jarzyn podczas ich gotowania. Twardość wody ma wpływ na jej napięcie powierzchniowe. Czym większe napięcie powierzchniowe wody, tym trudniej zwilża ona wszelkie powierzchnie, na skutek czego trudniej jest czyścić zabrudzone powierzchnie. Różne gałęzie przemysłu wymagają stosowania wody miękkiej. Szczególnie woda przeznaczona do zasilania kotłów nie powinna być twarda, gdyż powstający kamień kotłowy znacznie zwiększa straty cieplne i stwarza niebezpieczeństwo wybuchu. Wymagany stopień zmiękczania wody wzrasta wraz z ciśnieniem panującym w kotle.

Sposób zmiękczania wody należy rozpatrywać w każdym przypadku indywidualnie, tzn. w zależności od twardości wody surowej i od wymaganego stopnia zmiękczania. Ze względu na rodzaj stosowanych procesów wyróżnia się metody termiczne, strąceniowe, jonitowe i membranowe.

Metoda termiczna usuwania twardości węglanowej polega na podgrzewaniu wody, w wyniku czego narusza się równowagę węglanowo-wapniową i wytrąca się węglan wapnia zgodnie z reakcją:

Ca(HCO₃)₂ ----- (temp) ----> CaCO₃ + CO₂ + H₂O

Mg(HCO₃)₂ ----- (temp) ----> MgCO₃ + CO₂ + H₂O

Wytrącający się węglan wapnia jest trudno rozpuszczalny, natomiast węglan magnezu jest dość dobrze rozpuszczalny w wodzie i dopiero przy pH wynoszącym ok. 11 magnez wytrącany jest w wyniku jego hydrolizy jako trudno rozpuszczalny wodorotlenek. Wraz ze wzrostem temperatury i czasu ogrzewania zwiększa się skuteczność rozpadu wodorowęglanów wapnia i magnezu. W czasie ogrzewania wody mogą wytrącać się z niej innej sole. Nastąpi to wówczas, gdy zostanie przekroczony ich iloczyn rozpuszczalności w danej temperaturze. Metoda ta nie znajduje szerszego zastosowania w przygotowaniu wody dla potrzeb energetyki. Przyczyną tego jest ograniczona wydajność reaktorów, w których prowadzony jest proces termiczny, oraz duża energochłonność.

Inną metodą usuwania twardości węglanowej jest proces dekarbonizacji wapnem. Jest to metoda polegająca na usuwaniu z wody twardości węglanowej w wyniku wytrącania trudno rozpuszczalnych związków wapnia oraz częściowo magnezu. Uzyskuje się to dawkując do wody wapno w postaci mleka lub wody wapiennej. Podczas dekarbonizacji dodany do wody wodorotlenek wapnia początkowo reaguje z dwutlenkiem węgla, a następnie z wodorowęglanem wapnia według reakcji:

CO₂ + Ca(OH)₂ --------> CaCO₃ + H₂O

Ca(HCO₃)₂ + Ca(OH)₂ --------> 2 CaCO₃ + 2 H₂O

W procesie tym, oprócz węglanu wapnia, usuwane są pewne ilości węglanu magnezu zaokludowanego i zaadsorbowanego na węglanie wapnia. Przy dużym nadmiarze Ca(OH)₂ (pH > 10,5) mogą przebiegać również reakcje chemiczne miedzy wodorotlenkiem wapnia i solami powodującymi twardość węglanową wody:

Mg(HCO₃)₂ + 2 Ca(OH)₂ -------> Mg(OH)₂ + 2 CaCO₃ + 2 H₂O

MgSO₄ + Ca(OH)₂ -------> Mg(OH)₂ + CaSO₄

MgCl₂ + Ca(OH)₂ -------> Mg(OH)₂ + CaCl₂

Powyższe reakcje są niepożądane w procesie dekarbonizacji wody przeznaczonej do celów chłodniczych, ponieważ w ich wyniku następuje głównie zmiana twardości niewęglanowej magnezowej na niewęglanową wapniową oraz dodatkowo wytrąca się Mg(OH)₂. Dekarbonizację wapnem stosuje się w oczyszczaniu wód wykorzystywanych do chłodzenia oraz jako wstępny proces oczyszczania wody o podwyższonej twardości węglanowej. Przy zmiękczaniu wody zasilającej kotły proces ten może być prowadzony na zimno i na gorąco. Zwiększenie temperatury dekarbonizowanej wody przyspiesza proces i zwiększa efekty zmiękczania.

Proces zmiękczania wody można prowadzić także wodorotlenkiem sodu, który powoduje wytrącanie jonów wapnia jako CaCO₃, magnezu jako Mg(OH)₂ i wiąże CO₂ do Na₂CO₃, który może reagować ze związkami powodującymi twardość niewęglanową wapniową:

CaSO₄ + Na₂CO₃ -------> CaCO₃ + Na₂SO₄

CaCl₂ + Na₂CO₃ -------> CaCO₃ + 2 NaCl

W praktyce zmiękczanie wody wodorotlenkiem sodu jest rzadko stosowane.

Metodą strąceniową zapewniającą usunięcie twardości wody oraz zawartości CO₂ jest metoda wapno-soda. Polega ona na dodawaniu do wody węglanu sodu, który usuwa z wody twardość niewęglanową wapniową i powoduje zmianę twardości niewęglanowej magnezowej na twardość węglanową magnezową zgodnie z reakcją:

MgCl₂ + Na₂CO₃ -------> MgCO₃ + 2 NaCl

lub też dodawaniu wodorotlenku wapnia, który wiąże dwutlenek węgla – powoduje wytrącenie węglanu wapnia i wodorotlenku magnezu i zmianę twardości niewęglanowej magnezowej na twardość niewęglanową wapniową. Powstający MgCO₃, w wyniku hydrolizy, rozkłada się do trudno rozpuszczalnego Mg(OH)₂. Skuteczność tego procesu zależy od zastosowanej dawki oraz od temperatury wody.

Inną metodą strąceniową jest zmiękczanie ługiem sodowym i sodą. W metodzie tej NaOH odgrywa rolę Ca(OH)₂. W wyniku tej reakcji w wodzie pozostaje jedynie twardość niewęglanowa wapniowa, którą usuwa soda. Metoda ta jest zalecana do zmiękczania wód, w których twardość węglanowa jest nieznacznie większa od twardości niewęglanowej lub dla wód, w których twardość wapniowa jest równa dwukrotności twardości węglanowej. Omawiana metoda jest bardziej kosztowna od metody wapno-soda, przy zbliżonej efektywności zmiękczania. Stąd też jest coraz rzadziej stosowana w praktyce.

Wśród metod strąceniowych najskuteczniejszym jest zmiękczanie wody fosforanami sodu. Dodanie do wody tych związków powoduje wytrącenie bardzo trudno rozpuszczalnych fosforanów wapnia i magnezu. Jako reagenty zmiękczające stosuje się Na₃PO₄, Na₂HPO₄ i NaH₂PO₄. Zapewnienie pH na poziomie > 10,5, poprzez dodanie do wody, oprócz fosforanów, wodorotlenku sodu, pozwala na praktycznie całkowite zmiękczenie wody. Najlepsze efekty zmiękczania można uzyskać przy zastosowaniu Na₃PO₄, który wiąże jony Ca²⁺i Mg²⁺ w trudno rozpuszczalne fosforany zgodnie z reakcjami:

3 Ca(HCO₃)₂ + 2 Na₃PO₄ -------> Ca₃(PO₄)₂ + 6 NaHCO₃

3 Mg(HCO₃)₂ + 2 Na₃PO₄ -------> Mg₃(PO₄)₂ + 6 NaHCO₃

3 CaSO₄ + 2 Na₃PO₄ -------> Ca₃(PO₄)₂ + 3 Na₂SO₄

3 MgCl₂ + 2 Na₃PO₄ -------> Mg₃(PO₄)₂ + 6 NaCl

Ze względu na dość wysoką cenę fosforanów oraz fakt, iż w wyniku zmiękczania wody o znacznej twardości węglanowej powstaje NaHCO₃, omawianą metodę stosuje się jako tzw. zmiękczanie wtórne po metodzie wapno-soda lub po samym ługu.

Usuwanie jonów wapnia i magnezu można prowadzić również na jonitach.

W zależności od wymaganego stopnia zmniejszenia twardości wody oraz rodzaju usuwanej twardości stosuje się wymianę jonową:

w cyklu wodorowym na kationitach słabo kwaśnych – usuwanie twardości węglanowej,
w cyklu sodowym lub wodorowym na kationitach silnie kwaśnych – usuwanie twardości węglanowej i niewęglanowej,
w cyklu wodorowym (kationit słabo kwaśny – dekarbonizacja + kationit silnie kwaśny) – usuwanie twardości węglanowej i niewęglanowej.

Ponieważ, w zależności od rodzaju kotła, różne są wymagania odnośnie jakości wody zasilającej i kotłowej, rodzaj stosowanych kationitów oraz cały układ jonitowego zmiękczania wody musi być ustalany indywidualnie dla każdego przypadku zmiękczania wody.

Aby zmiękczyć wodę, można także zastosować proces nanofiltracji. Koszty eksploatacyjne tego procesu są znacznie mniejsze niż koszty procesów odwróconej osmozy czy elektrodializy. Skuteczność usuwania jonów wapnia i magnezu zależy od rodzaju membrany nanofiltracyjnej i jest odwrotnie proporcjonalna do wartości cut-off membrany.
Nowoczesną alternatywą dla urządzeń zmiękczających wodę może być urządzenie o nazwie Impuls. Jest to elektroniczny system uzdatniania wody, zabezpieczający instalację wodną i urządzenia przed osadzaniem się kamienia wapiennego i rdzy. Technologia Impuls pozwala na uzdatnianie wody bez dodawania do niej jakichkolwiek odczynników czy soli. Wśród problemów powodowanych przez kamień wapienny należy wyróżnić m. in.: straty energii podczas wszystkich procesów wymiany ciepła, wzrost kosztów serwisowych urządzeń pracujących z wodą, spadek ciśnienia wody spowodowany zwężaniem się przekrojów rur, konieczność stosowania agresywnych preparatów oraz spadek opłacalności w produkcji wody przemysłowej. W wodzie użytkowej związki wapnia krystalizując tworzą rozgałęzione struktury, które łatwo łączą się i budują trwałą, kamienną powłokę. Technologia Impuls powoduje zmianę tej krystalizacji w oparciu o naturalny proces elektroforezy. Powstające kryształki przybierają kształt igieł i nie są zdolne do budowania zwartych struktur. Im więcej takich kryształków powstaje, tym jest mocniejszy efekt ochronny. Wówczas kamień jest wypłukiwany z systemu wodociągowego jako nieszkodliwy pył. Impuls jest systemem, który zmienia naturalną równowagę między krystalizacją a rozpuszczaniem się kamienia. Monokrystaliczna powłoka nie może wzrastać, ponieważ jej proces powstawania jest zakłócony. Natomiast naturalne rozpuszczanie się kamienia nadal trwa a krystaliczny osad w rurociągach ulega redukcji. Dzięki tej metodzie rozpuszczanie się osadu w uzdatnionej wodzie przebiega szybciej niż jego narastanie. Odbywa się to w naturalny, powolny i bezpieczny sposób, a rury z czasem oczyszczają się z kamienia. Proces ten można przedstawić za pomocą poniższej reakcji:
Ca(HCO3)2 ------- Impuls ------> CaCO3 (monokryształ) + CO2 + H2O
Wszędzie tam, gdzie twarda woda ma kontakt z metalowymi rurami, pojawia się problem utleniania miedzi lub żelaza. To z kolei prowadzi do poważnego problemu jakim jest korozja rur. Technologia ImpulsTech generuje zjawisko elektroforezy, dzięki czemu na wewnętrznych powierzchniach rur metalowych powstaje cienka monowarstwa węglanowa. W zależności od materiału rury może to być węglan miedzi, żelaza lub cynku. Powstała węglanowa powłoka szczelnie przylega do powierzchni metalu i chroni go przed dalszym utlenieniem i korozją. Istnieje wiele powodów dlaczego technologia z urządzeń serii ImpulsTech jest dobra i warto ją stosować. Wśród nich można wyróżnić:
został zaprojektowany tak, aby instalacja nie musiała być wykonywana przez wyspecjalizowanego hydraulika. Urządzenie to można łatwo zainstalować samodzielnie w czasie 10 – 15 minut. Instalacja nie wymaga żadnych narzędzi i nie ma potrzeby rozcinania rur. Dla optymalnego uzdatniania wody najlepiej jest zainstalować ją w pobliżu wodomierza lub na głównej rurze doprowadzającej wodę. Uzwojenia zespołu impulsowego mogą być umieszczone po lewej lub po prawej stronie albo też pod urządzeniem elektronicznym, zgodnie z instrukcją obsługi.
może być montowany pionowo, poziomo lub też pod innym kątem. Jeśli brakuje miejsca na rurze, można go również zainstalować na ścianie.
pracuje z antenami impulsowymi z miedzi, które są przeznaczone do nawinięcia na rury. Materiał anten wykonany jest z wysokiej jakości stopu co przekłada się na bardzo dobry transfer impulsu.
Każdy zespół impulsów powinien poddawać działaniu obszar co najmniej o długości średnicy poszczególnych rur gdzie urządzenia serii Impuls są zainstalowane. Impuls nie powinien być ani za słaby ani za silny do tego celu służą w większych jednostkach różnego rodzaju nastawy.
W celu zapewnienia właściwego działania Impuls wprowadził na rynek serię urządzeń dla rur od 1/4” do 120”

Indeks mówiący o zdolności wody do rozpuszczenia węglanu wapnia; pH równowagi w odniesieniu do wapnia i zasadowości, używany w wodzie stabilizowanej do kontrolowania korozji i skali opadania.

Mikroorganizmy takie jak formy E.Coli, których obecność wskazuje na zanieczyszczenie lub obecność innych szkodliwych dla człowieka mikroorganizmów.

Test pod względem specyficznego zanieczyszczenia, grupy zanieczyszczeń, lub innych związków świadczących o obecności innych elementów w wodzie.

Każda biologiczna jednostka, wspólnota lub proces, których cechy charakterystyczne wskazują na istnienie specyficznych warunków środowiskowych lub obecność zanieczyszczeń.

Penetracja wody do medium, np. w glebie.

Związek chemiczny, który zapobiega zachodzeniu reakcji chemicznej, np. wytrącaniu się tlenków żelaza.
Hydro-X
hamuje procesy korozyjne w instalacji kotła parowego. Działanie antykorozyjne jest wielokierunkowe: ma własności odgazowujące (wiązanie tlenu, dwutlenku węgla), wspomaga tworzenie magnetytowej warstwy ochronnej wewnątrz powierzchni instalacji kotłowej. Hydro-X usuwa kamień kotłowy w trakcie eksploatacji, bez konieczności postojów. Rozkruszony kamień kotłowy zamieniany jest na luźny, mobilny osad, który łatwo usunąć poprzez odmulanie kotła parowego. Hydro-X nie dopuszcza również do formowania się nowego kamienia kotłowego.
Przeciwdziała pienieniu się wody w kotle przyczyniając się do produkcji czystej i neutralnej pary technologicznej.

Cały system rurociągów kanalizacyjnych, oczyszczania, transportu i zrzutu ścieków na pola irygacyjne.

Charakteryzują się prostotą konstrukcji i związaną z tym łatwością obsługi. Proces można całkowicie zautomatyzować i obsługę ograniczyć do kontroli pomp i ciśnienia membran a także kontroli stanu powierzchni membran.

Ważną zaletą tych metod jest możliwość pracy w temperaturze otoczenia. Ma to szczególne znaczenie przy pracy z cieczami łatwo lotnymi lub ze związkami organicznymi ulegającymi rozpadowi w podwyższonej temperaturze, czy też polimeryzacji. Niestety właściwości materiału, z którego wykonana jest membrana narzucają ograniczenia dotyczące przede wszystkim odczynu pH filtrowanego roztworu i jego temperatury. Niektóre roztwory niewodne lub zawierające substancje o właściwościach silnie utleniających mogą spowodować zniszczenie membrany.

Kolejnym problemem jest ograniczony stopień zatężania substancji. W przypadku związków niskocząsteczkowych jest on stymulowany przez ciśnienie osmotyczne. Dla większości roztworów soli metali, cukru ciśnienie osmotyczne przy stężeniu 10–15% przyjmuje tak wysokie wartości, że stawia pod znakiem zapytania ekonomiczną opłacalność zastosowania membran. W przypadku roztworów zawierających cząsteczki makromolekularne stopień zatężenia ograniczony jest przez lepkość roztworu. Lepkość filtrowanego roztworu nie może ograniczać osiągnięcia odpowiedniej prędkości przepływu nad powierzchnią membrany. Rozdzielany roztwór nie powinien zawierać substancji łatwo krystalizujących lub koagulujących, gdyż wytwarzają one na powierzchni membrany dodatkową warstwę ograniczając szybkość filtracji.

Urządzenie używane do wtryskiwania roztworu substancji do ścieków podczas ich oczyszczania.

Właściwość wody opisana zespołem cech stanowiących o przydatności wody do określonych celów. Bez dodatkowego określenia celu, j. w. rozumiana jest jako przydatność dla zaopatrzenia ludności. J. w. określa się porównując analizę ocenianej wody z odpowiednimi przepisami lub normami. W związku z tym pojęcie j. w. różnie rozumiane jest w poszczególnych państwach (ze względu na stosowanie zróżnicowanych kryteriów), a nawet w danym kraju, ze względu na okresowe zmiany przepisów i zróżnicowane użytkowanie wód. Przy określaniu j. w. ocenia się jej skład chemiczny, właściwości fizyczne, właściwości chemiczne, właściwości organoleptyczne oraz stan bakteriologiczny (skład bakteriologiczny). Przekroczenie ocenianych wskaźników j. w. świadczy o zanieczyszczeniu geogenicznym lub antropogenicznym wody. Wody powierzchniowe i podziemne różni się jakością. Jakość wód podziemnych jest z reguły wyższa niż powszechnie zanieczyszczonych wód powierzchniowych. Wody podziemne wykazują też mniejsze wahania jakości, w naturalny sposób są bowiem lepiej chronione przed przenikaniem zanieczyszczeń z powierzchni terenu. Kryteria jakości (wody), Normy jakości wody pitnej, Woda pitna. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Centrum atomu zawierające protony i neutrony i ma ładunek dodatni.

Miara określająca ilość mikroorganizmów w wodzie.

	mmol/l	mval/l	mg CaCO3/l (ppm)	Stopień niemiecki °d	Stopień francuski °f	Stopień angielski °e	gpg
mmol/l	1	2	100	5,6	10	7	5,8
mval/l	0,5	1	50	2,8	5	3,5	2,9
mg CaCO3/l (ppm)	0,01	0,02	1	0,056	0,1	0,07	0,058
Stopień niemiecki °d	0,179	0,357	17,9	1	1,79	1,25	1,04
Stopień francuski °f	0,1	0,02	10	0,56	1	0,7	0,58
Stopień angielski °e	0,1430	0,029	14,3	0,8	1,43	1	0,833
gpg	0,172	0,0342	17,2	0,958	1,72	1,2	1

Atom lub grupa atomów połączonych wiązaniami chemicznymi, która ma niedomiar lub nadmiar elektronów w stosunku do protonów.

Jednododatni rodnik (NH4+) zachowujący się w naturalnych warunkach podobnie do metali alkalicznych. Charakterystyczny składnik wód podziemnych występujących w warunkach redukcyjnych. Pojawia się w wodach podziemnych w wyniku naturalnych procesów, efektem których jest wydzielanie się amoniaku reagującego z wodą. W wodach gruntowych najczęściej pochodzi z mineralizacji substancji organicznej zachodzącej w warunkach redukcyjnych oraz denitryfikacji. Dostaje się też do wód razem ze ściekami rolniczymi, bytowymi, przemysłowymi. Łatwo sorbowany. Stężenia j. a. przekraczające 0,5 mg N/dm3 uznawane są za toksyczne, a występujące w wodach gruntowych traktowane jako bezpośredni wskaźnik ich zanieczyszczenia. Występowanie j. a. łącznie z substancję organiczną utrudnia uzdatnianie - chlorowanie wody ze względu na tworzenie organicznych chloramin. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Najpowszechniejsza forma występowania azotu mineralnego w wodach podziemnych występujących w warunkach utleniających. Pojawia się zwykle jako efekt mineralizacji substancji organicznych (roślinnych i zwierzęcych), bądź procesów nitryfikacji. J. a. występujące w wodach potocznie nazywane są azotanami. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Główny anion występujący zawsze i powszechnie w wodach podziemnych. W wodach niskozmineralizowanych ma znaczenie podrzędne. Wraz z głębokością systematycznie wzrastają stężenia Cl-, wzrasta też ich udział w mineralizacji wody (wody chlorkowe). Jony Cl- w wodach podziemnych mogą pochodzić z ługowania minerałów solonośnych i wód reliktowych oraz ingresji wód morskich. Często, zwłaszcza w wodach gruntowych, pochodzą też z zanieczyszczeń bytowych lub przemysłowych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Jon powstający m.in. w wyniku dysocjacji cząsteczek wody. J. h. aktywnie uczestniczą w procesach hydrogeochemicznych (np. hydrolizie wody). Stężenie j. h. decyduje o zasadowości wody. Jon hydronowy. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Jeden z głównych kationów wód podziemnych, występujący z reguły w podrzędnych stężeniach w stosunku do pozostałych kationów. Występuje na jednym poziomie utleniania - jako kation dwudodatni. Towarzyszy zwykle jonom wapnia, wyraźnie ustępując im ilościowo. Pochodzi z wietrzenia minerałów skał magmowych i ługowania skał osadowych głównie dolomitów. Aktywnie uczestniczy w procesach sorpcyjnych. Nadaje wodzie cechę zwaną twardością. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Powszechnie spotykany składnik wód podziemnych, występujący w stężeniach niższych niż pozostałe główne kationy (główne składniki wód). W wodach podziemnych potas występuje na jednym stopniu utlenienia (+1) i aktywnie uczestniczy w procesach sorpcyjnych, na ogół silniej wiążąc się z minerałami ilastymi niż pozostałe kationy. W wodach podziemnych pojawia się jako efekt wietrzenia minerałów skał magmowych, ługowania soli ze skał osadowych, wymywania resztek ługów pokrystalizacyjnych i synsedymentacyjnych wód morskich. Może pochodzić z zanieczyszczeń bytowych, przemysłowych oraz rolniczych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Główne jony wód podziemnych, występujące wyłącznie w warunkach utleniających, gdzie są podstawową formą wodnej migracji siarki. Pojawiają się w wyniku ługowania skał zawierających minerały siarczanowe oraz jako efekt procesów sulfatyzacyjnych. Mogą być też efektem mineralizacji substancji organicznej, wietrzenia złóż siarczkowych, zanieczyszczeń antropogenicznych (górniczych, przemysłowych, bytowych, rolniczych, hodowlanych). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Nietrwały, mało stabilny jon występujący w wodach podziemnych w podrzędnych ilościach jako przejściowy produkt przemian utleniająco-redukcyjnych związków siarki. W standardowych analizach wód podziemnych oznaczony jest zwykle łącznie z jonami siarczanowymi (VI) i często jony te łącznie podawane są w formie siarczanów (VI). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Sód występuje w naturalnych wodach na jednym stopniu utlenienia (+1). J. s. jest jednym z głównych jonów wód naturalnych. W wodach nisko zmineralizowanych występuje w nieznacznych ilościach rzędu 1-50 mg/dm3. Aktywnie uczestniczy w procesach wymiany jonowej. W wodach podziemnych pojawia się jako efekt wietrzenia skaleni sodowych, ługowania osadowych złóż soli, wymywania resztek słonych wód reliktowych oraz w wyniku procesów desorpcyjnych. Wody gruntowe, zawierające sód jako kation dominujący, występują w strefach lądowego zasolenia i wybrzeży morskich. Źródłem sodu są też różnego rodzaju zanieczyszczenia antropogeniczne (górnicze, przemysłowe i bytowe). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

W wodach podziemnych pierwiastek wapń występuje na jednym poziomie utleniania, jako kation dwuwartościowy. J. w. jest głównym kationem wód podziemnych, dominującym ilościowo nad pozostałymi w wodach niskozmineralizowanych i w strefie stagnacji hydrogeochemicznej. Pochodzi z wietrzenia minerałów skał magmowych i ługowania skał osadowych (np. wapieni i dolomitów). Do wód podziemnych może też przenikać z zanieczyszczeń (przemysłowych, bytowych). Aktywnie uczestniczy w procesach sorpcyjnych. Nadaje wodzie cechę zwaną twardością. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Anion występujący podrzędnie lub wręcz śladowo w niskozmineralizowanych wodach podziemnych, biorący udział w równowadze węglanowej. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Główny anion niskozmineralizowanych wód podziemnych uczestniczący w równowadze węglanowej. W wodach podziemnych pojawia się w wyniku rozpuszczania dwutlenku węgla oraz ługowania skał węglanowych. Niekiedy może być efektem antropogenicznego zanieczyszczenia wód. W miarę głębokości występowania wód podziemnych, stężenia j. w. ustępują ilościowo pozostałym głównym anionom (jony główne), ostatecznie zanikając na znacznych głębokościach. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Najpowszechniejsza forma występowania żelaza w nisko zmineralizownych wodach podziemnych. Na tę formę przeliczane jest stężenie żelaza występującego w wodach naturalnych w różnych formach występowania (specjacjach) i na różnym poziomie utlenienia i podawane w standardowych analizach jako Fe2+. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Jony żelaza na +3 stopniu utlenienia występują w wodach podziemnych w znikomych ilościach, najczęściej w postaci różnego typu jonów kompleksowych. Występują wyłącznie w warunkach utleniających, gdzie też łatwo wytracają się w postaci tlenków i wodorotlenków. Stężenia jonu żelaza (III) w analizach wód najczęściej oceniane są łącznie ze stężeniami jonów Fe (II) i łącznie podawane jako Fe2+. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Substancja służąca do przeprowadzania procesu wymiany jonowej, zazwyczaj występującego w postaci żelu lub porowatego ciała stałego, które posiadają zdolność selektywnego uwalniania jednych jonów i pochłaniania innych.

Jony o dominujących stężeniach w wodach podziemnych. Należą do nich aniony (jon chlorkowy, jon siarczanowy, jon wodorowęglanowy) oraz kationy (jon sodowy, jon potasowy, jon wapniowy, jon magnezowy). Często jon potasowy i sodowy przedstawiane są łącznie, zwykle w przeliczeniu na jon sodowy. Stężenia j. g. i wzajemne ich proporcje wykorzystywane są przy klasyfikowaniu chemizmu wód podziemnych (klasyfikacje hydrogeochemiczne). Proporcje te zmieniają się wraz ze zmianami warunków środowiska występowania wód podziemnych. Strefowość hydrogeochemiczna pionowa. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Zabieg przeprowadzany na różnych materiałach mający na celu wygładzenie wyrobów i nadawanie im odpowiedniej grubości; w przypadku filtrów proces kalandrowania przeprowadza się w celu wyrównania ich powierzchni, przestrzeni wolnej, rozkładu porów itp.

Wymagania jakościowe wody kotłowej określają producenci kotłów. Zależą one od konstrukcji kotła i rosną wraz z ciśnieniem. Woda kotłowa nie może powodować wytrącania się kamienia kotłowego, korozji oraz pienienia wody. Powodem powstawania kamienia kotłowego jest głównie obecność: węglanów, siarczanów, krzemianów, zawiesin, olejów w wodzie. W skład kamienia kotłowego wchodzą: trudno rozpuszczalne sole wapnia i magnezu, związki glinu, żelaza, związki organiczne, domieszki mechaniczne.

-kamień węglanowy zawierający do 90% węglanu o przewodności 0,5-5 kcal/m.h.oC

-kamień gipsowy o zawartości 50% CaSO₄, 3 razy mniejsza przewodność cieplna

-kamień krzemianowy o zawartości 25% kwasu krzemowego szczególnie twardy

Straty węgla lub innego paliwa spowodowane obecnością kamienia kotłowego są ogromne.

Rurociąg do zbierania i odprowadzania ścieków ze źródeł indywidualnych do rur prowadzących do oczyszczalni ścieków.

System rur w których woda, ścieki lub inne ciecze są pompowane na większą wysokość.

Kanalizacja przewodząca tylko ścieki sanitarne nie wodę deszczowa.

Obszar w glebie nad poziomem wody gruntowej, gdzie woda może się lekko podnosić w wyniku sił kohezji w czasie zjawiska kapilarnego.

Membrany o grubości około ludzkiego włosa, używane do nanofiltracji, ultrafiltracji i mikrofilatracji.

Woda podnosząca się w obiektach o małym wymiarze charakterystycznym (np. rurki kapilarne). Wynika to z sił adhezji, kohezji i napięcia powierzchniowego.

Każde rozpuszczone w wodzie zanieczyszczenie, które może powodować chorobę nowotworową.

Proces malowania farbą kataforetyczną umożliwiający uzyskanie dużej ochrony przed korozją elementów wykopnanych m.in. ze stali oraz aluminum.

Związek chemiczny przyśpieszający reakcje, ale nie biorący bezpośredniego udziału w tej reakcji.

Dodatnio naładowany jon, powstały w wyniku dysocjacji cząsteczek w roztworze.

Miejsce w procesie elektrolizy, gdzie kationy w roztworze są neutralizowane przez elektrony które otaczają powierzchnie lub wchodzą w powtórna reakcje z wodą.

Oddzielanie osadu od macierzystej cieczy poprzez przemywanie woda.

Proces oczyszczania cieczy poprzez dodawanie środków chemicznych, np. wytrącających osad.

Proces ten ma na celu usunięcie zanieczyszczeń mechanicznych, które dzielimy na: - lekkie zawiesiny grube, usuwane za pomocą krat - zawiesiny mniejsze usuwane za pomocą sit metalowych- zawiesiny bardzo drobne usuwane za pomocą mikrosit i w osadnikach.Kraty sporządzone są z metalowych prętów ustawionych pionowo lub pod kątem. Prześwit krat wynosi 10-20mm lub 30-50mm. Czyszczenie odbywa się ręcznie bądź mechanicznie.

Sita ustawia się za kratami, mogą być nieruchome lub obrotowe. Sita są instalowane podwójnie i pracują na zmianę. Gęstość sit dobiera się stosownie do rozmiarów zatrzymywanych ciał i prędkości przepływającej wody w kanale. Mikro-sita służą do pełniejszego usuwania zawiesin typu planktonu. Są to bębny obrotowe pokryte tkaniną z nierdzewnych nitek metalowych, o oczkach od 65 do 23 mikronów, umieszczoną na stalowej siatce o większych rozmiarach oczek (2 x 2 mm). Bębny wmontowane są poziomo w zbiornik betonowy. Mikrosita, podobnie jak sita zwykłe, ustawia się przed filtrami, jako urządzenia do wstępnego oczyszczania wody

Najdrobniejsze zanieczyszczenia (cząstki gliny, bakterie, glony, koloidowe substancje humusowe) można usunąć w procesie koagulacji, który polega na dodaniu do wody określonych substancji chemicznych, wytrącających się w postaci kłaczkowatych, łatwo opadających zawiesin. Koagulacja polega na przejściu pseudo-roztworu koloidowego zwanego zolem w żel. Fazę rozproszoną stanowią cząstki o wymiarach107- do 2*105- cm. Siłami stabilizującymi są przede wszystkim siły elektrostatyczne odpychania się cząstek jedno-imiennie naładowanych. Cząstki koloidowe mają jednoimienne ładunki pochodzące bądź z adsorpcji jonów elektrolitów znajdujących się w środowisku dyspersyjnym, bądź też na skutek własnej dysocjacji elektrolitycznej. Cząsteczka koloidowa jest tym bardziej stabilna, im ma mniejsze rozmiary i większy ładunek.

Cząstki koloidowe w zależności od zdolności adsorbowania na sobie cząstek rozpuszczalnika dzielimy na liofilowe (ulegają one solwatacji)i liofobowe. Ładunek elektryczny koloidów jest m.in. wynikiem selektywnej adsorpcji jonów z otaczającego roztworu na powierzchni cząstki. najlepiej adsorbują się jony wchodzące w skład struktury cząstki koloidowej. Dzięki selektywnej adsorpcji cząstka uzyskuje ładunek dodatni lub ujemny. Koagulacji zolu sprzyjają: zwiększenie stężenia elektrolitów w roztworze lub dodatek koloidu o przeciwnym znaku. Koagulacja pod wpływem dodanego elektrolitu polega na zwiększeniu liczby jonów o znaku przeciwnym niż ładunek cząstki koloidowej. Zewnętrzna warstwa tej cząstki posiada podwójną warstwę elektryczną:

I - stanowi warstewka jonów zaadsorbowanych,II - stanowi warstwa jonów przeciwnego znaku znajdująca się w pewnej odległości wraz z odpowiednią ilością cząstek wody. Zdolność koagulacyjna jonów zależy od wielkości ładunku. W procesie koagulacji stosowanej do oczyszczania wód naturalnych mamy do czynienia z układem, w którym woda jako czynnik dyspergujący oraz dwa rodzaje koloidów:

1 - nadające wodzie mętność i zabarwienie (mają ładunek ujemny)2 - powstające podczas dodawania koagulanta (wodorotlenki Fe i Al, powstające po dodaniu soli tych metali nadają ładunek dodatni).

Ujemnie naładowane koloidy mogą być destabilizowane dodatnio naładowanymi wodorotlenkami koagulantów i wytrącają się w postaci kłaczków.

Łączenie się cząstek fazy rozpuszczonej (kropli cieczy lub pęcherzyków gazu) w większe.

Materia o bardzo małej wielkości cząsteczek w zakresie 10-5 do 10-7 cm średnicy.

Zbiornik zazwyczaj cylindryczny wypełnione złożem jonowymiennym (anionit, kationit) służący m.in. do demineralizacji wody.

Zamknięty zbiornik do oczyszczania ścieków, w którym pobudzany jest rozwój bakterii w celu rozłożenia materii organicznej.

Termin używany do określania braku reaktywności pomiędzy materiałem z jakiego jest wykonany filtr a substancją oczyszczaną.

Całkowita ilość rożnych substancji pozostałych na filtrze po procesie filtracji. Część strumienia cieczy, która ulega zatrzymaniu na membranie; strumień „wzbogacony” w zanieczyszczenia.

Woda uzyskana w wyniku skondensowania pary wodnej.

Woda pochodząca z dostępnych systemów dostarczania wody bez zwrotu do odbiorników; woda używana w produkcji, rolnictwie, i przygotowywaniu żywności.

Surowe wody powierzchniowe zawierają zwykle małe ilości CO2 agresywnego. O ich korozyjnym charakterze decyduje mała twardość węglanowa, duże stężenie jonów wodorowych oraz wysoki poziom mineralizacji.

Korozję sieci przesyłowej wody wywołują: woda, rozpuszczone kwasy nieorganiczne, tlen, azotany, chlorki magnezu i potasu. Optymalny zakres pH znajduje się w przedziale 8,7 - 11,5. Szczególną rolę odgrywa dwutlenek węgla i tlen, powodując charakterystyczne wżery i wgłębienia na powierzchni żelaznych części.

Niezwiązany CO2 znajduje się w równowadze z wodorowęglanami obecnymi w wodzie, resztę stanowi tzw. agresywny CO₂ atakuje żelazo dając Fe(HCO₃)₂. Ustala się równowaga między atakowanym żelazem a rozpuszczoną solą, która mogłaby zahamować dalsze rozpuszczanie się żelaza, gdyby nie obecność tlenu, który utlenia Fe²+ do Fe³+.

Aby zapobiec korozji:

- usuwa się z wody:CO₂ i tlen,
- utrzymuje się określony stopień alkaliczności,
- wprowadza się inhibitory (sole chromu, azotany, hydrazynę, morfolinę, cykloheksyloaminę, alifatyczne aminy krzemiany), substancje kompleksotwórcze, - metal pokrywa się warstewką ochronną metalu odpornego na korozję. Inhibitory są skuteczne jeżeli: dysocjując wytwarzają jony o dużych ładunkach, nie są toksyczne, nie posiadają właściwości pianotwórczych, nie powodują zmian cech organoleptycznych wody, nie są pokarmem dla mikroorganizmów itp.

Często stosowanymi inhibitorami są: heksametafosforan sodowy, tripolifosforan sodowy, wodorofosforany ortofosforan cynkowy, krzemiany sodowe.

Zdolność wody do rozpuszczania i rozkładania pewnych substancji, szczególnie metali.

Element układu filtracyjnego mający na celu podtrzymanie filtra workowego lub wstępne oczyszczenie strumienia z zanieczyszczeń stałych.

Zakresy dopuszczalnych stężeń substancji występujących w wodzie oraz zakresy cech umożliwiające dokonanie oceny jakości wody. K. j. wody mogą być natury fizycznej, chemicznej, mikrobiologicznej, organoleptycznej. Podstawowych k. j. wód dostarczają normy jakości wody oraz przepisy sanitarne i przemysłowe. Najbardziej rozbudowane są k. j. wód pitnych, których w obecnie obowiązujących w Polsce przepisach sanitarnych jest 43 (bez kryteriów bakteriologicznych). K. j. wód powierzchniowych i podziemnych, stosowane przy ich klasyfikacji, różnią się nieco między sobą ze względu na często różne użytkowanie tych wód. Przy ocenie jakości wód podziemnych, bywają stosowane również inne kryteria np. trwałości składu wód lub podatności ich na zanieczyszczenia. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Ilościowa zdolność wody do neutralizacji zasady, wyrażona w ppm lub mg/L ekwiwalentu węglanu wapnia. Określa to ilość obecnych atomów wodoru. Jest ona zwykle mierzona poprzez miareczkowanie z użyciem standardowego roztworu wodorotlenku sodu.

Deszcz o niskim pH wynikającym z reakcji zachodzących w powietrzu związków takich jak np. kwas siarkowy.

Nauka o fizycznych, chemicznych, hydrologicznych i biologicznych aspektach wody słodkiej.

Volatile Organice Compound (ang.). Syntetyczne organiczne związki, które łatwo parują i są często rakotwórcze.

Woda w postaci stałej.

Proces rozpuszczania skał lub minerałów (oraz odpadów) i wynoszenia z wodą poza zasięg ich występowania. Ł. skał osadowych obejmuje kolejno minerały od najłatwiej do najtrudniej rozpuszczalnych (np. wg kolejności: halit, gips, kalcyt, dolomit). W skałach magmowych przebiegają bardziej złożone procesy wietrzenia chemicznego umożliwiające przebieg ł. Procesy ł. zmieniają w różny sposób chemizm wód podziemnych. Efekt zmian uzależniony jest zarówno od składu mineralogicznego ługowanego ośrodka skalnego jak i warunków przebiegu procesu. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Złoże Magno-Dol jest alkalizującym materiałem filtracyjnym pochodzenia dolomitowego
, o nieregularnym kształcie ziaren. W celu przeciwdziałania korozji materiał ten stosuje się do odkwaszania wody poprzez filtrację, co powoduje wzrost nasycenia kalcytem i w efekcie wzrost odczynu pH wody.
Wielkość uziarnienia:
0,5-2,5mm
2,0-4,5mm

Złoże filtracyjne do usuwania żelaza i manganu Magno-Filt jest materiałem filtracyjnym o ziarnistej strukturze. Ziarna posiadają ostre krawędzie, nieregularny kształt i chropowatą powierzchnię.
Zastosowanie:
- filtracja mętnych wód głębinowych, źródlanych i powierzchniowych
- filtracja związana z chemicznym (biologicznym, katalitycznym) usuwaniem żelaza i manganu z wody
- filtracja po koagulacji lub flokulacji
- filtracja wody zdekarbonizowanej po reaktorze dekarbonizacyjnym
- filtracja przemysłowych wód chłodniczych i technologicznych

Pierwiastki występujące powszechnie w wodach podziemnych, uznawane za główne ich składniki. Zazwyczaj m. stanowią w sumie ponad 90% substancji rozpuszczonych. Należą do nich pierwiastki wchodzące w skład jonów głównych (C, O, S, Cl, Ca, Mg, Na i K). Wzajemne proporcje stężeń m. zmieniają się w wodach podziemnych w różnych strefach ich występowania. M. mogą być pochodzenia naturalnego i antropogenicznego. Ponieważ nazwa makroelementy stosowana jest w innych pokrewnych naukach (geochemii, biologii) i obejmuje inny zespół pierwiastków i jonów, należy stosować w hydrogeologii nazwę makroskładniki lub główne składniki wód. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Substancja roślinna lub zwierzęca (żywa lub martwa), o strukturze węgiel-wodór.

Termin używany w przemyśle mineralnym do określania użycia rozproszonego powietrza do produkcji bąbelków o średnicy od 0.2 do 2 mm.

Użycie energii mechanicznej do wprowadzania powietrza w wodę w celu absorbowania tlenu przez strumień zanieczyszczenia.

Materiały złoża, które tworzą barierę filtru dla pewnych substancji zawieszonych lub cieczy rozpuszczonych w wodzie.

Materiał, złoże przepuszczalne, który w trakcie procesu filtracji zatrzymuje pewne cząstek a inne przepuszcza.

Materiał przepuszczalny absorbujący, utleniający, który służy do oddzielania substancji stałej od cieczy przepływającej przez ten filtr.

Technika wytwarzania materiałów filtracyjnych polegająca na rozdmuchu w strumieniu gorącego powietrza polimeru.

Cienka bariera pozwalająca na przejście niektórych komponentów lub cieczy, a innych nie. Jest to materiał półprzepuszczalny, którego przepuszczanie zależy od wielkości lub właściwości cząsteczek. Membrany są powszechnie stosowane do separacji substancji.

Półprzepuszczalny materiał, który jest w stanie przepuszczać niektóre rodzaje cząsteczek a zatrzymywać inne.

Membrany zbudowane (w przeciwieństwie do membran symetrycznych) z cienkiej warstwy aktywnej i znajdującej się pod nią porowatej warstwy nośnej. Warstwa aktywna jako selektywna bariera dla transportu masy, określa możliwość rozdzielczą membrany. Warstwa nośna jest tylko nośnikiem warstwy aktywnej i nie wpływa na właściwości separacyjne membrany.

Membrana o porach kapilarnych lub nieregularnych, których porowatość w kierunku prostopadłym do powierzchni i na jej powierzchniach zewnętrznych jest jednakowa.

W procesie odwróconej osmozy stosuje się membrany asymetryczne zbudowane z jednego polimeru oraz membrany kompozytowe. Grubość warstwy aktywnej wynosi zazwyczaj ≤ 1μm, przy czym o przepuszczalności decyduje warstwa aktywna.

Do produkcji membran RO stosuje się zazwyczaj estry celulozy, przede wszystkim trioctan celulozy, ponieważ posiadają one właściwości hydrofilowe. Octan celulozy cechuje się małą odpornością termiczną, mikrobiologiczną i ulega hydrolizie przy niskim i wysokim pH roztworu.

Innym materiałem do wytwarzania membran są poliamidy aromatyczne, które są mało odporne na wolny chlor.

Nową generacją membran RO są membrany kompozytowe, w których warstwa aktywna i suport są zbudowane z różnych polimerów. Suport jest zazwyczaj zwykłą membraną ultrafiltracyjną (polisulfonowa) a warstwa aktywna zbudowana jest z polimerów takich jak: poliimidy, polibenzimidazol, polibenzimidazolan, poliamidohydrazyna.

Polimer, z którego zbudowana jest membrana oraz warstwa naskórkowa membrany do RO, w celu zapewnienia dużej selektywności:

powinien występować w stanie szklistym,
powinien być wytrzymały mechanicznie,
masa molowa polimeru powinna być wystarczająco wysoka, a rozrzut mas molowych jak najmniejszy,
powinien odznaczać się wysoką odpornością hydrolityczną (tzn. odporność na hydrolizę), tak aby trwałość membrany wynosiła 3 – 5 lat,
nie powinien ulegać biodegradacji,
powinien być odporny na działanie chloru i innych utleniaczy.

Termin używany w analizie sitowej, określający liczbę oczek siatki przypadających na cal kwadratowy sita.

Przekształcanie pożywienia np. rozpuszczalnej substancji organicznej w materie komórkowa i gazowe produkty uboczne w procesie biologicznym.

Metale o gęstości większej lub równej 5.0 i dużej wadze cząsteczkowej. Większość z nich jest toksyczna dla ludzi nawet w małych stężeniach.

Miara nieprzejrzystości wody wywołanej obecnością zawiesiny.
Mętność jest to właściwość optyczna, polegająca na rozproszeniu i absorbowaniu części widma promieniowania widzialnego przez cząstki stałe obecne w wodzie lub ściekach. Mętność wody uwarunkowana jest obecnością nierozpuszczonych w niej cząstek pochodzenia nieorganicznego i organicznego, które rozpraszają i absorbują promienie świetlne. Mętność mogą powodować wytrącające się:

związki żelaza, manganu i glinu,
kwasy humusowe,
plankton,
cząstki skał i gleb,
osady denne,
zawiesiny odprowadzane do wód ze ściekami.

Pomiar mętności daje ogólne pojęcie o stopniu zanieczyszczenia wody. Oznaczanie mętności jest jednak niezbędne przy ocenie wody do picia oraz wody do celów gospodarczych i przemysłowych. Mętność wody wpływa przede wszystkim na jej wygląd i smak. Wody mętne nie nadają się do picia i celów gospodarczych. Dopuszczalny zakres wartości (dot. wody do spożycia) wg PN wynosi: 1 (NTU).

Micro Filtration System, służy do automatycznej separacji mieszaniny typu substancja stała/ciecz.

Cząsteczki cieczy o wielkości 40 do 500 mikrometrów, tworzą się w wyniku kondensacji pary. Dla porównania, cząsteczki mgły są mniejsze niż 40 mikrometrów.

Technika analityczna do określania ile substancji znajduje się w próbie wody poprzez stopniowe dodawanie innej odpowiedniej substancji i pomiar ile tej substancji zostało zużyte aby wywołać reakcje.

Miedź jako środek niszczący bakterie i glony Dawka 50÷500 ml/m3 1% roztworu CuSO4 może być używana do niszczenia glonów w basenach. Dawka 80÷160 ml/m3 jest zalecana jako środek bakteriobójczy w basenach morskich. Zawartość efektywnej nieorganicznej miedzi, którą należy monitorować poprzez analizę, wynosi w ppm 1/400 dawki podanej w ml/m3. Dopuszczalny poziom miedzi w wodzie do spożycia wg PN wynosi : 2 mg/l.

Zdolność cieczy do rozpuszczania się w sobie.

Rożne elementy lub składniki zmieszane ze sobą.

Każda woda nie zawierająca wysokich stężeń rozpuszczonych minerałów wapnia i magnezu występująca najczęściej w górnych partiach gór.

Zjawisko polegające na przemieszczaniu się wolnych włókien tkanin filtracyjnych wraz z filtrowanym medium; obecność wolnych włókien związana jest z procesem wytwarzania filtrów. Jest to zjawisko niekorzystne mogące powodować zanieczyszczenie przefiltrowanego strumienia.

Wody powierzchniowe zawierają szeroką różnorodność mikro-organizmów, w tym ameby, bakterie, pierwotniaki, wrotki, okrzemki i algi. Ponieważ jednak większość wody w laboratorium pochodzi z miejskiej stacji uzdatniania wody, i jest silnie uzdatniona dla usunięcia mikroorganizmów, podstawowymi mikroorganizmami istotnymi dla systemu oczyszczania wody są bakterie. Typowy poziom bakterii w pitnej wodzie zasilającej laboratorium wynosi jedną kolonię na mililitr lub mniej. Rozwój bakterii jest utrzymywany na tak niskim poziomie przy użyciu resztkowego poziomu chloru lub innego środka dezynfekującego. Gdy te środki dezynfekujące zostają usunięte podczas procesu oczyszczania wody – bakterie mają szansę rozwoju.

Mikroporowate membrany filtracyjne stanowią fizyczną barierę dla przejścia cząstek stałych oraz mikroorganizmów, i mają absolutne selektywności zatrzymywania zawierające się od 1,0 mikrona do 0,1 mikrona; niektóre systemy wykorzystują „ultramikrofiltry” o selektywności zatrzymywania 0,05 mikrona.
Większość rodzajów wody surowej zawiera koloidy, które mają niewielki ujemny ładunek elektryczny (mierzony potencjałem Zeta). Działanie filtracji może być poprawione przez użycie mikrofiltrów wykorzystujących zmodyfikowaną powierzchnię przegrody filtracyjnej, która przyciągnie i zatrzyma te naturalnie występujące koloidy, które są generalnie dużo mniejsze niż rozmiary porów w membranie filtra.
Mikrofiltry o absolutnym wymiarze porów równym 0,2 mikrona są szeroko stosowane w systemach uzdatniania wody. Wyłapują one zanieczyszczenia, w tym cząstki węgla z wkładów adsorpcji związków organicznych, cząstki żywic z wkładów dejonizacyjnych, oraz bakterie.

Istotne jest, aby rozważyć, gdzie w systemie umieszcza się filtr sub-mikronowy. W wielu systemach, filtr sub-mikronowy jest dodawany do punktu poboru wody wg zasady, że ostatnim filtrem, przez który przechodzi woda przed jej użyciem, jest filtr sub-mikronowy. Podejście takie wydaje się mieć sens, jeśli nie pamięta się, że bakterie mnożą się w wodzie stojącej i na mokrych powierzchniach.
W filtrze submikronowym umieszczonym w „martwym” odgałęzieniu, poza pętlą recyrkulacji, bakterie mogą narastać poprzez membranę, uwalniając endotoksyny i bakterie po stronie za filtrem. Rozwiązaniem tego problemu jest umieszczenie filtra submikronowego w pętli recyrkulacyjnej w celu ciągłego usuwania bakterii z wody oczyszczonej.

Filtry sub-mikronowe powinny także być umieszczone w krytycznych punktach poboru dla absolutnego zabezpieczenia, oraz w celu zapobieżenia zanieczyszczania systemu bakteriami dostającymi się tą drogą. Membrany mikroporowate są generalnie traktowane jako niezastąione w systemach oczyszczania wody, chyba że są zastąpione przez ultrafiltr.

Siłą napędową procesu jest różnica ciśnień wynosząca od 0,01 do 0,1 MPa. Ogólnie przyjmuje się, że mikrofiltrację stosuje się w przemyśle oraz w laboratorium do usuwania, zatężania i oczyszczania cząsteczek (cząstek) o średnicy większej od 0,1 μm.

Membrany mikrofiltracyjne można preparować z polimerów organicznych i materiałów nieorganicznych (ceramika, metale, szkło), stosując następujące techniki wytwarzania:
– modelowania i spiekania,
– rozciągania filmów polimerowych,
– bombardowania w reaktorze atomowym filmów polimerowych,
– inwersji fazowej.

Membrany polimerowe wytwarza się zarówno z polimerów hydrofobowych, jak i hydrofilowych. Membrany ceramiczne preparuje się głównie z tlenku glinu oraz dwutlenku cyrkonu. Do wytwarzania membran nieorganicznych stosuje się szkło, metale (pallad, wolfram) oraz materiały spiekane z węglem.

Jest to jedna milionowa metra, czy inaczej, jedna tysięczna milimetra; 1mikrometr = 10−6 m=0,000039in.

Jednostka określająca miarę długości, równa jednej milionowej metra.

Organizmy tak małe ze mogą być obserwowane tylko przez mikroskop, takie jak bakterie, grzyby lub drożdże.

Grupa pierwiastków, które w wodach podziemnych występują w nieznacznych ilościach, najczęściej nie przekraczając stężeń 1 mg/dm3. Lokalnie stężenia ich mogą sięgać kilkudziesięciu, a nawet setek i tysięcy mg/dm3. Niskie stężenia m. uwarunkowane są najczęściej małymi klarkami tych pierwiastków w litosferze lub ograniczoną predyspozycją do migracji wodnej. Wiele m. dostaje się do wód podziemnych wraz z zanieczyszczeniami. Pojęcie mikroelement stosowane w innych naukach przyrodniczych (biologii, geochemii) obejmuje inny zespół pierwiastków, stąd korzystniej w hydrogeologii posługiwać się pojęciem mikroskładniki Niekiedy pojęciem m. obejmowane są też różne związki, zwłaszcza zanieczyszczenia, występujące w wodach w śladowych ilościach. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Całokształt procesów odbywających się m.in. w wodach podziemnych, w wyniku których związki organiczne ulegają rozkładowi na formy coraz prostsze, aż do form mineralnych. M. substancji organicznej traktować można jako końcowy etap biodegradacji (biodegradacja całkowita). W warunkach tlenowych m. przebiega w pełniejszym zakresie niż w beztlenowych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

1. Podstawowa cecha chemiczna wody, określana w badaniach hydrogeochemicznych m.in. przy ocenie jakości wody i różnego rodzaju klasyfikacjach wód. Oblicza się ją sumując stężenia wszystkich mineralnych składników wody. Minimalna ilość oznaczeń to makroskładniki, mineralne formy azotu (jony azotanowe i jony amonowe) oraz jony żelaza (jony żelazawe i jony żelazowe).
2. Przybliżonymi miarami mineralizacji wody mogą być sucha pozostałość, substancje rozpuszczone, przewodność elektrolityczna właściwa, a nawet twardość wody. M. w. wyrażana jest w [mg/dm3]. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Podział wód ze względu na ich mineralizację [w g/dm3]:

słodka, zwykła < 1;
półsłodka 1–3;
słonawa 3–10;
słona 10–35;
solanka > 35;
solanka silna > 150; [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Powierzchnia nasycona wodami powierzchniowymi lub gruntowymi, z roślinnością zaadoptowana do życia w takich warunkach glebowych.

Proces stałego kontrolowania jakości wody poprzez pobieranie prób i ich analizę automatyczną lub ręczną.

Kontrolno-decyzyjny system oceny dynamiki antropogenicznych przemian w wodach podziemnych. Polega na prowadzeniu w wybranych charakterystycznych punktach (stacjach, posterunkach, punktach obserwacyjnych) powtarzalnych pomiarów i badań stanu zwierciadła wód podziemnych i ich jakości oraz interpretacji ich wyników w aspekcie ochrony środowiska wodnego. Celem monitorowania wód podziemnych jest wspomaganie działań zmierzających do likwidacji lub ograniczenia ujemnego wpływu czynników antropogenicznych na wody podziemne. Monitoring wód podziemnych jest w Polsce prowadzony w sieciach: krajowej, regionalnych i lokalnych. Sieć krajową tworzą wybrane, reprezentatywne punkty (stanowiska) obserwacyjne (aktualnie 726). Głównym zadaniem monitoringu regionalnego jest rozpoznanie oraz stała kontrola jakości wód w zbiornikach o znaczeniu regionalnym, w tym GZWP. Zadaniem monitoringu lokalnego jest rozpoznanie i śledzenie wpływu (stwierdzonych i potencjalnych) ognisk zanieczyszczeń na jakość wód podziemnych. Dla ujęć wód podziemnych ma znaczenie osłonowe. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Pojedyncze ciągłe włókno syntetyczne

Urządzenie filtrujące będące integralną częścią obudowy filtra; stanowi serce filtra, a więc jest to materiał filtrujący uformowany w odpowiedni sposób.

Różnica między ciśnieniem bezwzględnym a ciśnieniem atmosferycznym.

Wszystkie utwory występujące ponad poziomem wodonośnym. Dla wód swobodnych strefa leżąca ponad zwierciadłem wód podziemnych obejmuje strefę aeracji, a dla wód naporowych ponadto utwory leżące nad poziomem wodonośnym. Terminu tego używa się najczęściej rozpatrując zagrożenie wód podziemnych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

W nanofiltracji stosuje się membrany pozwalające na przepływ niektórych jonów, szczególnie jednowartościowych np. sodu czy potasu. Nanofiltracja jest procesem stosunkowo nowym, który stał się możliwy do zrealizowania po opracowaniu metod produkcji odpowiednich membran. Ciśnienia stosowane przy nanofiltracji wahają się w granicach od 1 do 3 MPa.

Nanofiltrację stosuje się zazwyczaj, gdy należy usunąć z roztworu np.: białka, cukry i inne duże cząstki, pozostawiając w filtracie sole.

Dotychczas nanofiltracja została z powodzeniem zastosowana na skalę techniczną w procesach uzdatniania wód podziemnych i powierzchniowych, w procesie zmiękczania wód.

Siła zwłaszcza w cieczy, zmniejszająca lub ograniczająca wielkość powierzchni.

Strumień wody wchodzący do każdego systemu oczyszczania.

Technika używana w oczyszczaniu wody wymagającej dostarczenia tlenu, znana jako tlenowe biologiczne oczyszczanie wody. Woda oczyszczana jest traktowana albo za pomocą rozpylanych kropli wody lub powietrza dostarczanego np. za pomocą urządzeń napowietrzających. Powietrze jest wciskane w wodę tworząc bąbelki i wodzie zostaje dostarczony tlen.

Warunki cieczy, kiedy jej roztwór zawiera maksymalną ilość danej substancji rozpuszczonej.

Woda eksploatowana z udokumentowanych zasobów wody podziemnej, wydobywana jednym lub kilkoma otworami wierconymi lub źródłami, pierwotnie czysta pod względem chemicznym i mikrobiologicznym, charakteryzująca się stabilnym składem mineralnym oraz właściwościami mającymi znaczenie fizjologiczne, powodującymi korzystne oddziaływanie na zdrowie ludzi. [Dz. U. Nr 120, poz. 1258]

Woda podziemna wydobywana jednym lub kilkoma otworami naturalnymi lub wierconymi, pierwotnie czysta pod względem chemicznym i mikrobiologicznym, nieróżniąca się właściwościami i składem mineralnym od wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, określonymi w przepisach o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę. [Dz. U. Nr 276, poz. 2738]

Kopaliny lecznicze, w tym wody lecznicze, peloidy oraz gazy wykorzystywane w utrzymaniu zdrowia, a także w leczeniu lub łagodzeniu skutków albo objawów chorób. [Ustawa z dn. 25 lipca 2001r. o uzdrowiskach, gminach uzdrowiskowych i lecznictwie uzdrowiskowym]

Aplikowanie wody lub ścieków na dany obszar dla dostarczenia wody i składników odżywczych roślinom poprzez dysze natryskowe.

Wprowadzanie pary wodnej do powietrza.

Dodatek substancji do neutralizacji wody, aby nie miała odczynu ani kwaśnego ani zasadowego. Neutralizacja nie oznacza dokładnie pH= 7.0, mówi tylko o punkcie ekwiwalentu reakcji kwas-zasada.

Nie naładowana cześć składowa atomu, która odgrywa role w radioaktywności. Znajdują się w jądrze.

Woda, która jest niebezpieczna i nie nadająca się do spożywania, ponieważ zawiera zanieczyszczenia, minerały i czynniki chorobotwórcze.

Cząsteczki lub inne elementy powodujące że woda jest zanieczyszczona.

Zmniejszenie się poziomu tlenu rozpuszczonego w zbiornikach wodnych.

Związki o pochodzeniu mineralnym, nie o węglowej strukturze.

Nie łatwy do spenetrowania przez wodę.

Złoża filtracyjne do usuwania amoniaku Nitrolite jest przetworzonym produktem pochodzenia naturalnego. Jest to minerał z grupy zeolitów poddawany aktywacji oraz klasyfikacji w celu otrzymania określonej granulacji produktu oraz odpowiedniej pojemności wymiennej.
Dzięki temu, ze minerał ten charakteryzuje się większym powinowactwem do kationów jednowartościowych w porównaniu do syntetycznych żywic jonowymiennych, nadaje się szczególnie do usuwania amoniaku z wody.
Zawartość czystego klinoptylolitu w produkcie – min. 70%
Gęstość nasypowa – ok. 900 kg/m3
Całkowita pojemność wymienna w stosunku do NH4 -maks. 0,7 val/l

Proces biologiczny, podczas którego bakterie nitryfikujące zamieniają toksyczny amoniak do mniej szkodliwego azotanu. Jest używany powszechnie do usuwania substancji azotowych ze ścieków, ale w stawach i jeziorach zachodzi naturalnie.

Obowiązujące przepisy normatywne bądź sanitarne ustalające dopuszczalne dla wód pitnych stężenia różnych (zwłaszcza niepożądanych) substancji oraz zanieczyszczeń bakteriologicznych. W polskich przepisach sanitarnych (Rozporządzenie Min. Zdr. i Opieki Społecznej z 4.V.1990) podano 43 chemiczne i fizyko-chemiczne wskaźniki jakości wody określając maksymalne dopuszczalne stężenia ich w wodach pitnych. Stosowane w Polsce normy (P.N.) nie podają informacji dotyczących dopuszczalnych stężeń dla wody pitnej, a dotyczą metod określania różnego rodzaju parametrów i wskaźników. Nie są też ogólnie obowiązujące we wszystkich działach gospodarki. Kryteria jakości wody, Wymogi jakościowe wód podziemnych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Syntetyczny polimery zawierający grupę amidową służące m.in. do wytwarzania włókien syntetycznych o bardzo dużej wytrzymałości na rozciąganie; kompatybilny z szeroką gamą środków chemicznych; membrany wytwarzane z nylonu są hydrofilowe.

Masa cząsteczek na jednostkę objętości wody.

Chemicznie nieczynny, niereaktywny.

Metalowy lub plastikowy zbiornik, zazwyczaj w kształcie walca zawierający wkład lub wkłady filtracyjne, posiadający wlot oraz wylot umożliwiający doprowadzenie oraz odbiór oczyszczanego strumienia.

Analiza wody używana do opisania wizualnych i estetycznych cech charakterystycznych wody.

Analiza wodnych właściwości i stężeń związków i zanieczyszczeń w celu określenia jakości wody.

Obiekt wybudowany do oczyszczania ścieków przed ich zrzutem do środowiska.

Usuwanie lub zmniejszanie ilości zanieczyszczeń i BZT ze ścieków pochodzących z oczyszczania pierwszego stopnia.

Usuwanie substancji zawieszonej, unoszącej się na powierzchni oraz strąconej z wody oczyszczanej.

Zaawansowane oczyszczanie ścieków uwzględniające oczyszczanie biologiczne usuwając składniki takie jak fosfor, azot i większość BZT i zawiesin.

Proces zmniejszania lub eliminowania zanieczyszczeń w ściekach zanim zostaną zrzucone.

Całkowite oczyszczenie wody na wlocie do całego budynku lub obiektu. Stosuje się wielkości sita od 90 do 200 mikron.

Rzeki, jeziora, oceany, strumienie lub inne cieki wodne, do których zrzucane są ścieki lub woda oczyszczona.

Cecha chemiczna wody zależna od stężenia jonów wodorowych (właściwie od aktywności jonów hydronowych), traktowana jako podstawowy wskaźnik jakości wody. O. w. podawany jest w umownej, czternastostopniowej skali pH, a wyrażany w formie ujemnego logarytmu aktywności jonów wodorowych : pH = -lg[H3O+]. Wyróżniany jest o. w. kwaśny, obojętny i zasadowy (wartość pH). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Metoda ta służy przede wszystkim do usuwania tlenu, którego dopuszczalna zawartość w wodzie do kotłów zwykłych (15-20 ata) wynosi 0,5 mg/l, a do wysokoprężnych 0,05mg/l.

Do tego celu używa się reduktorów. Stosuje się: siarczyn sodowy, dwutlenek siarki, hydrazynę, podsiarczyn sodowy, fosforyn sodowy, chlorek żelazawy.

Dobre wyniki daje też filtrowanie wody przez wiórki żelazne i miedziane, które reagują z tlenem oraz agresywnym dwutlenkiem węgla z wody na zasadzie korozji.

Proces usuwania gazów rozpuszczonych z wody, przy użyciu wysysania lub ciepła.

Woda zawiera zawsze składniki powietrza: tlen, azot, dwutlenek węgla, siarkowodór i inne. Konieczne jest pozbycie się gazów agresywnych, które korodują aparaturę. Najbardziej agresywny jest tlen. Odgazowanie mechaniczne - polega na odpędzeniu rozpuszczonych gazów, czemu sprzyja rozwinięcie powierzchni przez: rozpylenie wody, intensywne mieszanie, przedmuchiwanie powietrzem (wyłącznie do usuwania CO2 i H2S) Odpowiednie urządzenia celowo jest umieszczać po podgrzewaczu, gdyż to zmniejsza rozpuszczalność gazów.odgazowanie termiczne - urządzenia do odgazowania termicznego pracują przy zastosowaniu podciśnienia lub nadciśnienia.

Polega na zanurzeniu do oczyszczanej wody elektrod aluminiowych lub żelaznych, podłączonych do źródła prądu stałego. Anoda wysyła do wody jony Al3+, które w przestrzeni anodowej wytwarzają wodorotlenek glinu na którym adsorbuje się krzemionka i wraz z nim jest zatrzymywana na filtrach żwirowych.

Krzemionka występuje w postaci rozpuszczalnej lub koloidowej, często jest ługowana ze złóż filtrów piaskowych. Jest to niepożądany składnik gdyż daje kamień o b. małym przewodnictwie. Koloidalna krzemionka jest lotna i z parą dostaje się do turbin, gdzie osiada na łopatkach, zmniejszając wydajność tych pomp. Zwykle usuwa się ją metodami chemicznymi i fizyczno-chemicznymi (nigdy do końca).

Odkrzemianie za pomocą wapna - już w procesie dekarbonizacji metodą wapienną adsorbuje się na osadach soli wapnia oraz wytrąca się krzemian wapnia. Wadą tej metody jest konieczność usuwania nadmiaru mleka wapiennego, stosuje się ją do wód o niskich zawartościach SiO2.

Polega na związaniu krzemionki w kwas fluorokrzemowy, który następnie zatrzymywany jest przez silnie zasadowy anionit (usuwana jest tylko krzemionka w postaci jonowej).

Odkrzemienianie można również wykonać za pomocą tlenków takich jak: żelaza, chromu,glinu, cynku, magnezu, kadmu, miedzi w postaci żeli ich tlenków w postaci czystej lub osadza się je na porowatym złożu obojętnym: koks, węgiel aktywny, pumeks. Prawdopodobnie powstają związki typu adsorpcyjnego. Metody fizyczno-chemiczne obejmują odkrzemianie elektrolityczne i za pomocą jonitów.

Mangan może występować w postaci wodorowęglanu lub siarczanu a także w postaci związków organicznych, występuje on zawsze obok żelaza. Podczas gotowania na powierzchni tworzy się kożuszek. Wg higienistów zawartość związków manganu w większych ilościach jest szkodliwa dla zdrowia człowieka.

Mn(HCO3)2 + 0,5 O2 + 2 Ca(OH)2 → Mn(OH)4 + 2 CaCO3 + H2O

MnSO4 + 0,5 O2 + H2O + Ca(OH)2 → Mn(OH)4 + CaSO4 wytrącający się wodorotlenek manganowy przechodzi w MnO2*2 H2O

Najczęściej stosuje się następujące metody:

napowietrzanie z nawapnianiem i filtrowaniem, filtrowanie przez aktywne złoże, filtrowanie przez kationit manganowy, koagulacja.

Odmuliny – woda kotłowa o znacznej zawartości szlamów, odprowadzana z najniższego punktu (najniższych punktów) objętości wodnej parownika kotła.

Woda do celów spożywczych i do zasilania kotłów musi być poddana odtłuszczeniu (nie może zawierać więcej niż 1-3 mg/l). Głównymi metodami odolejania są: * metoda mechaniczna - przepuszczanie wody przez odoliwiacze, tj. zbiorniki wypełnione koksem węglem aktywnym, watą drzewną. Oczyszczanie na węglu aktywnym w temperaturze 50-80 0C pozwala zmniejszyć zaoliwienie do 0,3-1 mg/l.

* metoda koagulacji - ponieważ zawiesiny olejów mają charakter koloidów usuwa się je za pomocą koagulantów: siarczanów glinu lub żelaza w

temperaturze 50 ⁰C w ciągu 1-2 godzin. *metoda elektrolityczna - ona polega na zastosowaniu elektrod żelaznych pod niskim napięciem zanurzonych w wodzie z dodatkiem soli. Przepływający prąd niszczy emulsje, koloidalne cząstki pobierają ładunki elektryczne i koagulują, a tworzący się wodorotlenek żelaza (III) adsorbuje cząstki oleju i opada na dno. Tą metodą uzyskuje się spadek zawartości olejów do 0,5 mg/l.

Cześć wody deszczowej spływająca z powierzchni ziemi do strumieni i innych wód powierzchniowych.

Woda odpływająca z powierzchni ulic miast zawierająca zanieczyszczenia wpływająca do kanalizacji lub odbiorników.

Ogólne określenie procesów usuwania soli i innych minerałów z wody morskiej, w celu uzyskania słodkiej wody zdatnej do nawadniania lub spożycia.

Odsoliny – woda kotłowa o stosunkowo dużej zawartości soli, odprowadzana w sposób ciągły z miejsca o najwyższej koncentracji soli w objętości wodnej parownika kotła parowego (najczęściej tuż poniżej najniższego poziomu wody w kotle).

Zbiornik, w którym przebiega grawitacyjne osiadanie zanieczyszczeń zawartych (w postaci zawiesin) w zanieczyszczonej wodzie (również ściekach) umożliwiający wykorzystywanie wody w obiegu zamkniętym.

Proces fizycznego usuwania wody ze ścieków szlamu, zatężanie ścieków.

Proces rozdziału dwóch substancji o różnych gęstościach na skutek wprowadzenia ich w ruch wirowy, zazwyczaj stosowany w celu rozdziału zawiesin na substancje stałe i ciecz.

Odwrócona osmoza jest procesem, który omija wiele ograniczeń destylacji i dejonizacji.
Dla wyjaśnienia odwróconej osmozy popatrzmy najpierw na osmozę.

Jest to proces naturalny, występujący zawsze, gdy rozcieńczony roztwór jest oddzielony od roztworu stężonego przez membranę półprzepuszczalną. Woda, „napędzana” przez siłę wywołaną różnicą stężeń – ciśnieniem osmotycznym – przechodzi przez membranę z roztworu rozcieńczonego do roztworu stężonego.
Przepływ wody trwa aż do takiego rozcieńczenia roztworu stężonego, że ciśnienie wsteczne zatrzyma dalszy przepływ przez membranę (równowaga osmotyczna). Jeśli ciśnienie większe niż ciśnienie osmotyczne zostanie przyłożone po stronie membrany o większym stężeniu, normalny przepływ osmotyczny zostanie odwrócony - woda przechodzi przez membranę z roztworu stężonego i jest w ten sposób pozbawiana zawartych w niej zanieczyszczeń.

Jest to podstawowa zasada odwróconej osmozy (czasami nazywanej również hyperfiltracją). W praktyce, woda jest pompowana do ciśnieniowego zbiornika zawierającego spiralę lub zespół wydrążonych włókien wykonanych z membrany pół-przepuszczalnej. Woda oczyszczona przechodzi przez membranę tworząc „przesącz”.
Zanieczyszczenia pozostają w pozostałej wodzie – zwanej „koncentratem” – która jest odprowadzana w sposób ciągły do kanalizacji. Obecne generacje kompozytowych cienkowarstwowych poliamidowych membran odwróconej osmozy usuwają 90-98% jonów nieorganicznych, wraz z praktycznie wszystkimi dużymi zanieczyszczeniami niejonowymi, oraz cząsteczki organiczne o ciężarze cząsteczkowym większym niż 100.
Rozpuszczone gazy nie są usuwane. Odwrócona osmoza ma zdolność zabezpieczania systemu przed bakteriami i pirogenami. Jest często łączona z wymianą jonową w celu istotnego wydłużenia żywotności wkładów jonowymiennych, i otrzymania wody o niskiej zawartości zanieczyszczeń organicznych. Bezpośrednie pobieranie wody po odwróconej osmozie zapewnia źródło wody o niskiej zawartości bakterii.

Odwróconą osmozę stosuje się do separacji związków małocząsteczkowych (sole nieorganiczne, małocząsteczkowe związki organiczne) od rozpuszczalnika. Konieczne jest stosowanie wyższych ciśnień trans-membranowych niż w przypadku ultra i mikro-filtracji, ponieważ związki małocząsteczkowe charakteryzują się wyższymi ciśnieniami osmotycznymi. Ciśnienia te zależą od stężenia znaczniej, niż w przypadku roztworów związków wielkocząsteczkowych.

U podstaw procesu odwróconej osmozy leży zjawisko osmozy naturalnej. W układzie, gdzie membrana rozdziela roztwór od rozpuszczalnika lub dwa roztwory o różnym stężeniu, następuje samorzutne przenikanie rozpuszczalnika przez membranę w kierunku roztworu o większym stężeniu. Ciśnienie zewnętrzne równoważące przepływ osmotyczny zwane jest ciśnieniem osmotycznym, i jest charakterystyczny dla danego roztworu.

Jeżeli po stronie roztworu wytworzy się ciśnienie hydrostatyczne przewyższające ciśnienie osmotyczne, rozpuszczalnik będzie przenikał z roztworu bardziej stężonego do rozcieńczonego, a więc w kierunku odwrotnym niż w procesie osmozy naturalnej. Dla procesu tego zaproponowano nazwę odwrócona osmoza. Równolegle stosowana jest czasem nazwa hiperfiltracja.

Odwrócona osmoza pozwala oddzielić rozpuszczalnik (wodę) od substancji rozpuszczonych nawet o stosunkowo niskiej masie cząsteczkowej, np. sole i cukry. Mechanizm rozdziału ma charakter dyfuzyjny. Ciśnienia robocze stosowane w procesie odwróconej osmozy ze względu na wysoką wartość ciśnień osmotycznych rozdzielanych roztworów są wysokie i wynoszą od 1 do 10 MPa.

Odwrócona osmoza została po raz pierwszy zastosowana w 1953 roku do odsalania wody morskiej. Wprowadzenie jej do przemysłu nastąpiło dopiero w latach sześćdziesiątych po opracowaniu przez Loeb'a i Sourirajana technologii wytwarzania na skalę przemysłową wysokowydajnych, a jednocześnie selektywnych membran asymetrycznych. Jest to proces rozdziału składników o małej masie cząsteczkowej M<300. Średnice rozdzielanych cząstek i cząsteczek mogą wynosić od kilku do kilkunastu angstremów. Cząstki i cząsteczki zatrzymywane przez membranę prowadzą do wzrostu stężenia po tej stronie membrany, co z kolei wywołuje wzrost ciśnienia osmotycznego, które niweluje siłę napędową procesu. Przepływ filtratu (permeatu) jest możliwy wówczas, gdy ciśnienie zewnętrzne przekroczy ciśnienie osmotyczne.

W przeciwieństwie do tradycyjnego filtra, odwrócona osmoza może rozdzielać składniki roztworów do zakresu rozmiaru molekularnego, co sprawia, że jest ona konkurencyjna w stosunku do innych metod oczyszczania wody. Istnieje możliwość łączenia jednostek membranowych z klasycznymi procesami inżynierii chemicznej, np. wymianą jonową, destylacją, krystalizacją.

Odwrócona osmoza jest procesem wysokociśnieniowym, a wielkość ciśnienia zewnętrznego, w zależności od rodzaju membrany i warunków prowadzenia procesu, zmieniać się może w granicach od 1,5 do ok. 10 MPa.
Procesy RO można podzielić zasadniczo na trzy grupy:

osmoza wysokociśnieniowa (6 – 10 MPa) stosowana do odsalania wody morskiej,
osmoza niskociśnieniowa (1,5 – 4,5 MPa) służąca do odsalania mniej zasolonych wód odpadowych,
nanofiltracja (0,3 – 3,0 MPa).

Pierwsze dwie techniki pozwalają separować sole lub małocząsteczkowe związki organiczne z roztworów ze skutecznością rzędu 95 do 99%.

Odżelaziacze ciśnieniowe mogą być jednostopniowe (dla zawartości Fe poniżej 2mg/l) lub dwustopniowe (gdy żelaza jest powyżej 2mg/l) , ich budowa przypomina filtry ciśnieniowe. Napowietrzanie i filtrowanie odbywa się pod ciśnieniem.

W odżelazianiu dwustopniowym znajdują się dwie warstwy wypełnienia: warstwa podtrzymująca i kontaktowa.
Prędkość filtracji waha się od 15 - 20 m/h. Ogólnie odżelazianie za pomocą napowietrzania i filtrowania pozwala zmniejszyć ilość żelaza do 0,2 mg/l.

Składają się ze złoża filtracyjnego z piasku kwarcowego o wysokości 1 - 1,5 m i uziarnieniu 0,8 - 1mm, wydzielający się CO2 wraz z powietrzem jest usuwany.

Stosuje się, gdy żelazo występuje w postaci dobrze rozpuszczalnych soli. Nawapnianie pozwala zmniejszyć ilość Fe do 0,1 - 0,2 mg/l.

2 FeSO4 + 2 Ca(OH)2 → 2 Fe(OH)2 + 2 CaSO4

2 Fe(OH)2 + 0,5 O2 + H2O → 2 Fe(OH)3

Związki żelaza w wodzie pochodzić mogą z różnych źródeł: z gruntu, z zanieczyszczeń ściekami, z korozji żelaznych zbiorników i przewodów. Wody żelaziste mają szereg ujemnych cech: nieprzyjemny, specyficzny zapach i żelazisty smak, skłonność do osadzania szlamów w rurociągach, grzejnikach, wyparkach, pozostawianie plam na pranych tkaninach, pokrywanie żółtymi plamami porcelany i szkła, ujemny wpływ na jakość produktów spożywczych i wyrobów przemysłowych. Woda do picia nie powinna zawierać więcej niż około 0,3 mg/l, powyżej 0,5 mg/l jest dawką zabójczą dla roślin a 1mg/l dla ryb. Wody żelaziste sprzyjają rozwojowi bakterii żelazistych w instalacjach gdzie wytwarzają rdzę gąbczastą lub nitkowatą - co powoduje zatykanie przewodów, zawartość żelaza w wodzie sprzyja rozwojowi roślin wodnych np. alg. Woda w Wiśle zawiera 8mg/l żelaza zaś dopuszczalne zawartości Fe do picia - max 0,3mg/l, do produkcji pigmentów poniżej 0,001mg/l, zaś do produkcji papierów wartościowych jeszcze mniej.

Odżelazianie wody można realizować na drodze: - napowietrzania (aeracja) i filtrowania - napowietrzania, nawapniania i filtrowania - koagulacji.

O wyborze metody decydują: pochodzenie wody, skład fizyczno- chemiczny wód naturalnych, ilość i rodzaj występujących związków Fe. Napowietrzanie i filtrowanie. Odżelaziacze otwarteTę metodę stosuje się do wód wgłębnych, nie zawierających tlenu.

Fe(HCO3)2 + 2 H2O → Fe(OH)2 + 2H2O + 2 CO2

2 Fe(OH)2 +0,5 O2 + H2O → 2 Fe(OH)3 Napowietrzanie wykonuje się przez rozdeszczowienie, rozpylanie za pomocą dysz, wtłaczanie powietrza pod ciśnieniem do wody, ściekanie cienkich warstw wody po materiałach porowatych.

Stosuje się do tych wód gdzie są obecne związki koloidowe lub drobne zawiesiny Fe(OH)3, Fe(OH)2, FeS , koloidowe związki organiczne np. związki humusowe, pH powinno być utrzymywane w zakresie 5,7 - 7,5. Usuwanie kwasów humusowych wymaga uprzedniego utlenienia za pomocą KmnO4 lub Cl2, ponieważ: one utleniają się trudniej niż Fe(OH)2, tworzą ochronne koloidy. Związki humusowe mają charakter kwasowy i wymagają ponadto zobojętnienia wapnem.

Foto-utlenianie określane również jako foto-oksydacja polega na naświetlaniu wody promieniowaniem ultrafioletowym (UV). Foto-utlenianie ma szczególnie istotne znaczenie w dezynfekcji wody. Własności promieniowania ultrafioletowego skutecznie niszczą bakterie oraz inne mikroorganizmów, powodują rozbicie i zjonizowania cząsteczek wszelkich związków organicznych, które następnie usuwa się poprzez zastosowanie wkładów z żywicami jonowymiennymi. Najsilniejsze działanie bakteriobójcze posiada promieniowanie o długości fali 254 nm, natomiast fale krótsze są bardziej efektywne w utlenianiu związków organicznych.Podstawową zaletą metody jest to, że nie zmienia ona składu fizykochemicznego wody.

W trakcie realizacji separacji płnów w procesie membranowym obserwuje się spadek objętości strumienia permeatu w czasie. Wielkość tego spadku jest różna dla różnych procesów membranowych.
Jako przyczyny tego zjawiska wymienia się:

polaryzację stężeniową,
adsorpcję na powierzchni membrany,
tworzenie warstwy żelowej na powierzchni membrany,
zatykanie porów membrany stałymi mikrozanieczyszczeniami,
deformację porów pod wpływem ciśnienia,
zaczopowanie powierzchni membranowej,

W układzie modelowym mamy do czynienia z oporem samej membrany. Membrana charakteryzuje się różną szybkością transportu poszczególnych składników roztworu, a w pewnych przypadkach nawet całkowicie je zatrzymuje. Tak się dzieje w procesie zatężania, w wyniku czego, w pobliżu powierzchni membrany tworzy się warstwa substancji rozpuszczonej o wyższym stężeniu, zwana warstwą polaryzacyjną.

Opór stawiany przez materiał filtracyjny oczyszczanemu strumieniowi.

Rozkład materii organicznej na powierzchni membrany, co powoduje niewydajność filtra.

Półstała pozostałość, zawierająca mikroorganizmy i ich produkty, z każdego procesu oczyszczania wody.

Osad powstały w kanalizacji publicznej.

Nierozpuszczalny produkt chemicznej reakcji w wodzie.

Służą one do zatrzymywania zawiesin łatwo-opadających, naturalnych lub wytworzonych w procesie koagulacji i chemicznego strącania związków trudno rozpuszczalnych. Ich miejsce w układzie urządzeń zależy od jakości wody, a więc rodzaju i kolejności procesów jednostkowych oczyszczania wody (wstępne dla zawiesin łatwo opadających i wtórne po koagulacji i chemicznym strącaniu). Miarą skuteczności działania osadników jest zawartość zawiesin w wodzie po sedymentacji i zależy od rodzaju cząstek oraz czasu sedymentacji. W celu określenia parametrów sedymentacji zawiesin o nieznanej gęstości, wielkości i charakterze wymagane są badania laboratoryjne.

Wprowadzona woda pozostaje w osadniku (osadniki wstępne) w spokoju i przepływa bardzo powoli, a zawiesiny opadają na dno. Klarowne górne warstwy wody odprowadza się do dalszych etapów oczyszczania. Na tym etapie nie usuwane są zanieczyszczenia koloidalne. Osadniki bywają o działaniu okresowym lub ciągłym, ze stałym przepływem wody – poziomym, pionowym lub mieszanym, odśrodkowe i wielo-strumieniowe.

Osadniki poziome

Usuwają one do 70% zawiesin. Szybkość przepływu V=2-7 mm/s, czas przebywania t=2-3 a nawet 6 godzin.

Osadniki pionowe

Prędkość przepływu wody w rurze centralnej wynosi 20 - 25 mm/s, a prędkość wznoszenia się wody wewnątrz osadnika 0,5 - 0,75 mm/s, czas przebywania wody w osadniku jest ok. 2 godzin, wydajność usuwania zawiesin 70 - 90%. Nadają się one szczególnie do wód o dość szybko opadających zawiesinach (np. po koagulacji).

Osadniki odśrodkowe

Kierunek ruchu wody jest zbliżony do poziomego, a cylindryczny kształt czyni go podobnym do osadnika pionowego. Charakteryzuje go zmienna prędkość przepływu.Woda po filtrach zwykle kierowana jest na filtry zapewniające dalsze usuwanie zawiesin.

Cząstki glebowe, piasek i minerały zmyte z powierzchni ziemi do wód, zwykle po opadach deszczowych.

Półpłynne pozostałości po oczyszczeniu ścieków i wody miejskiej.

Opadanie cząsteczek substancji stałej w cieczy pod wpływem siły ciężkości.

Opadanie substancji, która nie rozpuszcza się w wodzie a jej gęstość jest większa niż gęstość wody.

Cząsteczki wody przechodzące przez membrany naturalnie na stronę o większym stężeniu rozpuszczonych zanieczyszczeń.

Odwrócona osmoza zdecydowanie jednak różni się od innych technik tego typu, takich jak ultra i mikrofiltracja. W procesach MF i UF podstawą separacji jest efekt sitowy, a tymczasem w RO efekt ten praktycznie nie występuje.

Glony, glinu, amonu, ameobic-torbiele, arsen, azbest, bakterie, baru, benzen, wodorowęglanów, boru, bisfenolu A (BPA), kadmu, chloramin, chlorki, chlor, chloroform, chromu, chromu, osadów węgla, bakterie coli , miedź, cryptosporidium, cyjanek, E. coli, bakterie kału, fluor, formaldehyd, grzyby, Giardia, metale ciężkie, hepatitus wirusa, herbicydy, kwas solny, wirus grypy, nieorganicznych minerałów, żelaza, ołowiu, lindan, manganu, rtęci, metanu , mikroby, eter metylo-tert-butylowym (MTBE), zarodniki pleśni, niklu, azotanów, pasożytów, wirusów polio, polichlorowane bifenyle (PCB), Tetrachloroetylen (PERC), perflurorchemicals (PFC), pestycydy, fosforany, farmaceutyków, pierwotniaki, radioaktywności, radu, Rdza, Salmonella typhi, osadów typhosa salmonelli, selen, Shigella, srebro, symazyny, szlamu, sodu, cyjanek sodu, strontu, siarczanów, siarki, łącznie substancji rozpuszczonych (TDS), toksafenu, trihalometany (THM), mętność, Vibrio cholerae , wirusy, lotnych związków organicznych (VOC), drożdże, i wiele innych

Środek suszący lub medium używane do dehydratacji powietrza i innych gazów, np. żel krzemionkowy, sita molekularne, węgiel aktywny.

Niestały czynnik utleniający składający się z trzech atomów tlenu; znajduje się w warstwie ozonowej w atmosferze. Jest produkowany w wyniku rozładowania elektrycznego z udziałem tlenu lub przez specjalnie skonstruowane lampy UV.

Ozonowanie wody jest nowoczesną metodą. Ozon otrzymuje się metodą fotochemiczną, na drodze elekrolitycznej, na drodze syntezy chemiczno-nuklearnej, metodą “cichych “ wyładowań elektrycznych. Chemizm ozonowania nie jest jeszcze poznany. Ogólnie przyjmuje się, że działa silnie tlen atomowy.

Ozonowanie skutecznie usuwa wiele typowych zanieczyszczeń zarówno nieorganicznych jak organicznych związków na drodze utleniania oraz poprawia własności organoleptyczne (utlenia H2S do siarki i siarczanów, cyjanki do azotu i dwutlenku węgla, związki barwne pochodzące od kwasów humusowych, fenole utlenia do CO2, węglowodory często dają substancje rakotwórcze, substancje powierzchniowoczynne nie utleniają się całkowicie, zaś pestycydy są bardzo odporne na działanie ozonu zaś zapach i smak są całkowicie likwidowane).

Gazowy stan substancji takiej jak np. woda.

Zmienna, dająca się zmierzyć właściwość, której wartość jest decydująca/istotną charakterystyką systemu, np. takiego jak woda. Temperatura, ciśnienie, gęstość itp.

Techniki membranowe, mimo krótkiej historii ich stosowania, zajmują wysoką pozycję wśród obecnie znanych metod separacji. Efektywność modułów membranowych określa się zazwyczaj za pomocą jednego z dwóch parametrów: współczynnika retencji lub selektywności.

Wspólną cechą wszystkich membran półprzepuszczalnych stosowanych w procesach permeacyjnych jest zróżnicowanie szybkości transportu masy, która zależy od rodzaju i wartości sił napędowych działających na poszczególne składniki rozdzielanej fazy oraz od właściwości fizycznych i chemicznych membrany.

Przepływ objętościowy roztworu jp [dm3/min x m2] inaczej szybkość filtracji (ang. flux rate) jest miarą intensywności procesu membranowego. Określa się go objętością przepuszczonego przez membranę roztworu pod wpływem siły napędowej przez jednostkę powierzchni roboczej membrany i jednostkę czasu.

Przejście cieczy w stan gazowy.

Eliminacja mikroorganizmów poprzez działanie ciepłem przez dany okres czasu.

Proces, w którym substancja aktywna chemicznie w danym środowisku wytwarza na swojej powierzchni powłokę pasywną, utworzoną z produktów reakcji chemicznej tej substancji z otoczeniem. O pasywacji mówimy wtedy, gdy powłoka ta jest całkowicie odporna na dalsze reakcje z tym środowiskiem i jednocześnie na tyle szczelna, że stanowi barierę ochronną dla reszty substancji, którą otacza.

Mikroorganizmy powodujące choroby.

Wartość pH wskazuje czy woda ma odczyn kwaśny, zasadowy czy obojętny. Odczyn pH określa stężenie jonów wodorowych w roztworze. Wszystkie procesy biologiczne zachodzące w wodzie wymagają odpowiedniego odczynu. Wartość pH wody ma duże znaczenie dla jej uzdatniania, dla korozyjności wody w instalacjach wodociągowych i dla procesów technologicznych. Wartość mieści się w skali od 0 do 14, gdzie 7 substancje obojętna. Wartości p. poniżej 7 świadczą ze substancja ma odczyn kwaśny a wartości p. powyżej 7 mówią ze odczyn jest zasadowy.

Dopuszczalna wartość pH wody do spożycia wg PN wynosi : 6,5 ÷ 9,5.

Pomiar pH wody ultra-czystej jest trudny. Nie tylko dlatego, że woda wysoko-czysta szybko "łapie" zanieczyszczenia, które wpływają na jej pH, ale także posiada niską konduktancję, która powoduje niestabilność pomiaru w większości pH-metrów, chyba że są one specjalnie zaprojektowane do pracy w wodzie ultra-czystej.

Na szczęście, ponieważ stężenie jonów wodorowych w wodzie wpływa na pH i na rezystywność, pH musi leżeć w określonych granicach dla danego odczytu przewodnictwa. Na przykład, gdy rezystywność wynosi 10 M ·cm, wartość pH musi leżeć pomiędzy 6,6 i 7,6.

pH ultra-czystej wody może spaść do 4,5 jako że absorbuje ona dwutlenek węgla z atmosfery, ale nie oznacza to, że woda jest silnie zanieczyszczona; już kilka ppm CO2 spowoduje spadek pH.

Pomiar pH wody ultra-czystej jest trudny. Nie tylko dlatego, że woda wysoko-czysta szybko "łapie" zanieczyszczenia, które wpływają na jej pH, ale także posiada niską konduktancję, która powoduje niestabilność pomiaru w większości pH-metrów, chyba że są one specjalnie zaprojektowane do pracy w wodzie ultra-czystej. Na szczęście, ponieważ stężenie jonów wodorowych w wodzie wpływa na pH i na rezystywność, pH musi leżeć w określonych granicach dla danego odczytu przewodnictwa. Na przykład, gdy rezystywność wynosi 10 Mom ·cm, wartość pH musi leżeć pomiędzy 6,6 i 7,6. pH ultra-czystej wody może spaść do 4,5 jako że absorbuje ona dwutlenek węgla z atmosfery , ale nie oznacza to, że woda jest silnie zanieczyszczona; już kilka ppm CO2 spowoduje spadek pH.

Pierwiastki, których występowanie w pożywieniu człowieka, w tym też w wodzie pitnej, w zbyt wysokich jest szkodliwy. Dopuszczalny poziom stężeń w wodach pitnych dla poszczególnych p. t. określają przepisy sanitarne dotyczące jakości wody. Pierwiastki metaliczne takie jak: Hg, Cd, Pb i Cu, są uznawane za najbardziej toksyczne dla człowieka. Podlegają one intensywnej biokumulacji ze środowiska wodnego. Oddziaływanie toksyczne na organizm człowieka występuje w przypadku wielu pierwiastków, które jednak przy odpowiednio niskich poziomach stężeń są pożądane i mogą nawet nadawać właściwości lecznicze wodom podziemnym np. F, As, Cu. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Duże mikroorganizmy, żywiące się bakteriami.

Substancja produkowana przez bakterie, całkiem stabilna. Powoduje gorączkę u ssaków.

Istnieje kilka sposobów płukania stosowanych w praktyce: wodą tzw. odwrotne, wodno-powietrzne, odwrotne łącznie z płukaniem powierzchniowym, odwrotne łącznie z mechanicznym mieszaniem górnych warstw itp.

Mianem płynów określa się ciecze i gazy.

Ilość wody na rok, która może być pobrana ze źródła dostarczania przez lata bez zmniejszania zasobów tego źródła poniżej możliwości naturalnego odnowienia/wypełnienia.

Czynność pobierania i ilość wód odbieranych ze studni, ujęcia, źródła. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Anion tworzący związki takie jak podchloryn wapnia lub sodu. Te związki są często używane do dezynfekcji i wybielania.

Związek chemiczny szeroko stosowany do dezynfekcji wody, np. w basenach lub oczyszczalniach ścieków. Jest użyteczny bo jest on w postaci stałej, suchego proszku i może być przekształcany w tabletki.

Sposób rozmnażania się mikroorganizmów poprzez podział komórki.

Różnorodność produkowanych membran, technik membranowych i zadań separacyjnych dostarcza różnych kryteriów ich klasyfikacji.

Najpowszechniejszy i najlepszy podział technik membranowych opiera się na strukturze membran, na rodzaju tzw. siły napędowej, która jest niezbędna, aby zaszedł rozdział mieszaniny.

Procesy membranowe, których siłą napędową jest różnica ciśnień po obu stronach membrany, stosuje się przede wszystkim do zatężania lub oczyszczania rozcieńczonych roztworów wodnych. Mechanizm separacji oparty jest na stosunku wielkości cząsteczki rozpuszczonej lub koloidalnej, zawiesiny, obecnych w roztworze, do wielkości porów membrany tzw. dystrybucja wielkości porów. Do procesów tych zalicza się mikrofiltrację, ultrafiltrację, odwróconą osmozę (hiperfiltrację). Ostatnio wyróżnia się także proces nanofiltracji, posiadającej właściwości pośrednie ultrafiltracji i odwróconej osmozy, określany wcześniej jako proces niskociśnieniowej odwróconej osmozy.

Ilość zanieczyszczeń w gramach na jednostkę powierzchni filtra.

Miara pojemności/zdolności buforującej wody; zdolność wody do opierania się zmianom pH.

Jest to zjawisko polegające na powstaniu przy powierzchni membrany warstewki roztworu o większym stężeniu substancji zatrzymywanej przez membranę, co zmniejsza efekt rozdzielania. Zjawiska tego nie da się całkowicie wyeliminować, można zmniejszyć ten efekt przez: intensywne mieszanie roztworu (np. przepływ turbulentny nadawy), wprowadzanie na
membranę strumieni o niezbyt dużych gęstościach rozpuszczalnika.
Tworzenie warstwy żelowej jest bezpośrednio związane z polaryzacją stężeniową i powoduje powstawanie tzw. “placka’, którego opór narasta w czasie i może przekraczać opór membrany. W rozwiązaniach konstrukcyjnych zakłada się w związku z tym jako zadanie pierwszoplanowe stałe lub periodyczne zmywanie tej warstwy (np. przepływ krzyżowy).

Zjawisko polaryzacji stężeniowej powoduje tworzenie się, w bezpośrednim sąsiedztwie membrany, warstwy granicznej roztworu o stężeniu przewyższającym średnie stężenie roztworu poddawanego filtracji. Wywołuje to niekorzystne obnizenie szybkości procesu oraz zmianę własności separacyjnych membrany.

Zjawisko polaryzacji stężeniowej opisuje się matematycznie przy zastosowaniu tzw. modelu „filmu powierzchniowego”, który zakłada, że warstwa polaryzacyjna przy powierzchni membrany istnieje w warunkach przepływu laminarnego i burzliwego. W trakcie przebiegu filtracji membranowej substancja ulegająca oddzieleniu jest przenoszona do powierzchni membrany na zasadzie unoszenia konwekcyjnego, gromadzi się na niej, a następnie dyfunduje z powrotem do roztworu pod wpływem gradientu stężenia.

Początkowo szybkość transportu konwekcyjnego przewyższa szybkość dyfuzji w kierunku przeciwnym, co wywołuje wzrost stężenia w warstwie powierzchniowej. Ostatecznie ustala się równowaga między szybkością transportu w kierunku membrany a szybkością dyfuzji wstecznej powiększona o strumień permeatu.

W tych warunkach stężenie substancji rozpuszczonej w warstwie polaryzacyjnej osiąga wartość stałą, zawsze jednak wyższą niż stężenie w głębi roztworu.

Efekt polaryzacji stężeniowej jest najbardziej znaczący w procesach mikrofiltracji i ultrafiltracji, ponieważ membrany stosowane w tych procesach charakteryzuje wysoki strumień permeatu, a współczynniki wnikania masy są niskie dzięki niskim wartościom współczynników dyfuzji związków wielkocząsteczkowych, koloidów i emulsji. W procesie odwróconej osmozy ma ona mniejsze znaczenie.

Jest to polimer z grupy poliolefin, który zbudowany jest z merów o wzorze: –[CH2CH(CH3)]–. Polipropylen jest jednym z dwóch, obok polietylenu, najczęściej stosowanych tworzyw sztucznych. Na przedmiotach produkowanych z tego tworzywa umieszcza się zwykle symbol PP. Szeroko stosowany do wytwarzania membran; hydrofobowy.

Jest amorficznym, translucentnym tworzywem termoplastycznym należącym do tworzyw wysokotemperaturowych o wysokiej obciążalności mechanicznej i termicznej. Szeroko stosowany do wytwarzania membran; hydrofilowy.

Metoda określania zawartości substancji rozpuszczonej w dostawie wody poprzez zmierzenie jej przewodności TDS.

Substancja charakteryzująca się małymi rozmiarami cząstek (małym ciężarem właściwym) zwiększająca efektywność procesu filtracji.

Procent wolnej przestrzeni w filtrze lub liczba porów przypadająca na 1 cm2 powierzchni filtra.

Otwory w membranie lub złożu (medium) pozwalające na przepływ wody przez nie.

Wolne przestrzenie w materiale, których rozmiar i kształt można kontrolować w trakcie wytwarzania materiału filtracyjnego.

Potencjał elektryczny wymagany w celu przetransportowania elektronów z utleniacza do reduktora, używany jako wartość jakościowa stanu utlenienia w oczyszczalniach ścieków.

Pomiar elektrokinetyczny, który może być użyty do kontrolowania procesu koagulacji.

Powierzchnia do której woda w warstwie wodonośnej może się podnieść pod wpływem działania ciśnienia hydrostatycznego.

Chęć z jaką jon w wymieniaczu łączy się i jest zatrzymywany z jonem-odpowiednikiem o przeciwnym ładunku. Na powinowactwo bardzo wpływa stężenie elektrolitu otaczającego wymieniacz.

Sucha substancja stała pozostająca po odparowaniu wody.

Warstwa wodonośna ograniczona przez warstwy gleby o niskiej przepuszczalności zapewniające jednak nadal odpływ i zaopatrzenie w wodę.

Medium, które pozwala przepływać przez siebie wodzie ale zatrzymuje rozpuszczona w wodzie zawiesinę; używane w rozdzielaniu substancji stałej od cieczy.

Urządzenie służące do rozdzielania zawiesin zawierających nieznaczne ilości cząstek stałych; ciecz oczyszczana wprowadza jest pomiędzy dwie lub więcej powierzchnie filtrujące umieszczone w tym samym urządzeniu.

Porcja przepływu/ strumienia wody poruszająca się o wiele szybciej niż pozostała część wody. Poruszanie się wody jest w zasadzie zlokalizowane w prądach.

Rodzaj filtra stosowanego przed filtrem głównym (zasadniczym), mający na celu ochronę i jednocześnie wydłużenie żywotności filtra głównego; zatrzymuje największe zanieczyszczenia z filtrowanego strumienia.

Szybkość z jaką przepływa płyn (gaz lub ciecz) wyrażona galonach lub litrach na jednostkę czasu.

Ilość substancji rozpuszczonej roztworze w porównaniu do ilości jaka mogłaby być w nim rozpuszczona.

Biologiczny rozkład materii organicznej; w warunkach beztlenowych.

Odwrócona osmoza (RO) używa półprzepuszczalnej membrany do oddzielenia i usunięcia rozpuszczonych substancji stałych, związków organicznych, pirogenów, koloidów, wirusów i bakterii z wody. Proces nazywa się osmozą odwróconą gdyż wymaga on dostarczenia ciśnienia aby wymusić przepływ czystej wody przez membranę rozdzielając wodę na słodką i słoną.

Procesy te można podzielić na: fizyczne, chemiczne, biologiczne. Woda dostarczana odbiorcom musi spełniać nie tylko wymagania jakościowe, ale również i ilościowe. Do oczyszczania wody wykorzystywane są następujące procesy jednostkowe: napowietrzanie i odpędzanie gazów (stripping), koagulacja, sedymentacja i flotacja, filtracja, cedzenie, wymiana jonowa, chemiczne strącanie, sorpcja na węglu aktywnym, utlenianie chemiczne, procesy membranowe, dezynfekcja, infiltracja itp. Dostarczanie wody z przerwami i wynikające z tego jej magazynowanie przez odbiorców sprzyja zakażaniu. Wahania ciśnienia w sieci mogą powodować zanieczyszczenie wody innymi obcymi wodami zassanymi do sieci wodociągowej. Praktycznie wszystkie (nawet bardzo zanieczyszczone wody) można uzdatnić do właściwego poziomu – ale czy to z ekonomicznego punktu widzenia jest rozsądne.

Powstały podczas procesu flokulacji w wyniku akumulacji zawiesiny. Może się pojawiać naturalnie, ale jest zwykle indukowany w celu usunięcia pewnych cząsteczek z wody.

Dodatnio naładowane części składowe atomu skupione w jądrze.

Materiał przepuszczalny, który można wykorzystać do rozdziału składników.

Czystość cieczy np. wody

		°dH	°e	°fH	ppm	mval/l	mmol/l
Stopnie niemieckie	1 °dH =	1	1,253	1,78	17,8	0,357	0,1783
Stopnie angielskie	1 °e =	0,798	1	1,43	14,3	0,285	0,142
Stopnie francuskie	1 °fH =	0,560	0,702	1	10	0,2	0,1
ppm CaCO3 (USA)	1 ppm =	0,056	0,07	0,1	1	0,02	0,01
milival	1 mval/l =	2,8	3,51	5	50	1	0,50
mmol	1 mmol/l =	5,6	7,02	10,00	100,0	2,00	1

Jednostka 1 ppm określa 1 cząsteczkę CaCO3 na 1 milion cząsteczek wody.

Ilość płynu przenoszonego przez przepuszczalny materiał w danych warunkach.

Poziom ilości/pojemności przepływającej cieczy w danym czasie.

Przepływ uwarstwiony (cieczy lub gazu), w którym kolejne warstwy płynu nie ulegają mieszaniu (w odróżnieniu od przepływu turbulentnego, burzliwego). Przepływ taki zachodzi przy małych prędkościach przepływu, gdy liczba Reynoldsa nie przekracza tzw. wartości krytycznej.

W płynie występuje mieszanie, powstają wiry - stąd też określenie przepływu turbulentnego, który ze swej natury jest zmienny w czasie. Przepływ z możliwymi fluktuacjami.

Zdolność medium do przepuszczania cieczy pod wpływem ciśnienia. Zdolność ośrodka porowatego do przepuszczania cieczy lub gazów, wyrażana w metrach sześciennych na minute na metr kwadratowy powierzchni.

(μS/cm) 10,0 1,0 0,1 0,055

Wartości przewodnictwa mniejsze niż 2 μS/cm muszą być mierzone „w linii” ponieważ wysoko-czysta woda szybko absorbuje zanieczyszczenia z otoczenia, szczególnie dwutlenek węgla, co wiąże się ze wzrostem przewodnictwa. Przewodnictwo i rezystywność są zależne od temperatury. W 25°C całkowicie czysta woda ma rezystywność 18,2 Mom·cm (przewodnictwo 0,055 μS/cm), z powodu obecności jonów wodorowych i wodorotlenowych. Wzrost temperatury wody wywołuje wyższe przewodnictwo i niższą rezystywność. Nie powinno być to jednak traktowane jako pogarszanie się jakości wody uzdatnionej. Jeśli temperatura wzrośnie o 1°C, przewodnictwo wody wodociągowej wzrośnie o około 2%, ale dla wody ultra-czystej wzrost ten wyniesie około 6%. Normalnie w praktyce stosuje się korektę wszystkich wartości przewodnictwa i rezystywności do 25°C. Jest to wykonywane automatycznie przez współczesne mierniki przewodnictwa – jako istotne dla dokładności pomiaru.

Ilość elektryczności jaką woda może przewodzić. Wyrażona w jednostkach przewodności elektrycznej określana jako TDS

Miara przewodnictwa elektrolitycznego wody, traktowana jako cecha jakości wód naturalnych i powszechnie oznaczana dla przybliżonej oceny ich mineralizacji i stopnia zanieczyszczenia. P. e. w. potocznie nazywana jest przewodnością wody, niekiedy wyrażana też jest jako odwrotność oporności elektrolitycznej wody. P. e. w. oznaczana jest zwłaszcza przy wskaźnikowych pomiarach terenowych oraz przy kontroli jakości wody. Wartości p. e. w. wyrażane w [mS/cm] w przybliżeniu odpowiadają mineralizacji wody wyrażonej w mg/dm3. Stosowanych jest też szereg wzorów empirycznych uściślających te zależności. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Przewodność kwasowa – przewodność wody mierzona jako stężenie jonów wodorowych przy napływie ciągłym za silnie kwasowym wymieniaczem kationitowym.

Jednostka ciśnienia, wyrażona w funtach na cal kwadratowy.

Jednostka ciśnienia absolutnego, wyrażona w funtach na cal kwadratowy.

Różnica ciśnień wyrażona w funtach na cal kwadratowy.

Jednostka nadciśnienia wyrażona w funtach na cal kwadratowy.

Polimer o nazwie systematycznej politetrafluoroetylen, często określany jako teflon, charakteryzuje się wysoką wytrzymałością oraz odpornością termiczną; hydrofobowy.

System zapewniający doprowadzenie wody rurociągiem do konsumpcji do co najmniej 25 gospodarstw indywidualnych.

Złoża filtracyjne do usuwania żelaza i manganu Purolite MZ jest manganowym zeolitem, środkiem utleniającym i filtrującym, otrzymanym w wyniku przetwarzania glaukonitu, naturalnego produktu, lepiej znanego jako zielony piasek.
Purolite MZ 10 efektywnie usuwa z wód naturalnych żelazo, mangan i siarkowodór, które mają szczególnie negatywny wpływ na jakość wody, ponieważ nawet małe ilości jakiejkolwiek z tych substancji w wodzie mogą poważnie ograniczyć jej użyteczność.
Purolite MZ 10 jest dość uniwersalnym produktem, który w połączeniu z KMnO4, dzięki własnościom katalitycznym może zmniejszyć zawartość żelaza i manganu w wodzie do niezwykle niskich poziomów.
Forma fizyczna – czarne, bryłkowate granulki, wysyłane w formie suchej
Gęstość nasypowa – ok. 1,350 g/l
Zakres pH – 6,5-8,5
Maksymalna temperatura pracy - 40ºC
Maksymalne opory przepływu przez złoże – 0,85kG/cm3

Roztwór azotanu rtęci używany w srebrzeniu.

Pojęcie często utożsamiane z gradientem hydrogeochemicznym, określa wielkość wzrostu mineralizacji wód podziemnych wraz z głębokością. Wyrażany w g/dm3/100m.

GM = (M2 – M1 / H2 – H1) x 100

gdzie:

M1, M2 — mineralizacja wód (wyrażona w g/dm3) na głębokościach H1 i H2, na których pobrano próbki wody. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Mający właściwości uwalniania promieniowania.

Zazwyczaj odnosi się perforowanej tuby, która stanowi centralną część filtra.

Ponowne użycie wody do tego samego lub innych procesów, po pewnym stopniu oczyszczenia tej wody.

Recykling wody po jej użyciu; woda często przechodzi przez systemy oczyszczania przed ponownym użyciem.

Skrótowa nazwa reakcji redukcji/utleniania. Reakcje redox to seria reakcji substancji, w których zachodzi transport elektronów. Substancje otrzymujące elektron nazywają się utleniaczami.

Chemiczna reakcja, podczas której jony otrzymują elektrony aby zredukować ich dodatnia wartościowość.

Wprowadzanie z powrotem jonu-odpowiednika do wymieniacza jonowego (jonitu), poprzez zamianę jonu o większym powinowactwie.

Zdolność filtra do zatrzymania całkowitej (100%) liczby cząstek o danej wielkości ze strumienia gazu lub cieczy.

Zbiornik wodny, zwykle zbudowany z ziemi, do przetrzymywania wody zanieczyszczonej.

(Mom·cm) 0,1 1,0 10,0 18,2

Prefiltry wypełnione są piaskiem gruboziarnistym lub żwirem. Mogą one spełniać funkcje podobne jak osadniki.

Filtry powolne - wielkie prostokątne komory betonowe otwarte lub kryte. Komory są wypełnione od dołu masą filtracyjną (żwirem) o wysokości 0,3 do 0,5 m i piaskiem o wysokości 0,3 m. Na tej warstwie znajduje się złoże właściwe składające się z piasku o wymiarze czynnym od 0,25 do 0,45 mm i współczynniku nierównomierności mniejszym od 3, wysokość złoża wynosi od 1 do 1,2 m, wysokość wody nad złożem 1,2 m, szybkość filtracji od 0,1 do 0,3 m/h.

Filtry pośpieszne stosuje się do ostatecznego filtrowania mętnych wód po koagulacji, w procesie odżelaziania i odmanganiania wody, jako I stopień oczyszczania wody surowej przy filtracji dwustopniowej, do filtrowania wody dla celów przemysłowych po zabiegach chemicznego uzdatniania. Ich wydajność. filtrowania jest nieporównywalnie wyższa niż filtrów powolnych, choć osiągany stopień oczyszczania jest niższy. Różnice między nimi to: odmienna konstrukcja, częste mechaniczne czyszczenie, znaczna prędkość filtracji (od 4 do 20 m/h), inne uziarnienie złoża, udział całego złoża, bez wytworzenia błony biologicznej. Pod względem konstrukcji dzielą się na otwarte (grawitacyjne) i zamknięte (ciśnieniowe), przy czym te ostatnie mogą być pionowe lub poziome. Pracę filtra opisuje się poprzez:

Cykl roboczy T między kolejnymi płukaniami jest krótki T = 1000 x P/mox V [h] gdzie: m_o - zawartość zawiesin w wodzie w g/m3, V - szybkość filtracji w
m/h,
P - zdolność złoża do zatrzymywania zanieczyszczeń w kg/m2, która zależy od wymiaru ziaren złoża i wynosi od 0,4 do 0,6 kg/m2 powierzchni złoża.
Cykl roboczy filtra bywa różny i często wynosi od 8 do 12 godzin.

Na całkowite ciśnienie hydrostatyczne H, równe różnicy poziomu wody nad filtrem i poziomu z rury odprowadzającej filtrat, składają się 3 wielkości H = h_o+ h_f + h_r
= const gdzie:
h_o
- straty ciśnienia w czystym filtrze,
h_f
- straty ciśnienia w filtrze wynikające z zanieczyszczeń w danym czasie,
h_r - straty ciśnienia w urządzeniach regulujących szybkość filtracji

Filtry pośpieszne zamknięte mają kształt cylindryczny i są wykonane z grubej blachy stalowej. Mogą być pionowe lub poziome. Warstwa filtracyjna składa się z piasku i żwirku o różnej granulacji (0,5-0,8mm, 3- 5 mm, 5-25 mm). Złoże filtracyjne ma wysokość 0,8 - 2,0 m. Pracują one pod ciśnieniem 4 - 6 ata. Szybkość filtracji wynosi 10 - 16 m/h. Filtry wielo-strumieniowe są ulepszone, gdyż mają większą szybkość filtracji. Filtry super-pośpieszne mają dużą prędkość filtrowania (do 100 m/h). Filtry kontaktowe łączą filtrację z koagulacją.Filtry namywane to te, które oprócz konwencjonalnego materiału mają naniesioną cienką warstwę masy filtracyjnej złożonej z substancji powierzchniowo-czynnej.Filtry suche jest to specjalny przypadek filtrów pospiesznych, w których woda przesącza się przez suche (nie zalane wodą) złoże filtracyjne. Równomierność obciążenia powierzchni filtracyjnej uzyskuje się przez rozdeszczowienie wody nad złożem.

Proces zmniejszenia stężenia komponentów w czasie. Może to zachodzić w wyniku absorpcji, adsorpcji, rozkładu lub przekształcania (reakcji).

Rozpad materii organicznej w wyniku działalności bakterii lub grzybów zmieniających chemiczna strukturę i fizyczne właściwości materii. foto-oksydacja

Okres zwiększonego rozwoju i wzrostu alg co wpływa na jakość wody. Rozkwit alg sugeruje niebezpieczne zmiany w chemii wody.

Płaski lub prawie płaski obszar wzdłuż rzeki lub strumienia, na który rozlewa się woda podczas wysokiego stanu wody.

Średnica porów membrany.

Substancja (zwykle ciekła) zdolna do rozpuszczania jednej lub więcej innych substancji.

Ilość masy substancji, która rozpuści się w jednostce objętości wody.

Maksymalne możliwe stężenie związku chemicznego rozpuszczonego w wodzie.

Proces, w którym cząsteczki stale mieszają się jedna po drugiej z cieczą i stają się częścią cieczy.

Proces przechodzenia minerałów, gazów, cieczy do roztworu wodnego tworzenie z wodą podziemną mieszaniny jednorodnej pod względem fizycznym i chemicznym. R. wzbogaca wody podziemne w rozpuszczane substancje. R. obejmuje zarówno szereg związków nieorganicznych jak i organicznych. Procesem przeciwstawnym jest wytrącanie się minerałów. Procesy wytrącania i rozpuszczania zachodzą zgodnie z równowagą termodynamiczną pomiędzy wodą, gazami i rozpuszczanym minerałem. Ukierunkowanie przebiegu procesów rozpuszczania/wytrącania ocenia się obliczając wskaźnik nasycenia i porównując go z występującymi stężeniami minerału w badanej wodzie. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Tlen i dwutlenek węgla są dwoma gazami najczęściej znajdowanymi w wodach naturalnych. Dwutlenek węgla zachowuje się jak słaby anion i jest usuwany przez silnie zasadowe żywice jonowymienne. Rozpuszczony tlen może być także usunięty przez żywice jonowymienne w formie siarczanowej, a poziom rozpuszczonego tlenu w wodzie zasilającej może być monitorowany przy pomocy elektrod selektywnych na tlen.

Substancje nieorganiczne w roztworze zawierają sole powodujące twardość, pochodzące z warstw skalnych: wodorowęglany wapnia i magnezu dają wzrost „twardości przemijającej”, podczas gdy siarczany i chlorki powodują „twardość nieprzemijającą”.

Pośród innych zanieczyszczeń nieorganicznych obecnych w wodzie znajdują się: dwutlenek węgla, który rozpuszcza się wodzie dając słaby kwas węglowy, sole sodowe, krzemiany wyługowane z piaszczystych koryt rzek, związki żelazowe i żelazawe pochodzące z minerałów i zardzewiałych rur stalowych, chlorki z wtrąceń solnych, aluminium z dozowania chemikaliów i z minerałów, fosforany z detergentów, oraz azotany z nawozów.

Całkowita zawartość stałych związków rozpuszczonych (TDS – total dissolved solids) jest pozostałością w mg/l (lub ppm) otrzymaną przez tradycyjną metodę odparowania próbki wody do suchości i ogrzewania w 180°C. Pozostałość ta zawiera koloidy, nielotne związki organiczne oraz sole stabilne w tej temperaturze.

Ponieważ największą częścią w suchej pozostałości są sole nieorganiczne, TDS jest używany jako wskaźnik całkowitej zawartości związków nieorganicznych obecnych w wodzie zasilającej. Może on być mierzony bezpośrednio lub szacowany w sposób przybliżony przez pomnożenie przewodnictwa wody w μS/cm w 25°C przez współczynnik 0,7.

Organiczne zanieczyszczenia wody pochodzą z rozkładu materii roślinnej zasadniczo są to kwasy huminowe i fulwowe – oraz z rolnictwa, papiernictwa oraz ścieków komunalnych i przemysłowych. Zawierają one detergenty, tłuszcze, oleje, rozpuszczalniki oraz pozostałości pestycydów i herbicydów. Dodatkowo, zawarte w wodzie związki organiczne mogą zawierać związki wyługowane z rurociągów, zbiorników oraz środków czyszczących. System oczyszczania wody może być także źródłem zanieczyszczeń i wobec tego musi być zaprojektowany nie tylko tak, żeby usuwać zanieczyszczenia z wody zasilającej, ale żeby uniknąć dodatkowego ponownego zanieczyszczenia pochodzącego z samego systemu. Związki organiczne zawarte w wodzie surowej często dają żółto-brązowe zabarwienie i mogą zablokować żywice jonowymienne, jak również zanieczyścić wodę wyprodukowaną. Stopień zanieczyszczenia organicznego może być mierzony za pomocą testu absorpcji tlenu (OA – oxygen absorbed) wykorzystującego roztwór nadmanganianu potasu, lub testu chemicznego zapotrzebowania tlenu (COD ). Obecnie coraz szerzej są stosowane analizatory całkowitego węgla organicznego (TOC - total organic carbon ), z powodu ich czułości w wykrywaniu niskich poziomów związków organicznych w próbkach wody. (Mówiąc ściśle, instrumenty te mierzą całkowity utlenialny węgiel organiczny (TOOC) obecny w próbkach). Woda o bardzo niskiej zawartości TOC (poniżej 10 ppb) jest szczególnie ważna dla użytkowników takich technik jak HPLC, analiza fluoroscencyjna oraz kultury tkankowe. Równie ważna, w przypadku gdy używane są systemy detekcji ultrafioletowej, jest konieczność, żeby woda miała bardzo niski poziom absorpcji światła UV (idealnie mniej niż 0,0001 jednostek absorpcji przy 254 nm).

Równowaga hydrogeochemiczna zachodząca powszechnie w wodach podziemnych obejmująca współdziałanie wody z dwutlenkiem węgla i węglanami nierozpuszczonymi i rozpuszczonymi w wodzie głównie w formie wodorowęglanów (CaCO3 + H2O + CO2 - Ca2+ + 2HCO3-). R. w. obejmuje też stan określonej proporcji między jonami: wodorowęglanowymi i dwuwęglanowymi (HCO3- CO32- + H+), bowiem w wodach podziemnych dysocjacja kwasu węglowego przebiega dwustopniowo. R. w. buforuje naturalne wody, decydując przy niskich mineralizacjach wód o ich odczynie. Dwutlenek węgla zrównoważony, Dwutlenek węgla agresywny. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Rtęć jest drugim, po plutonie, najbardziej toksycznym pierwiastkiem na ziemi. Rtęć z jednego termometru może zatruć małe jezioro. Zalecenia Agencji Ochrony Środowiska podają za bezpieczną dawkę 0,1 mikrograma/kg masy ciała dorosłego człowieka dzienn

Chaotyczne ruchy cząstek w płynie (cieczy lub gazie), wywołane zderzeniami zawiesiny z cząsteczkami płynu.

Urządzenie filtrujące wyposażone w układ umożliwiający automatyczne czyszczenie filtra bez potrzeby przerywania jego pracy oraz konieczności demontażu.

Samoczynny wypływ wody podziemnej ze studni ujmującej warstwę o zwierciadle napiętym, wywołany ciśnieniem artezyjskim, przy zwierciadle piezometrycznym o rzędnej większej niż rzędna powierzchni terenu. W warunkach szczególnych np. w dolinach dużych silnie drenujących rzek, samowypływ jest możliwy również z warstw o zwierciadle swobodnym, gdy wysokość hydrauliczna na pewnej głębokości jest wyższa niż w partiach przypowierzchniowych warstwy. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Proces mający na celu eliminację możliwie jak największej liczby mikroorganizmów.

Graficzna metoda odwzorowywania chemizmu wód w układzie prostokątnych współrzędnych. Stężenia poszczególnych jonów, substancji organicznej, gazów, nanosi się na pionowych, pomocniczych osiach zgodnie ze skalą logarytmiczną. Naniesione wartości stężeń łączy się między sobą linią łamaną odwzorowującą skład chemiczny wody. Na jednym S. w. można nanieść kilka analiz co pozwala na wizualne ich porównywanie. Jest to jedna z nielicznych metod graficznych umożliwiająca w pełni czytelne przedstawianie stężeń mikroskładników i różnego typu składników specyficznych. Graficzne metody odwzorowania chemizmu wód. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Proces opadania zawiesiny ciała stałego w cieczy w wyniku działania siły grawitacji lub sił bezwładności. Sedymentacji ulegają zawiesiny o gęstości większej niż gęstość cieczy.

Proces rozdzielania, odizolowanie składników mieszaniny roztworów ciekłych lub zanieczyszczeń stałych od siebie, bądź cieczy lub gazów ze strumieni płynów.

Siarczyn sodu aktywowany kobaltem
Siarczyn sodu aktywowany kobaltem służy do odtleniania chemicznego wody w układach ciepłowniczych
i zapewnia całkowite odtlenienie w krótkim czasie. Metoda chemicznego odtleniania wody polega na dodaniu do układu wody silnego odtleniacza.
Szybkość wiązania tlenu, przez aktywowany siarczyn sodu jest znacznie wyższa niż innych, ogólnie stosowanych odtleniaczy ( Hydrazyna, siarczyn techniczny, DEHA, katalizowana hydrazyna) i w temperaturze 21^o
C przy odczynie pH 8,5 czas całkowitego usunięcia tlenu dla wody zmiękczonej nie przekracza dla wody zmiękczonej 10 minut.
Preparat jest łatwo rozpuszczalny, łatwy do analizy i kontroli, może być stosowany z innymi preparatami do kondycjonowania wody nie zawierającymi składników o własnościach redukcyjnych. Zużycie około 7,5 kg preparatu na 1 kg rozpuszczonego tlenu.

Alkaliczne siarczyny dodawane są do wody kotłowej, wody w systemach grzewczych oraz wody zasilającej w celu wiązania pozostałych śladowych ilości tlenu. Nadmiar siarczynu sodowego w wodzie cyrkulacyjnej powinien wynosić ok. 10÷40 mg/l Na2SO3. Poziom w wodzie zasilającej i wodzie kotłowej jest najczęściej na poziomie poniżej 6 mg/l. Dopuszczalny poziom siarczynów w wodzie do spożycia wg PN wynosi : 250 mg/l.

Gaz emitowany podczas rozkładu materii organicznej przez odpowiednie bakterie, gaz o zapachu zgniłych jaj.

Pojęcie oznacza skład rozpuszczonych (zdysocjowanych i niezdysocjowanych) substancji występujących w wodzie (gazów, minerałów, substancji organicznej itd.) a nie samej wody jako związku chemicznego. S. ch. w. decyduje o właściwościach (chemicznych, fizycznych i organoleptycznych) wody. Niekiedy przedstawiany jest w postaci zapisu uwzględniającego jedynie skład jonowy wód lub nawet wyłącznie jony główne.[Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Każda substancja, która pobudza wzrost organizmów żywych. Termin odnosi się zwykle do azotu i fosforu w ściekach ale również do innych istotnych i śladowych elementów.

Dowolne urządzenia służące do oczyszczania strumieni gazów z zanieczyszczeń stałych oraz gazowych poprzez ich zderzenia z kroplami cieczy.

Cecha organoleptyczna oznaczana jedynie w przypadku pewności, że badana woda nie jest zanieczyszczona. Wyróżniamy 4 podstawowe rodzaje s. wywoływane najczęściej przez określone substancje rozpuszczone w wodzie.

Rodzaj smaku	Substancje wywołujące smak
słony	chlorek sodu
gorzki	siarczany magnezu i sodu
słodki	niektóre substancje organiczne
kwaśny	ałuny, kwasy mineralne

[Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda o mineralizacji ogólnej wynoszącej co najmniej 35 g/dm3, której głównymi składnikami rozpuszczonymi są jony: chlorkowy Cl-, sodowy Na+ i wapniowy Ca2+. Niektórzy autorzy wyróżniają grupę silnych solanek o mineralizacji powyżej 150 g/dm3. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Urządzenie wprowadzające sprężone powietrze do cieczy lub do instalacji powietrznej .

Stal szlachetna.

Zespół urządzeń do demineralizacji wody.

Zespół urządzeń, w skład którego wchodzą membrany mikroporowate lub bardziej dokładne do demineralizacji wody.

Zespół urządzeń do oczyszczania wody; często bardzo zróżnicowany w zależności od stopnia zanieczyszczenia wody oraz stopnia jej czystości jaki chcemy uzyskać.

Obszary, gdzie osady po sciekowe są zrzucane i suszone.

Proces usuwania z płynu wszystkich, zarówno wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych form mikroorganizmów.

Sterylizacja na filtrze absolutnym o efektywności 0,2µm.

Sterylizacja przy użyciu tlenku etylenu.

Sterylizacja będąca rezultatem zarówno wysokiej temperatury, jak i aktywności cząsteczek wody. Zwykle stosowane temperatury sięgają 108–134 °C, zaś czas procesu wynosi 15-30 minut. Sterylizację parą wodną przeprowadza się w autoklawach.

Sterylizacja przy użyciu strumienia gorącego, suchego powietrza. Proces prowadzi się w sterylizatorach powietrznych, stanowiących zamknięte komory z termoregulacją, stosując temperatury 160-200 °C.

Materiał niezawierający żadnych żywych drobnoustrojów (także wirusów) oraz ich form przetrwalnikowych.

Ilość substancji rozpuszczonej w jednostce roztworu, wyrażonej w mg/L.

S. j. w. nadaje wodzie określony odczyn (odczyn wody) wyrażany w skali pH (wartość pH). W rozważaniach hydrogeochemicznych należy uwzględniać zamiast s. j. w. aktywność jonów hydronowych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Liczba określająca zawartość rozpuszczonego składnika w 1 dm3 wody. W starszych opracowaniach stężenia wyrażane były w stosunku do objętości 1 litra, co w przypadku wód słodkich jest równoznaczne z objętością 1 dm3. Obecnie zawartość składników wód podziemnych najczęściej jest wyrażana w mg/dm3, mval/dm3 lub w jednostkach pochodnych. S. podawane są w odniesieniu do poszczególnych jonów lub pierwiastków, z reguły przeliczane są też na podstawową formę występowania danego pierwiastka w wodzie. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Zmienianie składników rozpuszczalnych w nierozpuszczalne lub źle rozpuszczalne w wyniku reakcji chemicznej, w celu późniejszego usunięcia ich w procesie filtracji.

Obszar w glebie poniżej poziomu zwierciadła wody, w którym wszystkie pory są wypełnione woda. Woda w strefie wysycenia to woda gruntowa.

Obszar, z którego wody deszczowe przesiąkają do gleby aby dotrzeć do warstwy wodonośnej.

Zmienność chemizmu wód podziemnych w pionie uwarunkowana głównie ograniczeniem wraz z głębokością ruchliwości wód, szybkości i intensywności wymiany wód infiltracyjnych, przedłużeniem czasu współdziałania wód podziemnych z ośrodkiem skalnym, oraz zmianą warunków fizycznych. Stosując kryterium mineralizacji wody, od powierzchni terenu wyróżnia się strefę wód słodkich, wód akratopegowych oraz wód mineralnych. Kryterium warunków utleniająco-redukcyjnych pozwala wydzielić strefę warunków utleniających, warunków glejowych (poziom glejowy) i warunków redukcyjnych. Chemizm wód opisany relacją stężeń głównych jonów, w warunkach klimatów umiarkowanych pozwala wydzielić wraz z głębokością strefy wód typów: HCO3-Ca, SO4-Cl-Na-Ca, Cl-Na, Cl-Na-Ca i najgłębiej w strefie stagnacji hydrochemicznej wody typu Cl-Ca. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Głębokie zagłębienie wybudowane w celu osiągnięcia zasobów wody gruntowej.

Przejście cieczy bezpośrednio z fazy stałej do gazowej, bez przechodzenia przez fazę ciekła.

Ogólne pojęcie obejmujące zespół różnego typu, rodzaju i genezy związków organicznych, zarówno rozpuszczalnych jak i nierozpuszczalnych w wodzie. S. o. wywiera ogromny wpływ na warunki hydrogeochemiczne: w formie rozpuszczonej może obniżać Eh i pH wody, może tworzyć związki chelatowe i koloidy ochronne ułatwiające migrację szeregu pierwiastków. W fazie stałej jest intensywnym sorbentem. Podczas migracji w wodach podziemnych s. o. podlega mineralizacji. Stężenie s. o. w wodach podziemnych określane jest szeregiem ogólnych wskaźników np. biochemiczne zapotrzebowanie tlenu, chemiczne zapotrzebowanie tlenu, całkowity węgiel organiczny. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Substancja niosąca ładunek dodatni i ujemny, np. woda.

Materia rozpuszczona w cieczy takiej jak woda.

Substancja stała, która całkowicie rozpuszcza się w wodzie i może być usunięta przy użyciu filtracji.

Pojęcie używane w chemii sanitarnej, w analityce wód. Oznaczenie przeprowadza się analogicznie jak przy suchej pozostałości, przeprowadza się je jednak w stosunku do próbek filtrowanych. S. s. r. obejmują rozpuszczone substancje stałe i ewentualnie część substancji koloidalnych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Powszechnie wykorzystywany w hydrogeologii, oznaczany laboratoryjnie, wskaźnik jakości wody. S. p. odpowiada masie osadu pozostającego po odparowaniu 1dm3 wody w temperaturze 105°C i wysuszeniu go w temp. nie przekraczającej 150°C. S. p. jest miarą mineralizacji wody; wyrażana jest w mg/dm3. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Wskaźnik jakości wód rozumiany jako suma substancji stałych rozpuszczonych i substancji stałych występujących w wodzie w formie zawiesin. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Okres, w którym występują mniej niż średnie opady w danym czasie.

Jest to zjawisko wzajemnego wzmocnienia działania kilku substancji. Połączone działanie kilku związków chemicznych dających całkowity efekt większy niż efekty tych związków osobno.

Zbieranie, oczyszczanie, przechowywanie oraz dystrybucja wody ze źródła do konsumenta.

System tradycyjnie używany do kolekcjonowania ścieków miejskich (na zasadzie grawitacji) i transportowania ich do centralnego pierwsza- lub drugorzędnego oczyszczania przed zrzutem do wód powierzchniowych.

System wodny obsługujący ponad 60,000 klientów.

Podział wód podziemnych oparty na kryteriach uwzględniających całokształt warunków geologicznych, w których te wody występują, a więc: głębokość występowania wód, ich stosunek do powierzchni ziemi i procesu krążenia, układ warstw wodonośnych i warstw nieprzepuszczalnych, charakter i rodzaj próżni, w których woda występuje oraz jej geneza. Przyjęta w Polsce za Z. Pazdro (Pazdro, Kozerski 1990) systematykę wód podziemnych ilustruje przytoczona tabela:

Strefa występowania	Typy wód		Stan fizyczny wody	Rodzaje wód wg ośrodka skalnego
aeracji	wody higroskopijne wody błonkowate wody kapilarne		wody związane	wody porowe wody szczelinowe wody szczelinowo-krasowe wody krasowe
	wody wsiąkowe wody zawieszone		wody wolne
saturacji	Wody przypowierzchniowe wody gruntowe	wody swobodne
	wody wgłębne wody głębinowe	wody naporowe

[Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Ścieki komunalne pochodzące z mycia kuchennego, łazienek, prania, umywalek, zmywarek.

Woda: lecznicza, swoista zawierająca co najmniej 1000 mg/dm3 wolnego dwutlenku węgla. Woda kwasowęglowa.
Tradycyjne ludowe określenie wody, która dzięki zawartości dwutlenku węgla odznacza się orzeźwiającym, kwaskowatym smakiem. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Proces chemicznego utleniania z użyciem nadtlenku wodoru, ozonu, połączenia nadtlenku z ozonem, podchlorynu, reagentu.

Utlenianie wzmocnione UV (Ultra-fiolet) takie jak UV/ ozon, UV/ wodór, UV/powietrze

Mokre utlenianie (wet air oxidation) i katalityczne mokre utlenianie (powietrze jest utleniaczem)

Objętość cieczy lub gazu oczyszczonego w jednostce czasu na danej powierzchni filtracyjnej.

Zanieczyszczona ciecz w kanalizacji.

Płynne ścieki pochodzące z działalności społeczności. Mogą się składać z ścieków domowych (komunalnych) oraz przemysłowych.

Nieczyszczone ścieki i ich zawartość.

Ciecze lub gazy służące do dezynfekcji filtrów, rurociągów, systemów etc.

Związki chemiczne dodawane do oczyszczanej wody zapobiegające pienieniu.

Technologie wodne mieszczą w zakresie swoim obróbkę wody zanieczyszczonej.

Temperatura, w której ciśnienie pary cieczy równa się ciśnieniu na jej powierzchni. Ciecz wtedy paruje. Jeśli ciśnienie cieczy jest rożne, punkty wrzenia tez są rożne. Dla wody temperatura wrzenia wynosi 100 stopni Celsjusza.

Testy technologii oczyszczania w warunkach takich jak w terenie przeprowadzane w laboratoriach w celu zidentyfikowania potencjalnych problemów przed właściwym wprowadzeniem technologii. Wykonuje się na małych przenośnych stacjach uzdatniania wody w których można szybko i sprawnie podmieniać złoża filtracyjne media.

Zawartość THM po gotowaniu wody znacznie spada. W mieście liczącym 1 mln mieszkańców przy zużyciu wody do picia 100 dm³ na dobę i mieszkańca przy średnim stężeniu CHCl3 ok. 20 mg/dm³roczna produkcja chloroformu wynosi około 7 ton. THM są szkodliwe dla organizmów wodnych i człowieka. Chloroform ma udowodnione działanie rakotwórcze, stwierdza się ścisły związek raka jelit i ilością chloroformu. Dopuszczalne stężenia THM w wodzie do picia (mg/dm³) w różnych krajach jest następujące [mg/dm3]: RFN 25, USA 100, Kanada 350, Polska 100.

METODY OZNACZANIA

- metoda chromatografii gazowej

- oznaczanie potencjału tworzenia trihalometanów THM-PT

- oznaczanie metodą analizy fazy gazowej nad roztworem (head space)

- metoda spektrofotometryczna (związki halogenowane tworzą kompleks o zabarwieniu czerwonym przy ogrzaniu z NaOH i pirydyną).

Zgodnie z Rozporządzeniem Dz.U. Nr 82, poz. 937 z dnia 4 września 2000 roku zalecane jest wykorzystanie chromatografii gazowej.

W wodach gruntowych i deszczowych stężenia THM są zwykle poniżej 0,1 mg/dm3 , w powierzchniowych są wyższe, gdyż to zależy od zrzutów zanieczyszczeń, podczas, gdy w ściekach mogą osiągać stan nasycenia fazy wodnej.

Trihalogenometany. Toksyczne związki chemiczne składające się z cząsteczki metanu i jednego z halogenowców: fluoru, bromu, chloru lub jodu dołączonego do trzech miejsc wolnych w cząsteczce. Zwykle są one rakotwórcze. Nawet w niewielkich ilościach mogą spowodować silne zanieczyszczenie środowiska.

Bez tlenu normalne życie biologiczne nie może rozwijać się w wodzie. Woda z jezior eutroficznych, woda gruntowa i woda rzeczna obciążona ściekami mają mniej lub bardziej wyraźny niedobór tlenu. Różnica między rzeczywiście określoną zawartością tlenu, a teoretyczną wartością nasycenia tlenem, która odpowiada temperaturze wody podczas pobierania próbki określana jest jako deficyt tlenu. Woda pitna i woda do zastosowań przemysłowych powinna zawierać co najmniej 2 mg/l tlenu, aby zapewnić powstanie odpowiedniej warstwy ochronnej na ściankach rur wodociągowych. Woda do zasilania kotłów nie może zawierać tlenu niemal wcale.

Gaz słabo rozpuszczalny w wodzie, spotykany powszechnie w wodach gruntowych i płytko występujących wodach naporowych. Wraz z głębokością zmniejszają się stężenia t., aż do pełnego zaniku na głębokości wyznaczającej tzw. granicę tlenową. T. aktywnie uczestniczy w procesach utleniania. W wodach podziemnych t. jest głównie pochodzenia atmosferycznego, lokalnie pojawia się jako efekt radiolizy wody. Obecność t. intensyfikuje procesy samooczyszczania się wód, uczestniczy on bowiem w mineralizacji substancji organicznej. Nadmiar t. w ujmowanych wodach podziemnych jest niekorzystny gospodarczo (działa korodująco na rury). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Ilość tlenu rozpuszczonego w wodzie w danym czasie, wyrażona w ppm lub mg/L.

Proces, który zachodzi w obecności tlenu, np. rozkład materii organicznej przez bakterie w stawie napowietrzanym.

Związki, które nie znajdują się naturalnie w środowisku wodnym w danych stężeniach, powodujące śmierć, choroby lub defekty w czasie porodu organizmów je pochłaniających.

Przejście fazy stałej w ciekła.

Czynne parowanie wody z nadziemnych części roślin.

POPs Persistent Organic Pollutants (ang.) związki kompleksowe bardzo trwałe i trudno biodegradowalne.

Odnosi się do długości czasu podczas którego składnik (zanieczyszczenie) pozostaje w środowisku po jego wprowadzeniu.

Większe nominalne natężenie przepływu filtrowanej wody.
Nominalne przepływy filtrowanej wody dla Turbidex™ wynoszą 15 – 20 gpm/sq.ft lub 36 – 48 m3/godz/m2
Dla porównania przepływy:
Turbidex™ 15 – 20 gpm/sq.ft 36 – 48 m3/godz/m2
Filter Ag 5 – 8 gpm/sq.ft (12 – 20 m3/h/m2)
Piasek 8 -12 gpm/sq.ft (20 – 29 m3/godz/m2)
Złoże Wielowarstwowe – Multi Media 12 – 15 gpm/sq.ft (29 – 36 m3/godz/m2)
Te większe nominalne natężenia przepływu pozwalają na stosowanie mniejszych, a co się z tym wiąże tańszych, systemów filtrujących.

Uwaga:
Turbidex™ może obniżać stężenie metali ciężkich, substancji oleistych i amoniaku. Szczegółowe dane ilościowe nie są w chwili obecnej dostatecznie udokumentowane, dlatego w każdej aplikacji zalecane jest przeprowadzenie testu pilotowego.
Specyfikacja
WG-Turbidex Hyper-Filtration Medi zbudowany jest z granulek krzemianu glinu (zeolitu) o dużej porowatości. Nadaje się on doskonale do odfiltrowywania sedymentu z wody aż do poziomu 5 mikronów .
Więcej informacji.................

Woda zawierająca duża ilość jonów naładowanych dodatnio. Twardość wody jest określana przez ilość atomów wapnia i magnezu obecnych w wodzie. Mydła zwykle źle się rozpuszczają w twardej wodzie.

Twardość wody pochodzi głównie od rozpuszczonych w niej soli wapnia i magnezu. Twardość wody w przyrodzie w znacznym stopniu zależy od rodzaju gruntu, z którego ta woda wypływa. Woda bijąca z pstrego piaskowca, granitu lub gnejsu jest często bardzo miękka, zaś woda z kredy, gipsu lub dolomitu jest bardzo twarda. Deszczówka jest miękka. W wielu dziedzinach zastosowań wymagana jest woda miękka. Należy systematycznie badać twardość nieprzemijającą wody do kotłów i instalacji wytwarzających parę. Dopuszczalny poziom twardości wody do spożycia wg PN wynosi (w przeliczeniu na CaCO3): 60-500 mg/l.

Suma twardości wapnia i magnezu wyrażona jako ekwiwalent węglanu wapnia.

Twardość wody powodowana obecnością produktów ubocznych węglanów i dwuwęglanów wapnia i magnezu.

Właściwość chemiczna wody związana z obecnością rozpuszczonych soli wapnia (twardość wapniowa) i magnezu oraz glinu, żelaza, manganu, strontu, baru, cynku i innych pierwiastków występujących w mniejszych stężeniach. T. w. tradycyjnie definiowana jest jako zdolność do pienienia się wody z mydłem. Współcześnie oznaczana analitycznie jako suma wapnia i magnezu. Wyróżnia się t. w. węglanową oraz t. w. niewęglanową. Suma obydwu twardości nazywana jest t. w. ogólną. W wodach podziemnych występują znaczne zróżnicowania t. w.:

Określenie klasy twardości wody	1 mg CaCO 3 /dm 3	1 mval Ca/dm 3	°n (stopnie niemieckie)
bardzo miękka	< 75	< 1,5	< 4,2
miękka	75-150	1,5-3,0	4,2-8,4
średnio twarda	150-300	3,0-6,0	8,4-16,8
Twarda	300-500	6,0-10,0	16,8-28,0
bardzo twarda	> 500	> 10,0	> 28,0

[Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Węglanowa, często nazywana twardością przemijającą
- powodowana obecnością wodorowęglanów wapnia i magnezu
Niewęglanowa, często zwana stałą
- powodowana jest obecnością chlorków, siarczanów, krzemianów i inne.
Ogólna lub całkowita, która jest sumą obydwu wymienionych wyżej

1. U. w. p. jest otwór wiertniczy, grupa otworów wiertniczych, obudowane źródło naturalne lub inne wyrobisko konstrukcyjnie przygotowane do korzystania z wód podziemnych. [Ustawa z dn. 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze]

2. Zespół urządzeń służących do poboru wód podziemnych z jednego lub wielu punktów lub z pewnego obszaru zaopatrujących określonego użytkownika lub dla określonego celu. Wyrobiska służące do udostępnienia wód podziemnych są głównym elementem u. w. p. studnia, sztolnia, dreny, studnia promienista. Według układu wyrobisk udostępniających u. w. p. dzielą się na pionowe, poziome, (ewentualnie) skośne i mieszane. Ujęcia źródeł nie wymagają zabiegów technicznych oprócz podpiętrzenia. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Ułożenie/zorganizowanie elementów chemicznych zgodnie ze wzrastająca liczba atomowa, stworzone przez naukowca zwanego Mendelejef.

Ultrafiltracja stosuje membranę bardzo podobną w zasadzie do odwróconej osmozy, poza tym że pory ultrafiltra są nieco większe: 0,001- 0,02 mikrona. Dla usunięcia pyrogenów pory ultrafiltra powinny mieć średnicę 0,002 mikrona lub mniej i powinny wykluczać przejście wszystkich cząsteczek o ciężarze cząsteczkowym 10 000 pozwalające na przepływ przez membranę np.: cukrów, soli, wody, oddzielając białka i większe cząstki.

Ultrafiltry mogą być zastosowane w podobny sposób do membran mikroporowatych, ale są bardziej efektywne, jeśli część wody zasilającej jest użyta do ciągłego opłukiwania membrany dla zminimalizowania narastania zanieczyszczeń i rozwoju bakterii. Przy takim zaprojektowaniu, ultrafiltracja jest doskonałą technologią dla zapewnienia stałej wysokiej jakości wody ultra-czystej, w odniesieniu do cząstek stałych, bakterii oraz pyrogenów.

W procesie ultrafiltracji nie występuje przeciwciśnienie osmotyczne, a rozdział oparty jest, podobnie jak w mikrofiltracji, na fizycznym odsiewaniu cząstek substancji rozpuszczonych lub koloidalnych przez membranę o odpowiedniej porowatości. Procesy dyfuzyjne odgrywają niewielką rolę w mechanizmie rozdziału. Stosowane ciśnienia nie przekraczają na ogół 1 MPa. W odróżnieniu od mikrofiltracji, w procesie ultrafiltracji stosuje się membrany asymetryczne.

Membrany ultrafiltracyjne stanowią też podstawę, szkielet tzw. suport, na który naniesione są membrany kompozytowe stosowane w innych technikach membranowych, takich jak odwrócona osmoza, perwaporacja i separacja gazów. Ultrafiltrację stosuje się przede wszystkim do usuwania, zatężania, oczyszczania substancji wielkocząsteczkowych i koloidalnych.

Nazywa się często odkwaszaniem i dokonuje się go poprzez przepuszczanie wody przez rozkruszony marmur, w wyniku czego powstaje twardość węglanowa Ca(HCO3)2, filtrowanie przez filtr z masą MAGNO (prażony dolomit zawierający MgO i CaCO3) zg. z równ.

MgO + 2 CO2 + H2O → Mg(HCO3)2 , wiązanie za pomocą wody wapiennej [Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 + H2O].

Chemiczne reakcja, podczas której jony przenoszą elektrony aby zwiększyć dodatnia wartościowość.

Proces używający światła o ekstremalnie krótkiej długości fal, które może zabijać mikroorganizmy (dezynfekcja) i rozszczepiać cząsteczki organiczne (foto-utlenianie) pozostawiając je spolaryzowane lub zjonizowane i dlatego łatwiejsze do usunięcia z wody.

Ultra Fiolet. Promieniowanie świetlne, którego długość fali jest krótsza niż długość fali światła widzialnego. Używany do zabijania bakterii dezynfekcja lub niszczenia ozonu.

Proces polegający na doprowadzeniu zanieczyszczonej wody do stanu czystości wymaganego dla danego zastosowania.

Uzdatnianie wody polega na usuwaniu niepożądanych składników np. zawiesin poprzez stosowanie krat, sit, osadników, filtrów oraz procesy fizyczno-chemiczne takie jak: koagulacja, zmiękczanie, odsalanie, odżelazianie, usuwanie manganu, odkrzemianie, stabilizację wody. Wszystkie procesy stosowane do oczyszczania wody można podzielić na: fizyczne, chemiczne i biologiczne oraz mogą być łączone układy. Każdy z procesów oprócz głównego zadania spełnia również rolę uboczną. Do oczyszczania wody najczęściej wykorzystywane są następujące procesy jednostkowe:

- napowietrzanie i odpędzanie gazów (stripping),
- koagulacja,
- sedymentacja,
- flotacja,
- filtracja,
- wymiana jonowa,
- chemiczne strącanie,
- sorpcja,
- utlenianie chemiczne,
- procesy membranowe,
- dezynfekcja
- infiltracja

Zmniejszanie się dyspozycyjnych zasobów wody, wskutek ich zanieczyszczenia, spowodowało zainteresowanie metodami odnowy wody, które polegają na takim oczyszczeniu ścieków miejskich bądź przemysłowych, że mogą one ponownie stanowić surowiec do celów wodociągowych. Operacje jednostkowe mają charakter fizyczny bądź fizyczno- chemiczny i obejmują: operacje dynamiczne (przepływ płynów, filtracja rozdrabnianie ciał stałych, mielenie), cieplne (przewodzenie ciepła, ogrzewanie, chłodzenie, wrzenie, kondensacja) i dyfuzyjne (przenikanie masy, destylacja, absorbcja, ekstrakcja, suszenie).

Procesy jednostkowe chemiczne (spalanie, zgazowanie, wymiana jonowa, elektroliza, chemiczne strącanie itd.) stanowią łącznie z operacjami jednostkowymi chemiczny proces technologiczny.

Obszar (miejscowość) posiadający złoża kopalin leczniczych (wody lecznicze, borowiny) i klimat o właściwościach leczniczych lub jeden z tych czynników oraz urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego, jak również sprzyjające leczeniu warunki środowiskowe, w którym prowadzona jest działalność lecznicza oraz wypoczynkowo-turystyczna. Uznanie miejscowości za uzdrowisko następuje w trybie przewidzianym właściwą ustawą. Do uzdrowisk należą zdrojowiska PN-71/Z-11000. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Użycie wody w generowaniu elektryczności w urządzeniach, gdzie turbina poruszana jest przez płynąca/spadająca wodę.

U. w. to ich wykorzystanie dla różnych celów gospodarczych. Głównymi użytkownikami wód są gospodarka komunalna (woda pitna, woda bytowa), przemysł (woda technologiczna, woda chłodnicza), energetyka i ciepłownictwo (woda chłodnicza, woda technologiczna) oraz rolnictwo (nawadnianie, napełnianie stawów). Dąży się by użytkownikami wody podziemnej była przede wszystkim gospodarka komunalna oraz przemysł spożywczy i farmaceutyczny. Strukturę użytkowania wód podziemnych ujmuje się w liczbach bezwzględnych lub w procentach.[Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Zbiornik wód podziemnych (warstwa wodonośna, poziom wodonośny) spełniający określone kryteria ilościowe i jakościowe, z którego w sposób trwały można pobierać wodę I klasy jakości. UPWP winien cechować się miąższością powyżej (2-3) 5 m, wydajnością potencjalną studni powyżej (5) 10 m3/h, przewodnością powyżej (25) 50 m3/d, modułem zasobów regionalnych powyżej 5 m3 * d-1 z km2 tj. 0.06 dm3 * s-1 * (km2)-1, a wydajność potencjalna studni nie może być niższa niż 5 m3 * h-1. Podane kryteria liczbowe zostały podane w Atlasie 1995, przedtem były wielokrotnie zmieniane. Główny poziom użytkowy (wodonośny) to pierwszy od powierzchni terenu o regionalnym znaczeniu. Wartości w nawiasach odnoszą się do Karpat i innych obszarów ubogich w wody podziemne. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Istnieje kilka kluczowych problemów związanych z zastosowaniem membran w inżynierii środowiska:

wydajność musi być ekonomicznie uzasadniona, a kontrola zanieczyszczeń membran (fouling) powinna być rozwiązana, ponieważ zjawisko to odgrywa znaczącą rolę w przypadku oczyszczania niejednorodnych strumieni ścieków,
jakość produktu powinna stwarzać możliwość ponownego wykorzystania lub odprowadzania uzyskiwanych strumieni ścieków bez szkody dla środowiska przyrodniczego.

W celu sprostania wymaganiom stawianym w powyższych punktach konieczne są odpowiednie metody wstępnego przygotowania strumienia ścieków i wody przed wprowadzeniem do systemów membranowych, a niestety jest to związane z podnoszeniem kosztów.

Należy znaleźć sposoby redukcji kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych, ponieważ to one decydują o atrakcyjności metody uzdatniania.

Zastosowanie technik membranowych w ochronie środowiska jest związane z szeregiem korzyści, do których zalicza się przede wszystkim:

niskie zużycie energii, wynikające z uniknięcia przejść międzyfazowych,
brak konieczności dodawania chemikaliów tzn. brak odpadowych strumieni,
łatwe powiększanie skali technologicznej (system modułowy),
prowadzenie separacji w sposób ciągły,
możliwość łatwego łączenia procesów membranowych z innymi procesami jednostkowymi (procesy hybrydowe),
możliwość poprawiania własności separacyjnych membran w trakcie eksploatacji systemu,
prowadzenie separacji w łagodnych warunkach środowiskowych.

Ograniczona żywotność membran i często niska ich selektywność dla danego procesu separacyjnego mogą być uważane za niedogodność ale to rzadkie przypadki.

Membrany, szczególnie polimerowe, charakteryzują się w wielu przypadkach ograniczoną wytrzymałością chemiczną i termiczną.

Związek powszechnie stosowany w oczyszczaniu wody.

Warstwa w glebie, gdzie zachodzi transport znacznej objętości wody.

Często rozpuszczalność składników roztworu filtrowanego w warstwie polaryzacyjnej zostaje przekroczona, a ciecz przestaje spełniać warunki prostej „cieczy newtonowskiej” i wówczas tworzą się stałe żele.

Stężenie żelu ma wartość stałą, niezależną od stężenia roztworu, warunków prowadzenia procesu, rodzaju membrany. Warstwa ta, występująca pomiędzy membraną a roztworem, tworzy wtórną membranę wywołującą opór wobec transportu składników.

Umowny sposób wyrażania odczynu wody jako ujemnego logarytmu aktywności jonów wodorowych, właściwie hydronowych. W. pH wód podziemnych zmienia się w szerokich granicach :

Odczyn	pH wód podziemnych	Przykłady naturalnych środowisk występowania wód podziemnych
kwaśny	< 5	wody złóż kruszców siarczkowych i stref ich wietrzenia; wody bagien; kwaśne wody termalne
słabo kwaśny	5-6,5	wody bagien, torfowisk, złóż węgli brunatnych
obojętny	6,5-7	wody gruntowe klimatu umiarkowanego
słabo zasadowy	7-9	wody obszarów wapiennych, wody gruntowe w strefach kontynentalnego zasolenia
zasadowy	9-14	wysoko zmineralizowane solanki; wody towarzyszące złożom ropy naftowej

W. pH wpływa na przebieg większości procesów zachodzących w wodach podziemnych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Głęboki kanał powstały w wyniku intensywnej erozji wodnej.

Węgiel aktywny, przygotowany ze skorup orzechów kokosowych lub z węgla, usuwa chlor mechanizmem katalitycznym oraz rozpuszczone związki organiczne przez adsorpcję i często znajduje się w systemie oczyszczania wody w dwóch miejscach. Ponieważ cienkowarstwowe membrany odwróconej osmozy są niszczone przez nadmierne oddziaływanie wolnego chloru, oraz, w mniejszym stopniu, degradowane przez rozpuszczone związki organiczne, granulowany węgiel aktywny jest często umieszczany przed membraną RO dla usunięcia tego typu zanieczyszczeń. Filtry z granulowanym węglem aktywnym są także często umieszczane w pętli „polerującej” systemu oczyszczania wody dla usunięcia śladowych ilości rozpuszczonych związków organicznych, przed końcową wymianą jonową.

Airpel 10
Węgiel bitumiczny o gęstości nasypowej 490±30g/l, średnica granulek 3 lub 4mm. Przeznaczony głównie do oczyszczania powietrza
. Charakteryzuje się wysoką pojemnością sorpcyjną.

Aquapel
Węgiel bitumiczny, granulowany o gęstości nasypowej 490±30g/l, średnica granulek 1 lub 2mm o wysokiej pojemności sorpcyjnej
.

Organosorb 10
Węgiel bitumiczny o gęstości nasypowej 420±40g/l.
Wielkość uziarnienia:
8*30 mesh (0,6-2,36mm)
12*40 mesh (0,425-1,7mm)
6*12 mesh (1,7-3,35mm)
Organosorb 10 stosowany jest głównie do oczyszczania
wody i ścieków ze związków organicznych.

Organosorb 10-CO
Węgiel ze skorup orzecha kokosowego o gęstości nasypowej 500±30g/l.
Wielkość uziarnienia:
4*8 mesh (USS) – 2,36-4,75mm
Dzięki dużej zawartości mikroporów Organosorb 10-CO jest idealnym medium do oczyszczania
mieszanin heterogenicznych.

Organosorb 100-1
Węgiel bitumiczny kokosowego o gęstości nasypowej 500±30g/l.
Wielkość uziarnienia:
30*100 mesh (USS) – 0,6-0,15mm
Organosorb 100-1 stosuje się w przypadkach, gdy wymagany jest głęboki poziom redukcji związków organicznych
, dzięki wysokiej pojemności sorpcyjnej.

Organosorb 11
Węgiel bitumiczny o gęstości nasypowej 430±30g/l.
Wielkość uziarnienia:
8*30 mesh (USS) – 2,36-4,75mm
Organosorb 11 jest granulowanym węglem aktywowanym płukanym roztworem kwasu mineralnego przeznaczonym
do oczyszczania wody o wymaganym niskim przewodnictwie.

Organosorb 200-1
Węgiel bitumiczny o gęstości nasypowej 500±30g/l.
Wielkość uziarnienia:
90%>200 mesh (USS) – 90%<0,075mm
Organosorb 200-1 stosuje się w przypadkach, gdy wymagany jest głęboki poziom redukcji związków organicznych,
dzięki wysokiej pojemności sorpcyjnej.

Organosorb 200-C303
Węgiel drzewny o gęstości nasypowej 350±30g/l.
Wielkość uziarnienia:
85%>200 mesh (USS) – 85%<0,075mm
Organosorb 200-C303 jest węglem w postaci pyłu. Przeznaczony jest głównie od
odbarwiania i oczyszczania produktów chemicznych, farmaceutycznych i spożywczych.

Organosorb 6
Węgiel bitumiczny-granulowany o gęstości nasypowej ±500g/l.
Wielkość uziarnienia:
7*16 mesh (USS) – 2,80-1,18mm
Organosorb 6 stosowany jest głównie do oczyszczania ścieków ze związków organicznych
redukując je do wartości śladowych dzięki dużej pojemności adsorbcyjnej.

Dioxxsorb
Węgiel bitumiczny Dioxsorb jest pylistym węglem aktywowanym przeznaczonym specjalnie do usuwania
dioksyn, furanów i rtęci z gazów kominowych.
Wielkość uziarnienia:
min 90%>100 mesh

Związki chemiczne od dwutlenku węgla.

Poza THM w wodach mogą występować inne węglowodory halogenowane, które są rozpuszczalnikami lub półproduktami wielu reakcji chemicznych. Spalanie odpadów (szczególnie PCW) także zasila środowisko w niskocząsteczkowe węglowodory.

Czas półtrwania chlorku metylenu wynosi 200 tygodni, chloroformu 105 tygodni. Chlorowane eteny wprowadzane są do ścieków jako rozpuszczalniki, zmiękczacze, płyny do czyszczenia.

Związek organiczny zbudowany z atomów węgla i wodoru często używany w przemyśle paliwowym.

Wielkość cząsteczki określana przez najmniejszy wymiar np. średnice. Zwykle wyrażana w mikronach.

Najmniejsze formy żyjące, nie komórkowe. Żyją we wnętrzu komórek zwierząt, roślin, bakterii i często wywołują choroby. Zbudowane są z kwasu nukleinowego otoczonego otoczka białkowa.

Filtr do usuwania zanieczyszczeń mechanicznych zakres od 0.1 mikron do 200 mikronów..

Budowa chemiczna, surowiec chemiczny, silnie polarny rozpuszczalnik, środowisko licznych reakcji chemiczny, rozpuszczalnik, nośnik ciepła, środek pomocniczy w procesach technologicznych, czynnik myjący, czyszczący itp. Roztwory właściwe zawierają cząstki rozpuszczone o średnicy d<107- cm a koloidalne o średnicy d = 10-7 – 10-5 cm. Rozpuszczalność gazów w wodzie zwiększa się ze wzrostem ciśnienia a maleje ze wzrostem temperatury.

Woda: lecznicza, mineralna, siarczanowo-żelazista o bardzo niskim pH. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda lecznicza, swoista o zawartości arsenu (As III i/lub As V) co najmniej 0,7 mg/dm3, co odpowiada 1,3 mg jonu arsenianowego (HAsO42-) i 1 mg jonu arseninowego (AsO2-). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda nie zawierająca szkodliwych bakterii, toksycznych materiałów lub związków chemicznych; uważana za bezpieczną do picia.

Woda lecznicza, swoista zawierająca co najmniej 5 mg/dm3 kwasu metaborowego (HBO2). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda lecznicza, swoista zawierająca co najmniej 5 mg/dm3 jonu bromkowego (Br-). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda pochodząca najczęściej z rozlewni wód mineralnych.

Woda o składzie chemicznym z dominacją jonu chlorkowego. W wielu klasyfikacjach hydrochemicznych dominacja ta oznacza przekroczenie nawet 70% mvali stężeń podstawowych anionów. Wody chlorkowe mają charakter wód słonych i solanek. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda pozbawiona obcych jonów przez wymianę jonową.

Woda destylowana, uzyskuje się ją po termicznej obróbce w ten sposób usuwamy wszystkie sole TDS Total Dissolved Solids

Woda lecznicza, swoista, zawierająca co najmniej 1,0 mg/dm3 jonu fluorkowego (F). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda lecznicza, mineralna, siarczanowo-sodowa, w której udział jonów siarczanowego (SO42-) i sodowego (Na+) wynosi co najmniej po 20% mval. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda podziemna występująca głęboko pod powierzchnią ziemi, izolowana od niej całkowicie. Nie jest odnawiana; z reguły ma wysoką mineralizację. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Wody podziemne swobodne.

Woda: lecznicza, swoista o temperaturze wyższej niż 40°C.

Woda lecznicza, mineralna lub swoista, której temperatura krzepnięcia wynosi powyżej -0,55°C, a ciśnienie osmotyczne jest niższe od 7,6x103 hPa. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda lecznicza, swoista o temperaturze wyższej niż 20°C a równej lub niższej od 35°C.[Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda lecznicza, HYPERLINK swoista o temperaturze wyższej niż 35°C i równej lub niższej od 40°C. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Mieszanina wód podziemnych różnego pochodzenia. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda podziemna powstała w wyniku infiltracji wód atmosferycznych i powierzchniowych w ośrodek skalny. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda: lecznicza, mineralna, której temperatura krzepnięcia wynosi od -0,58 do -0,55°C, a ciśnienie osmotyczne wynosi ok. 7,7x103 hPa. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda lecznicza, swoista zawierająca co najmniej 1,0 mg/dm3 jonu jodkowego (J). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda kotłowa – woda znajdująca się wewnątrz kotła.

Woda lecznicza, swoista zawierająca co najmniej 100 mg/dm3 kwasu metakrzemowego (H2SiO3). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda lecznicza, swoista zawierająca od 250 mg/dm3 do 999 mg/dm3 wolnego CO2. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Odczyn wody, wartość pH. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda: mineralna i/lub swoista odznaczająca się stałością cech fizycznych i chemicznych (w granicach dopuszczalnych wahań), nie budząca zastrzeżeń pod względem sanitarnym i uznana za leczniczą przez Radę Ministrów. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda lecznicza, swoista zawierająca co najmniej 1,0 mg/dm3 jonu manganawego (Mn2+). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

1. Woda lecznicza zawierająca co najmniej 1000 mg/dm3 rozpuszczonych składników stałych.
2. Nazwa potoczna stosowana do butelkowanych wód podziemnych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Wody zawierające stężenie tlenu mniejsze niż 2 mg/L, poziom uważany za minimalny do życia i rozmnażania organizmów wodnych.

Pojęcie potoczne określające wodę o niewysokiej mineralizacji, umożliwiającej użytkowanie wody do celów pitnych. Według obowiązujących przepisów sucha pozostałość wody niskozmineralizowanej nie może przekraczać 800 mg/dm3. Często granica ta jest przesuwana do 1000, a nawet 2000 mg/dm3. Pojęciem bliskoznacznym jest woda słodka. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda o pH zbliżonym do 7. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda która przeszła przez oczyszczalnie i jest gotowa do dostarczenia dla konsumentów.

1. Przechowywanie wody oczyszczonej powinno być ograniczone do absolutnego minimum w celu uniknięcia pogarszania się jej jakości.

2. Czystość mikrobiologiczna wody w systemie oczyszczania wody może być utrzymana tylko poprzez stałe cyrkulowanie wody przez poszczególne etapy oczyszczania, łącznie ze zbiornikiem magazynowym.

3. Aby powstrzymać rozrost alg, należy unikać używania przezroczystych zbiorników i rurociągów, oraz, jeśli to możliwe, unikać instalowania zbiorników magazynowych blisko bezpośredniego nasłonecznienia lub
źródeł ciepła.

4. Dejonizatory mogą pracować na bardzo niskim ciśnieniu, ponieważ odmiennie od odwróconej osmozy, jakość wody w tym przypadku nie zależy od ciśnienia. Zwykle, grawitacyjnie zasilane dejonizatory mogą
pracować na zasilaniu 2 metry słupa wody.

5. Należy zapewnić odpowiedni przepływ przez dejonizator, aby uniknąć "kanałowania" przez złoże żywicy, które będzie przyczyną słabej jakości oraz niskiej pojemności.

6. Wiele systemów odwróconej osmozy pracujących na ciśnieniu sieci wodociągowej ma wydajność określoną dla ciśnienia 3 bar. Jeśli ciśnienie zasilające jest niższe, zmniejszenie przepływu oraz jakości będzie
wyraźne.

7. Należy regularnie wymieniać wkłady dejonizacyjne, najrzadziej co 6 miesięcy, dla zminimalizowania możliwości zakażenia bakteryjnego.

8. Zawsze po okresie braku aktywności należy spuścić pierwsze 2-3 litry wody do odpływu, np. po weekendzie, szczególnie gdy wody używa się w zastosowaniach krytycznych.

9. Dla zapewnienia efektywnej pracy miernika rezystywności, należy czyścić elektrody jego czujnika co 3-4 miesiące.

10. Nigdy nie wolno zamykać odpływu przesączu lub koncentratu z membrany odwróconej osmozy, jeśli jej zasilanie wodą jest wciąż otwarte. Gdy wylot przesączu jest zamknięty, wystąpi ciśnienie wsteczne, co
może spowodować rozerwanie membrany, czyniąc ją bezużyteczną. Podobnie nie należy nigdy zatrzymywać odbioru koncentratu podczas normalnej pracy, inaczej wystąpi osadzanie i blokowanie powierzchni
membrany.

11. Dla wydłużenia żywotności membrany odwróconej osmozy, należy zapewnić jej regularne płukanie i czyszczenie. Płukanie usuwa substancje osadzone lub wytrącone na powierzchni membrany.

12. Należy używać ultra-czystej aparatury (szklanej lub z tworzywa) do pracy z wodą ultra-czystą. W przypadku czułych technik analitycznych, pojemniki na próbki powinny być moczone w wodzie ultra-czystej
przed użyciem. Naczynia szklane są zalecane, gdy jakość wody pod względem organicznym jest krytyczna.

Wodę używaną we współczesnym laboratorium można podzielić na cztery typy:

·Woda typu podstawowego
·Woda dejonizowana
·Woda laboratoryjna typu ogólnego
·Woda ultra-czysta

Woda typu podstawowego ma najniższy stopień czystości - normalnie ma przewodnictwo 1-50 μS/cm. Może być wyprodukowana samodzielnie przez słabo zasadowe żywice aniono-wymienne, lub przez odwróconą osmozę. Typowe zastosowania dla wody typu podstawowego obejmują płukanie szkła, zasilanie maszyn myjących oraz przygotowanie roztworów reagentów do celów ogólnych.

Woda dejonizowana typowo ma przewodnictwo od 1,0 do 0,1 μS/cm (tj. rezystywność od 1,0 do 10,0 Mom·cm), i jest produkowana przez dejonizację na złożu mieszanym przy zastosowaniu silnie-zasadowych żywic aniono-wymiennych. Jest używana do różnych celów, w tym do przygotowania standardów analitycznych i reagentów, rozcieńczania próbek, zasilania analizatorów klinicznych oraz przygotowania roztworów farmaceutycznych.

Woda laboratoryjna typu ogólnego nie tylko ma wysoką czystość w zakresie jonów, ale też niskie poziomy zawartości związków organicznych i mikroorganizmów. Typowa specyfikacja takiej wody to przewodnictwo <1,0 μS/cm (rezystywność >1,0 Mom ·cm), zawartość całkowitego węgla organicznego mniejsza niż 50 ppb oraz liczba bakterii poniżej 1 kolonii/ml. Woda tej jakości może być użyta do różnorodnych zastosowań, zawierających się od przygotowania reagentów i roztworów buforowych, do przygotowania podłoży do hodowli komórek i badań mikrobiologicznych. Woda typu laboratoryjnego może być wyprodukowana przez podwójną destylację lub przez systemy oczyszczania wody wykorzystujące kilka różnych technik. Woda osiągająca teoretyczne poziomy czystości w zakresie przewodnictwa, zawartości związków organicznych, liczby cząstek stałych i bakterii, może być otrzymana przez „polerowanie” wody, która została wstępnie oczyszczona przez dejonizację, odwróconą osmozę lub destylację.

Woda ultra-czysta jest wymagana do niektórych czułych technik analitycznych takich jak wysokosprawna chromatografia cieczowa, chromatografia jonowa oraz atomowa spektrofotometria adsorpcyjna. Ultraczysta woda apyrogenna jest używana do zastosowań takich jak kultury tkankowe oraz zapłodnienie in-vitro.

Powszechnie stosowanych jest siedem metod oczyszczania wody. Są to:

Destylacja
Dejonizacja
Odwrócona osmoza
Adsorpcja na węglu aktywnym
Filtracja na mikroporowatych membranach
Ultrafiltracja
Foto-utlenianie

Woda bezpieczna do spożycia.

Jeden z rodzajów wód użytkowych, woda nadająca się do celów konsumpcyjnych - do picia, produkcji żywności i napojów. Woda o określonych właściwościach fizycznych, chemicznych, organoleptycznych oraz stanie bakteriologicznym, zgodnym z obowiązującymi przepisami sanitarnymi dotyczącymi wód pitnych. Cechy konsumpcyjne może mieć woda w stanie surowym jak i nabyć je po przeprowadzeniu procesów uzdatniających. W. p. może być zarówno wodą powierzchniową (np. rzeczną) jak i podziemną (źródlaną, studzienną). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Wody występujące w skałach skorupy ziemskiej. Główna ich część pochodzi z infiltracji opadów atmosferycznych (niekiedy także wód powierzchniowych), w małym stopniu z kondensacji pary wodnej w skorupie ziemskiej. Również nieznaczna ich część pochodzi z głębi ziemi przez wydzielanie się pary wodnej z roztworów magmowych lub przez odwodnienie minerałów (wody juwenilne), a także z zachowanych w osadach resztek wód z zanikłych mórz i innych zbiorników wodnych (wody reliktowe). Wody pochodzące z infiltracji przemieszczając się przez strefę aeracji tracą nieznaczną część na skutek związania siłami molekularnymi z ziarnami gruntu (woda błonkowata) oraz zatrzymując się na nieprzepuszczalnych lub słaboprzepuszczalnych wkładkach (woda zawieszona). Pozostała, główna część, dążąc pod wpływem siły ciężkości w głąb skorupy ziemskiej napotyka warstwy wodoszczelne (np. iły) i gromadzi się nad nimi tworząc poziomy wodonośne (Zbiornik wód podziemnych). W zależności od głębokości występowania wód podziemnych oraz rozmieszczenia struktur wodonośnych i utworów otaczających wyróżniamy wody przypowierzchniowe (potocznie nazywane podskórnymi), wody gruntowe, wody wgłębne, wody głębinowe. O gromadzeniu i przewodzeniu wody podziemnej oraz drogach krążenia decyduje charakter litologiczny skał, w których występują wody porowe, wody szczelinowe, wody krasowe, a także złożone wody porowo-szczelinowe i wody szczelinowo-krasowe. Litologia, głębokość i czas przebywania wody w środowisku skalnym kształtuje skład chemiczny i stopień mineralizacji wody (wody słodkie, wody mineralne). W zależności od warunków hydrogeologicznych i klimatycznych kształtują się zasoby wód podziemnych, które w wielu regionach świata stanowią podstawowy surowiec warunkujący rozwój gospodarczy. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Wszystkie wody naturalnie otwarte które przemieszczają się do atmosfery takie jak rzeki, jeziora, stawy, oczka wodne, strumienie, morza, dorzecza oraz torfowiska.

Woda, która przechodzi przez skały lub glebę pod wpływem siły grawitacyjnej.

Woda lecznicza, swoista, w której natężenie promieniowania jądrowego rozpuszczonych składników gazowych (głównie Rn) i/lub stałych (głównie Ra) wynosi co najmniej 2 nCi/dm3. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda o składzie chemicznym z dominacją jonu siarczanowego. W wielu klasyfikacjach hydrochemicznych dominacja ta oznacza przekroczenie 70% mvali stężeń podstawowych anionów. W. s. o tak wysokich względnych stężeniach siarczanów, spotykane są bardzo rzadko w naturalnych warunkach. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda lecznicza, swoista zawierająca co najmniej 1 mg/dm3 siarki oznaczanej jodometrycznie występującej w postaci siarkowodoru (H2S), jonu hydrosiarczkowego (S-), wielosiarczków (H2Sx przy x = 26) oraz w jonie tiosiarczanowym (S2O32). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda zawierająca mniej niż 1 mg/l rozpuszczonej substancji stałej TDS

Woda podziemna o mineralizacji nie przekraczającej 1 g/dm3. W kategorii tej wyróżnia się też wody ultrasłodkie (M < 0,2 g/dm3) oraz akratopegi (0,5 < M < 1 g/dm3). W niektórych państwach górna granica mineralizacji w. s., traktowanej jako woda użytkowa, przesunięta jest do 2 g/dm3 a nawet wyżej. W. s. nie zawsze jest wodą użytkową może np. wykazywać zbyt wysoką promieniotwórczość, zabarwienie itp. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda o mineralizacji ogólnej wynoszącej co najmniej 10 g/dm3, lecz nie przekraczającej 35 g/dm3, której dominującymi składnikami są jony: chlorkowy, sodowy i wapniowy. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda, która jest pomiędzy kategorią wody słonej i wody świeżej.

Woda o mineralizacji ogólnej wynoszącej co najmniej 3 g/dm3, lecz nie przekraczającej 10 g/dm3, w której składzie występują w różnych proporcjach aniony: wodorowęglanowy HCO3-, siarczanowy SO42- i chlorkowy Cl- oraz kationy: wapniowy Ca2+, magnezowy Mg2+, sodowy Na+ i potasowy K+. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

1. Butelkowana naturalna woda mineralna [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

2. Woda otrzymana po dodaniu do wody źródlanej naturalnej wody mineralnej lub soli mineralnych zawierających jeden lub więcej składników, mających znaczenie fizjologiczne, jak: sód, magnez, wapń, chlorki, siarczany, wodorowęglany. [Dz. U. Nr 120, poz. 1258]

Pobór wody przed jej oczyszczeniem lub jakimkolwiek użyciem.

Woda lecznicza zawierająca jeden lub więcej składników farmakologicznie czynnych w ilościach nie niższych niż współczynniki farmakodynamiczne tych składników i/lub woda termalna. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda słonawa [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

1. Woda: lecznicza, swoista, woda podziemna mineralna lub zwykła, której temperatura na wypływie ze źródła lub odwiertu wynosi co najmniej 20°C. Jest to umowna, przyjęta w Polsce granica pomiędzy wodami termalnymi a niskotemperaturowymi, która wynika z relacji do temperatury ciała ludzkiego i możliwości wykorzystania wód do celów balneologicznych (Dowgiałło, Karski, Potocki, 1969).

2. Woda o temperaturze wyższej o co najmniej 5°C od średniej rocznej temperatury powietrza w otoczeniu wypływu.

3. Woda podziemna o podwyższonej temperaturze wykorzystywana lub nadająca się do wykorzystania jako nośnik energii (ogrzewnictwo, produkcja energii elektrycznej) [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

Twardość wody. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Jej produkcja wymaga specjalnych zabiegów. Szerokie spektrum technik jest używanych do osiągnięcia tej wody, między innymi: filtracja na membranach, wymiana jonowa, filtry submikronowe, UV i ozonowanie. Produkowana woda jest ekstremalnie czysta i nie zawiera prawie w ogóle lub niewiele soli, związków organicznych, pirogenów, tlenu, zawiesin i bakterii.

Woda uzupełniająca lub inaczej dodatkowa (wg PN-EN 12952-12 i 12953-10: woda dodatkowa) – woda wykorzystywana do wyrównania strat wody i pary w systemie.

Woda nadająca się do celów konsumpcyjnych i gospodarczych np. dla potrzeb komunalnych (woda pitna), zaopatrzenia przemysłu, hodowli, lub do nawodnień rolniczych. Użytkowane mogą być zarówno wody powierzchniowe jak i wody podziemne, w stanie surowym jak i po przeprowadzeniu uzdatniania. Dla oceny przydatności wody do określonych celów wykonuje się różnego rodzaju analizy wód, wyniki których porównuje się z obowiązującymi normami i przepisami (normy jakości wód). Przy ocenie możliwości użytkowania wód podziemnych, obok jakości ocenia się zasoby wód, podatność wody na zanieczyszczenia i trwałość składu chemicznego. To ostatnie kryterium jest zawsze szczegółowo uwzględniane przy ocenie wód leczniczych, które stanowią specjalną kategorię w. u. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda służąca do rożnej produkcji na każdym poziomie.

Procentowy udział wody na ziemi.

Morza i oceany 97%

Lody polarne 2,150%

Wody głębinowe 0,620%

Jeziora 0,017%

Atmosfera 0,001%

Wody rzek 0,0001%

Woda o składzie chemicznym z dominacją jonu wodorowęglanowego. W wielu klasyfikacjach hydrochemicznych dominacja ta oznacza przekroczenie 70% mvali stężeń podstawowych anionów (jony główne). W. w. są wodami słodkimi, powierzchniowymi i podziemnymi, płytko występującymi, bezpośrednio lub pośrednio zasilanymi infiltracyjnie. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda jest podstawowym reagentem w laboratorium, który do niedawna był przyjmowany jako coś zupełnie oczywistego. A tak jak piękno, czystość wody zależy od obserwatora: jeśli konsument domowy traktuje wodę z kranu jako „czystą”, to naukowiec uważa ją za silnie zanieczyszczoną. Współczesne wymogi przemysłu,szczególnie w produkcji półprzewodników, stworzyły potrzebę uzyskiwania wody o bardzo wysokim stopniu czystości. Nowe ultra-czułe techniki analityczne rozwinięte do monitorowania tych procesów przemysłowych, same wymagają wody ultra-czystej. Powszechne jest wśród naukowców zajmowanie się pierwiastkami i związkami chemicznymi w zakresach stężeń części na miliard (ppb). Badania biotechnologiczne są często bardzo czułe na zanieczyszczenia wszelkiego typu, szczególnie na metale przejściowe oraz rozpuszczone związki organiczne. Wysoko sprawna chromatografia cieczowa (HPLC) wymaga ultra-czystej wody w wielu swoich zastosowaniach, głównie jako eluent. Naturalnie, np. badania śladowych zanieczyszczeń wymagają wody, która jest wolna od składników, które będą oznaczane.

Woda użyta i zrzucona pochodząca z gospodarstw domowych, rolnych, przemysłu zawierająca rozpuszczoną lub zawieszoną materie.

Odczyn wody, wartość pH [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda o podwyższonej mineralizacji i wyraźnie słonawym lub słonym smaku; zawartość jonu Cl- w w. z. wynosi co najmniej 1000 mg/dm3. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda demineralizowana. Woda oczyszczona z zanieczyszczeń, minerałów i soli.

Woda zawierająca znaczną ilość nierozpuszczonego gazu w postaci pęcherzyków. Przykładem w. z. jest szczawa [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Pojęcie używane najczęściej w balneologii, określa naturalną wodę charakteryzującą się podwyższoną mineralizacją (M > 1g/dm3). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Woda lecznicza, swoista zawierająca co najmniej 10 mg/dm3 jonu żelazawego (Fe2+). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Najstarszy dział fizykoterapii, wykorzystujący do celów leczniczych wodę w postaci ciekłej, lodu lub pary wodnej. [www.encyklopedia.pwn.pl]

Wody opadowe
Wody powierzchniowe
Wody podziemne
Wody wgłębne

Wody uwięzione w skałach, powstałe w dawnych epokach geologicznych, całkowicie izolowane od wpływu czynników zewnętrznych. Genetycznie wyróżnia się wody reliktowe-sedymentacyjne i wody reliktowe-paleoinfiltracyjne. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Jedna z wytycznych w projektowaniu osadników i urządzeń oczyszczających w oczyszczalni ścieków, do określenia czy są one odpowiednio i wystarczająco używane.

Stosowane przez niektórych autorów wartości stosunków ilościowych składników wód podziemnych informujące w/g tych autorów o pochodzeniu wód podziemnych, ich składników a także o kontakcie wód podziemnych ze złożami surowców użytecznych. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Współczynnik, który określa w jakim stopniu membrana zatrzymuje dane zanieczyszczenia, a więc określa efektywność pracy membran dla poszczególnych wskaźników zanieczyszczeń.

Natężenie z jakim woda może przepływać przez medium filtracyjne.

Minimalne zawartości niektórych składników chemicznych, zwanych składnikami swoistymi, lub minimalna wartość właściwości fizycznych wody, powodujących jej działanie lecznicze. Współczynniki te zostały przyjęte na podstawie eksperymentalnie stwierdzonego dolnego progu ich aktywności biologicznej.

Współczynniki farmakodynamiczne i odpowiadające im nazwy wód

wg B. Paczyński i Z. Płochniewski (1996)

Zawartość w 1 dm3 wody, nie mniej niż:	Nazwa wody
10 mg Fe2+ + Fe3+	żelazista
0,7 mg As w postaci AsO2– (1 mg) lub HAsO4– (1,3 mg)	arsenowa
1 mg F–	fluorkowa
5 mg Br–	bromkowa
1 mg J–	jodkowa
1 mg siarki oznaczonej jodometrycznie (H2S + HS– + S2– + S2O32– + HSO3– + HS3–)	siarczkowa
5 mg HBO2	borowa
100 mg H2SiO3	krzemowa
250–999 mg wolnego CO2	kwasowęglowa*
1000 rozpuszczonego CO2	szczawa
2*10–9 Ci (2 nCi, 74 Bq)	radoczynna
temperatura wody na wypływie z ujęcia, nie mniej niż 20oC	termalna

* B. Paczyński, 2002

Przepływ wody w medium w kierunku przeciwnym do normalnego. Przepływ jest często zawracany w systemach oczyszczania złoża, jeśli woda jest mocno zanieczyszczona.

Odnosi się do wstępnego przygotowania (obróbki) strumienia, który ma być oczyszczony, polega na zmianie własności fizycznych lub chemicznych roztworu tak aby ułatwić/usprawnić proces filtracji.

Objętość jaką można efektywnie przefiltrować na danym filtrze w jednostce czasu.

Miejsce zrzutu oczyszczonej wody z oczyszczalni do odbiornika (rzeki, jeziora, gruntu).

Wymagania dla wody chłodniczej Wg VDI 3803

Wskaźnik Jakości Wody	Jednostka	Materiał mający kontakt z wodą
		Stal Węglowa i Metale Kolorowe¹⁾	Stal węglowa, inne metale powlekane	Tworzywa sztuczne, stal Cr-Ni-Mo
Wymagania ogólne		Woda klarowna, bezbarwna, bez zawiesin
Odczyn pH²⁾	-	7,5-8,5
Ogólne zasolenie	mg/l	< 1800	< 2100	< 2500
Przewodnictw o elektryczne	µS/cm	< 2200	< 2500	< 3000
Wapń	mg/l	> 20		-
Twardość węglanowa	°dH	<4
Twardość węglanowa przy stabilizacji chemicznej³⁾	°dH	< 20
Chlorki⁴⁾	mg/l	< 200	< 250	< 400
Siarczany⁴⁾	mg/l	< 325	< 400	< 600
Utlenialność (KMnO₄)	mg/l	< 100
Liczba bakterii w 1ml	-	Możliwie < 10000⁵⁾

1) Instalacja mieszana
2) Przy stosowaniu chemikaliów kondycjonujących optymalna wartość pH może leż
eć poza podanym zakresem
3) Stabilizacja przy użyciu fosforanów organicznych i środków dyspergujących, w zależności od działania stabilizującego możliwe również wyższe stęż
enie
4) Przy stosowaniu inhibitorów dopuszczalne są w szczególnych przypadkach wyższe stęż
enia (zalecana kontrola korozyjności)
5) W razie wzrostu liczby bakterii ponad 100000/ml konieczne jest zastosowanie biocydu (dawki uderzeniowe)

Woda do picia i do celów gospodarczych nie może zawierać substancji szkodliwych, powinna być przeźroczysta, bezbarwna, bez zapachu, mieć przyjemny i orzeźwiający smak, nie może zawierać bakterii chorobotwórczych oraz nadmiernych ilości manganu, żelaza, chlorków, azotanów, azotynów, siarczanów i wapnia. Uzdatnianie wody wymaga: klarowania, filtrowania, usuwania żelaza i manganu, zmiękczania, poprawiania smaku i odkażania.Woda do celów przemysłowych - wymagania stawiane tej wodzie zależą od charakteru produkcji i przeznaczenia.

Zastępowanie niepożądanych jonów o danym ładunku poprzez dane jony o tym samym ładunku w roztworze, poprzez przepuszczalny dla jonów absorbent.

Obiekt służący usuwaniu lub dodawaniu ciepła do cieczy.

Proces, w wyniku którego substancje rozpuszczalne są rozpuszczane i filtrowane przez glebę poprzez przesączająca ciecz.

Dodatek składników odżywczych, takich jak azot lub fosfor, ze ścieków lub odpływu z obszarów rolniczych do wód powierzchniowych, bardzo wzmacnia rozwój alg.

Rozmnażanie się mikroorganizmów takich jak bakterie, algi, okrzemki, plankton czy grzyby.

Każde oczyszczanie ścieków uwzględniające usuwanie składników takich jak fosfor i azot oraz duży procent substancji zawieszonej.

Poziom oczyszczania ścieków wymagający 85% redukcji stężenia zanieczyszczeń, znane tez jako oczyszczanie III stopnia.

Jeden z kilku kombinacji procesu utleniania. Zaawansowany proces utleniania chemicznego używa chemicznych utleniaczy do redukcji poziomów ChZT/BZT, oraz do usuwania organicznych oraz nieorganicznych substancji utleniających się. W wyniku tego procesu materia organiczna może zostać całkowicie utleniona do dwutlenku węgla i wody, choć zwykle nie jest konieczne utlenianie do tego poziomu.

1. Usunąć bakterie obecne w wodzie zasilającej.
2. Uniemożliwić bakteriom przeniknięcie do systemu i ponownego jego zakażenie.
3. Zahamować rozwój bakterii w systemie.
4. Zapewnić, że w wodzie wyprodukowanej nie ma bakterii.

Bakterie są jednokomórkowymi organizmami, których liczba rośnie w sposób wykładniczy, dobrze rozwijają się w stojącej wodzie, i mogą być obecne na różnych powierzchniach i w powietrzu. Potrafią przetrwać i rozwijać się w różnorodnych środowiskach, w tym w rozpuszczonych związkach organicznych i nieorganicznych. Bakterie przetwarzające żelazo, siarkę oraz azot, są dobrymi przykładami organizmów wykorzystujących dostępne media. Bakterie łatwo rozwijają się w systemach wody ultra-czystej. Bakterie przenikną do niezabezpieczonego systemu oczyszczania wody z wody zasilającej, przez wszelkie „dziury” w systemie, lub przez punkty poboru wody oczyszczonej. Już w systemie, niektóre bakterie potrafią wydzielić lepką polimeryczną substancję, która przykleja je do powierzchni zbiorników magazynowych, wkładów dejonizacyjnych, rurociągów i w „ukrytych” miejscach takich jak zawory kulowe. Bakterie mogą być zwykle wykryte i policzone przez przefiltrowanie próbki wody przez filtr 0,45 mikrona i hodowlę filtra z bakteriami na odpowiedniej pożywce przez kilka dni. Liczba bakterii jest określana w jednostkach tworzących kolonię na mililitr (CFU/ml) . Bakterie mogą być zniszczone przez środki dezynfekujące takie jak nadtlenek wodoru, podchloryn i wodorosiarczyn. Gdy jednak bakterie zostaną zniszczone, ich polimeryczne wydzieliny oraz lipopolisacharydowe fragmenty komórek pozostają i mogą wywołać problemy, jeśli nie zostaną również usunięte. Pyrogeny , nazwa nadana fragmentom błony komórkowej bakterii, oznacza „wywołujące gorączkę”. Gdy woda zawierająca pyrogeny zostanie wstrzyknięta ssakom, wystąpi wzrost temperatury ich ciała. Dlatego woda typu farmaceutycznego musi być apyrogenna. Stwierdzono także, że pyrogeny mają niekorzystny wpływ na eksperymenty z kulturami tkankowymi. Pyrogeny są wykrywane albo przez wstrzykiwanie próbki wody specjalnie hodowanym królikom i monitorowanie ich na wzrost temperatury, albo przez test LAL (Limulus Amoebocyte Lysate) , czuły test na wykrywanie bardzo niskich poziomów endotoksyn.

Przejście cieczy w stan stały pod wpływem spadku temperatury. Dla wody temperatura zamarzania wynosi 0 stopni Celsjusza.

Zanieczyszczenia w wodzie, które nie są zwykle szkodliwe dla zdrowia, ale powodują nieprzyjemny zapach, koloryt, korozje, pienienie się lub plamienie.

Choć rezystywność służy jako doskonały wskaźnik jakości jonowej wody o wysokiej czystości, nie jest ona wystarczająca w pewnych krytycznych zastosowaniach. W Przypadkach, gdy poziom poszczególnych zanieczyszczeń musi być mierzony w częściach na miliard lub niżej, stosuje się takie techniki analityczne jak chromatografia jonowa, spektrofotometria absorpcji atomowej w piecu grafitowym i plazmową spektrometrię masową ze sprzężeniem indukcyjnym.

Unikalne zdolności wody do rozpuszczania, do pewnego stopnia, prawie każdego związku chemicznego oraz do podtrzymywania praktycznie każdej formy życia, oznaczają jednocześnie, że źródła zasilania wodą zawierają ogromną gamę zanieczyszczeń. Główne kategorie zanieczyszczeń znajdowanych w wodzie surowejsą następujące:

Zawiesiny cząstek stałych, w tym koloidy
Rozpuszczone sole nieorganiczne
Rozpuszczone związki organiczne
Mikroorganizmy
Pirogeny
Rozpuszczone gazy

Fizyczne
Chemiczne
Bakteriologiczne
Radioaktywne
Skład wód podziemnych zależy od rodzaju i budowy skał i ma stały skład chemiczno-fizyczny w odróżnieniu od wód powierzchniowych.

Związek w stężeniu wystarczająco wysokim aby zagrozić życiu ludziom i organizmów.

Zanieczyszczenie źródeł wody poprzez nadmierny dopływ składników odżywczych. W wodach powierzchniowych, nadmierny wzrost alg jest głównym problemem zanieczyszczeń.

Wprowadzenie nieczyszczonych ścieków do odbiornika wodnego rzeki, stawy, jeziora, sztuczne zbiorniki wodne.

Zrzut ciepłej wody z działalności przemysłowej do odbiorników wód powierzchniowych, powodując śmierć i szkody organizmom wodnym.

Obecność w wodzie wystarczającej ilości szkodliwych i dających się wykryć składników które obniżają jakość wody.

Zapach wody jest powodowany obecnością w niej:

gazów,
produktów rozkładu ciał organicznych, mikroorganizmów i organizmów wodnych,
produktów rozkładu substancji nieorganicznych i organicznych wprowadzanych ze ściekami.

Zapach wody może świadczyć o jej zanieczyszczeniu, dlatego np. przemysł spożywczy lub farmaceutyczny wymagają wody wolnej od zapachów.

Zapotrzebowaniem chloru określa się najmniejszą ilość wolnego chloru wyrażoną w mg/l Cl2, która dodana do 1 litra wody w 200C po 30 min. kontakcie z wodą daje 0,1 mg/l pozostałego chloru, które oznacza się doświadczalnie. Czasem chlorowanie wolnym chlorem prowadzi się z udziałem np. KMnO4, związków srebra lub miedzi. Poza chlorem wolnym używa się podchlorynów: sodu (NaOCl), wapnia, wapno chlorowane (CaClOCl), dwutlenek chloru ClO2 oraz chloraminy (C6H5SO2NClNa). Nadmiar chloru w wodzie powyżej 0,7 mg/l nadaje jej przykry smak. Do usuwania nadmiaru stosuje się środki fizyczne i chemiczne: napowietrzanie, węgiel aktywny i inne środki chemiczne takie jak: tiosiarczan sodowy, siarczyn sodowy lub dwutlenek siarki.

Dechlorację można też zapewnić przepuszczając chlorową wodę przez warstwę granulowanego CaSO3 węgla aktywnego jednocześnie usuwa się substancje barwne, smakowe i zapachowe).

Filtr z węglem aktywnym ustawia się za filtrami pośpiesznymi, zużyty filtr węglowy regeneruje się okresowo przy pomocy pary wodnej w temp. 6000C lub przepuszczając 1% Na2CO3 albo 5% NaOH.

Alkaliczna substancja, której pH nie przekracza 7,5.

Buforująca zdolność wody; Zdolność wody do neutralizowania się. Zapobiega to zbyt kwaśnemu lub zasadowemu poziomowi pH. Powoduje że węgiel jest dodawany do wody. Zasadowość stabilizuje pH wody około wartości 7. Jednak, kiedy kwasowość jest wysoka zasadowość spada, co wpływa niekorzystnie na warunki życia w wodzie. W chemii wody jest ona wyrażona w ppm lub mg/L ekwiwalentu węglanu wapnia. Zasadowość całkowita wody jest sumą wszystkich trzech zasadowości: węglanowej, dwuwęglanowej i wodorotlenowej.

Przy analizie wody mówi się o zasadowości lub o zdolności do wiązania kwasów do pH > 8,2 i pH < 4,3 - kiedy oznacza się zawartość mocnych lub słabych zasad w wodzie przez miareczkowanie mocnym kwasem. Wyznaczone wartości wyraża się jako dodatnie wartości p i m (K S8,2 i KS4,3).

Wskaźnik określający zawartość wodorotlenków, wodorowęglanów i węglanów metali alkalicznych (Na, K) i metali ziem alkalicznych (Ca, Mg).

Jest to zdolność do zobojętniania kwasów mineralnych w określonych warunkach. Właściwość tę nadają wodzie obecne w niej wodorowęglany, węglany oraz występujące rzadziej wodorotlenki, krzemiany, borany i fosforany.

Zasadowość “p” - miareczkowanie 100 cm³ wody 0,1 N HCl wobec fenoloftaleiny (zmiana barwy w zakresie pH 8,2 - 10)

Zasadowość “m” - miareczkowanie 100 cm³ wody 0,1 N HCl wobec oranżu metylowego (zmiana barwy w zakresie pH 3,1 - 4,4)

Zasadowość ogólna – z_mto suma wszystkich związków chemicznych w wodzie, które reagują zasadowo wobec oranżu metylowego (pH 4,5); zasadowość wobec fenoloftaleiny oznacza sumę wszystkich związków które reagują zasadowo powyżej pH 8,3; zasadowość węglanową; zasadowość wodorowęglanową i zasadowość wodorotlenową.

Ilość wód podziemnych traktowanych jako surowiec, wyrażana najczęściej w jednostkach objętościowych na jednostkę czasu, zawarta w zbiorniku wód podziemnych, zlewni wód podziemnych lub innej jednostce hydrogeologicznej. Ponieważ wody podziemne w odróżnieniu od innych surowców znajdują się przeważnie w ruchu i są odnawialne, ocena ich zasobów (ustalanie zasobów wód podziemnych) zarówno ilościowa jak i jakościowa dokonywana jest dla określonego czasu i na podstawie danych z okresu wieloletniego. Najogólniejszy podział z. w. p. wynika ze sposobu ich występowania i powstawania (zasoby naturalne, zasoby sztuczne) oraz ich dynamiki (zasoby odnawialne, dynamiczne, zasoby statyczne). W zależności od rodzaju i zakresu ich rozpoznania rozróżnia się zasoby dyspozycyjne i zasoby eksploatacyjne. O wielkości zasobów decydują: rozmiary zbiornika wód podziemnych (rozprzestrzenienie i miąższość) i jego położenie względem utworów otaczających, parametry hydrogeologiczne utworów wodonośnych oraz warunki zasilania zbiornika. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Obecność rozpuszczalnych minerałów w wodzie.

Praktyczne wykorzystanie procesów odwróconej osmozy sprowadza się do realizacji dwóch zasadniczych zadań:

odzyskania rozpuszczalnika (wody) w stanie czystym praktycznie nie zawierającym substancji rozpuszczonych, rozproszonych, koloidalnych, pozostających w zatężonym roztworze (koncentracie),
selektywnego rozdzielania substancji rozpuszczonych i rozproszonych miedzy filtratem i koncentratem.

Z zakresu potencjalnych możliwości zastosowań odwróconej osmozy, będących szczegółowym rozwinięciem wyżej wymienionych kierunków, najbardziej istotne wydają się następujące dziedziny:

odsalanie wody morskiej i wód słonawych,
zatężanie wód kopalnianych,
zatężanie wody płuczącej w fotografice celem odzyskania srebra,
odzyskiwanie sody z wód drenażowych kopalni węgla kamiennego,
oczyszczanie ścieków z farbiarni tekstyliów,
zatężanie popłuczyn masy celulozowej,
zatężanie wód ze składowisk śmieci,
zmiękczanie wody,
zatężanie ługu posiarczynowego,
zatężanie ścieków zawierających rozpuszczalniki i wiele innych..

Wprowadzanie przez pompę dozującą związku chemicznego lub medium do wody używanej w rożnych procesach aby poprawić jej skład chemiczny lub przefiltrować odpowiednie składniki.

Układ niejednorodny, dwufazowy, w postaci cząstek jednego ciała rozproszonych (faza rozproszona) w drugim ciele (faza rozpraszająca), np. cząstek ciała stałego w gazie lub cząstek cieczy w cieczy.

Te cząsteczki zawieszone w ściekach które osiadają z czasem i są usuwane w postaci osadu.

Zawiesiny w wodzie składają się z zanieczyszczeń mulistych, brudu z rurociągów oraz koloidów. Cząsteczki koloidalne, które mogą być pochodzenia organicznego lub nieorganicznego – nie są ani zawiesiną, ani roztworem - powodują wzrost mętności wody. Stopień zanieczyszczenia koloidalnego może być określony za pomocą badania indeksu blokowania (FI – fouling index), w którym mierzona jest szybkość blokowania się standardowego filtra, lub za pomocą turbidymetrii. W metodzie turbidymetrycznej – która określa całkowitą zawartość stałych zawiesin w wodzie – promień światła jest przepuszczany przez wodę i mierzona jest część światła rozproszona na cząsteczkach zawiesin. Cząsteczki zawiesin mogą zablokować membrany odwróconej osmozy oraz kolumny analityczne o małych średnicach, jak również wpływać na pracę zaworów oraz czujników. Z tego względu 10-cio lub 20-to mikronowy filtr wstępny jest często używany jako pierwszy składnik systemy oczyszczania wody w celu odfiltrowania większych cząstek. Mniejsze cząstki mogą być następnie usunięte przez odwróconą osmozę, filtrację sub-mikronową lub ultrafiltrację.

Zawór pozwalający na przepływ wody w jednym kierunku, a następnie zamykający się żeby zapobiegać.

Naturalny lub sztuczny obiekt do przetrzymywania wody.

Zbiornik wodny do przechowywania odpadów ciekłych zaprojektowany w celu osiągnięcia pewnego stopnia oczyszczania biochemicznego.

Zbiornik używany do wstrzykiwania powietrza w wodę.

Podziemny zbiornik na ścieki domowe nie połączony z kanalizacją miejska. Ścieki dostają się bezpośrednio z domu do szamba.

Zbudowany przez człowieka zbiornik wodny, w którym zanieczyszczenia rozkładane są w procesie działalności bakteryjnej.

Ilość zanieczyszczeń zatrzymanych przez filtr na jednostkę powierzchni filtra.

Pod nazwą z. rozumie się w języku polskim zarówno ujęte źródło jak i otwór hydrogeologiczny (studnię), szczególnie z samowypływem, a także punkt zaopatrzenia w wodę, zwłaszcza publiczny. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

BIAŁY ZEOLIT (CR-100) firmy Water-Right jest najbardziej trwałym z produkowanych minerałów. Biały zeolit podnosi poziom pH w kwaśnej wodzie, oraz zmniejsza twardość wody i poziom żelaza i manganu. Woda z mniejszym pH jest bardziej żrąca od wody z wyższym lub neutralnym pH.

NIEBIESKI ZEOLIT (CR-200) firmy Water-Right jest rodzajem, wysoko wydajnego minerału używanego do zmniejszenia twardości wody i zawartego w niej poziomu żelaza i manganu. Dodatkowy wysiłek związany z produkcją tego produktu zapewnia największą wydajność w zmiękczaniu wody. Wysoka jakość tego produktu jest możliwa przez to, że posiada on zdolność wysokiej filtracji i wypłukiwania.

Zeolity tworzą się od początku istnienia ziemi. Są to naturalne krzemiany glinowo-sodowe. To jest sposób w jaki natura sama uzdatnia wodę. Water-Right używa dwa rodzaje zeolitów do procesu uzdatniania wody.

Obszar, z którego wody spływają do odbiornika wodnego rzeka, jezioro.

Odmiennie od innych surowców, źródła wody surowej mają zmienną jakość zależnie od regionu geograficznego i zależnie od pory roku. Woda uzyskiwana z naturalnych źródeł powierzchniowych, na przykład, zwykle ma niskie TDS i jest względnie miękka, ale ma wysokie stężenie zanieczyszczeń organicznych, w dużej części koloidalnych. Przeciwnie, woda ze źródeł podziemnych ma generalnie wysokie TDS i poziom twardości, ale niską zawartość związków organicznych. Sezonowe wahania jakości wody są najbardziej widoczne w wodach powierzchniowych. Podczas miesięcy jesiennych i zimowych, opadłe liście i gnijąca roślinność uwalniają duże ilości materii organicznej do strumieni, jezior i innych zbiorników. W rezultacie, stopień zanieczyszczenia organicznego w wodach powierzchniowych – jak wskazują wartości OA – osiąga szczyt w styczniu i lutym, i spada do minimum w lipcu i sierpniu. Jakość i charakterystyka zasilania wodą surową ma ważny wpływ na wymaganą technologię oczyszczania wody.

Woda do celów przemysłowych musi być zmiękczana, tj. pozbawiona częściowo lub całkowicie składników powodujących twardość. Metody usuwania twardości wody:

destylacja
metoda termiczna - w 40 0C następuje rozkład wodorowęglanów wapnia i magnezu zgodnie z poniższymi reakcjami

Ca(HCO3)2 Þ CaCO3 + CO2 + H2O

2 Mg(HCO3)2 Þ Mg2CO3(OH)2 + 3 CO2 + H2O Mg2CO3(OH)2 + H2O Þ 2 Mg(OH)2 + CO2

Szybkość rozkładu obu wodorowęglanów nie jest jednakowa - Mg (HCO3)2 rozkłada się 1,5 razy wolniej niż wapniowy i zależy od temperatury.

metody chemiczne - polegają na strącaniu na drodze chemicznej nierozpuszczalnych osadów lub wiązania w kompleksowe związki jonów wapnia i magnezu przy pomocy różnych reagentów jak np.: wodorotlenku wapniowego (wapno), węglanu sodowego (soda), wodorotlenku sodowego (soda kaustyczna), fosforanów, soli baru i in.
zmiękczanie na silnie kwaśnych kationitach regenerowanych chlorkiem sodu

Zmiękczanie fosforanami polega na strącaniu praktycznie nierozpuszczalnych fosforanów wapnia i magnezu, dzięki czemu osiągalna jest bardzo mała twardość szczątkowa. Używa się fosforan trisodowy.

Powstający wodorowęglan sodowy w wyższych temperaturach rozkłada się z utworzeniem węglanu sodowego, który może likwidować twardość niewęglanową co zmniejsza zużycie fosforanu.

Metoda fosforanowa ma wiele zalet: zapewnia 2-3 krotne większą szybkość procesu, nie wymaga ścisłego dozowania fosforanu którego nadmiar nie szkodzi, zapobiega tworzeniu się kamienia kotłowego w postaci krzemianu. Jest to możliwe dzięki temu, że fosforan wapniowy jest trudniej rozpuszczalny od krzemianu co może spowodować reakcję: 2 CaSiO₃ + 2 Na₃PO4 → Ca₃ (PO₄)₂ + 3 Na₂SiO₃

Metoda ta nie ma zastosowania do zmiękczania wody surowej, gdyż fosforany są drogie, nadaje się do usuwania szczątkowej twardości tzw. korekcji nawet w samym kotle.

10Ca(HCO₃)₂ + 2 NaOH + 6 Na₃PO₄→ Ca(OH)₂*3 Ca₃(PO₄)₂ + 20 NaHCO₃

(Mg)CaSO4 + Na2CO3 → (Mg) CaCO3 + Na2SO4

(Mg)Ca(HCO3)2 + Na2CO3 → (Mg)CaCO3 + 2 Na2HCO3

Jakkolwiek z zapisu reakcji wynika, że soda usuwa oba rodzaje twardości, to sposób ten ma zastosowanie do wód posiadających prawie wyłącznie twardość niewęglanową i bardzo niewielką magnezową. zmiękczanie wapnem i sodą polega na jednoczesnym usuwaniu twardości węglanowej i niewęglanowej gdzie: Ca(OH)2 usuwa twardość

węglanową, wszystkie sole magnezowe, rozpuszczony CO2, zaś Na2CO3

usuwa twardość niewęglanową. Stosuje się następujące warunki przebiegu procesu: podgrzanie wody do 70-90 0C, zwiększenie nadmiaru odczynników do 10-20 % (80-100 mg/l Na2CO3 i 15-30 mg/l CaO), wprowadzenie masy kontaktowej.

Czynnikiem, który ujemnie wpływa na wyniki zmiękczania są substancje koloidowe (humusy), które opóźniają reakcję i powodują mętność wody uchodzącej z reaktora i nawet mogą przechodzić przez filtr.

Sprowadza się do działania dwóch czynników: NaOH i tworzącego się wtórnie Na2CO3, gdzie ług usuwa twardość wapniową węglanową, twardość magnezową i dwutlenek węgla, zaś soda likwiduje twardość wapniową niewęglanową. (Mg)Ca(HCO₃)₂ + 2 NaOH → CaCO3 + Na2CO₃ + H₂O (Mg(OH)₂)

MgSO₄ + 2 NaOH → Mg(OH)₂ + Na₂SO₄

CO2 + 2 NaOH → Na₂CO₃ + H₂O CaSO₄ + Na₂CO₃→ CaCO₃ + Na₂SO₄

Zmiękczanie ługiem sodowym nadaje się do tych wód, w których twardość węglanowa jest w przybliżeniu równa niewęglanowej.

Metafosforany nie dają osadu z solami wapnia i magnezu, lecz tworzą sole kompleksowe rozpuszczalne w wodzie. Jony wapnia i magnezu przechodzą do kompleksowego anionu i w związku z tym przestają być czynnikiem kamieniotwórczym, tracą zdolność reagowania z mydłami. Do tej grupy związków należą metafosforany (NaPO3)x , a szczególnie te, gdzie x = 4 lub 6.

Maleńkie zwierzęta wodne zjadane przez ryby.

Zrzut ścieków do gruntu w celu oczyszczenia lub powtórnego użycia.

Zrzut ścieków z oczyszczalni która otrzymała wodę do oczyszczenia z gospodarstw domowych, obiektów komercyjnych (hotele, restauracje) i przemysłu do zlewni obszaru przybrzeżnego.

Wprowadzanie zanieczyszczeń ze źródeł innych niż komunalne do publicznej oczyszczalni ścieków. Zrzut ten może pochodzić z obiektów przemysłowych lub komercyjnych (restauracja, hotele itp.), z których ścieki wpływają do kanalizacji publicznej.

Dwa elementy lub więcej razem złączone poprzez działanie sił chemicznych w odpowiedniej proporcji.

Powierzchnia wody gruntowej w glebie.

Rozproszone źródła zanieczyszczenia wody bez specyficznego miejsca początku powstania. Zanieczyszczenia ogólnie spływają z powierzchni wraz z woda deszczowa. Typowe źródła nie punktowe to rolnictwo i emisja atmosferyczna.

Woda gruntowa wyciekająca na powierzchnie ziemi w miejscu gdzie poziom zwierciadła wody jest wyżej od poziomu powierzchni ziemi.

Występujące w wodzie żelazo wpływa na walory smakowe i estetyczne wody. Najczęściej żelazo występuje w wodociągu jako wtórne zanieczyszczenie pochodzące z rur. We własnych ujęciach z wód głębinowych i gruntowych stężenie żelaza w zależności od warstw geologicznych zawierających np. rudę żelaza może wynosić do 30 mg/l. Najczęściej spotyka się zawartość żelaza do 5 mg/l. Obok żelaza występuje zawsze mangan w ilości około 10% zawartości żelaza.

Żelazo występuje w wodzie w postaci dwuwartościowych kationów będących w równowadze z anionami wodorowęglanowymi i/lub anionami siarczanowymi w zależności od ilościowego występowania wapnia i magnezu. Forma przezroczysta żelaza w wodzie po odstaniu tj. natlenieniu wody w krótszym lub dłuższym czasie przechodzi w żółty fluidalny osad opadający na dno.

Dopuszczalny poziom żelaza w wodzie do spożycia wg PN wynosi: 0,2 mg/l.

Woda, która nie zamarza w temperaturze -60 stopni Celsjusza i wrze w 160 stopniach, a do tego może rozpuścić w sobie nawet olej - unikalną metodę wytwarzania wody o takich właściwościach udało się wypracować prof. Wiesławowi Strękowi i Zdzisławowi Oszczędzie z firmy Nantes. Twórcy nazywają ją nano_wodą; już została wykorzystana w kosmetologii.

"Nasza woda może mieć oprócz kosmetologii jeszcze mnóstwo innych zastosowań. Może służyć np. do produkcji ultrastabilnych betonów, czy do zwiększenia zawartości bakterii w jogurtach. Olbrzymie możliwości widzimy przy zastosowaniu jej w procesach chemicznych, medycynie i farmacji przy produkcji leków" - przekonuje prof. Wiesław Stręk.

Jak mówi, taką wodę znały już nasze babcie. "Nazywały ją żywą lub zdrową. Kiedy do mycia włosów stosowały wodę po śniegach lub po burzy, używały właśnie podobnej cieczy" - przypomina profesor. Jak dodaje, zbliżone właściwości posiada również woda w stanie nadkrytycznym, uzyskiwana w wysokich ciśnieniach i wysokich temperaturach. "Nam udało się uzyskać taką wodę w zwykłej temperaturze i ciśnieniu" - dodaje naukowiec.

W zwykłych warunkach cząsteczki H20 tworzą klastery - układy złożone z nawet 1000 cząsteczek wody. Klastery te da się rozbić na niewielkie, uporządkowane grupy - tzw. nanoklastery, np. za pomocą wyładowań elektrycznych, przez co zmieniają się niektóre właściwości substancji. Pojedyncza cząsteczka wody ma 1 nm średnicy - stąd wywodzi się nazwa NANOwody.

"Nanowoda jest o wiele lepszym rozpuszczalnikiem niż woda zwykła - zapewnia Wiesław Stręk. - Rozpuszczalność gazów i soli jest aż o 50 procent większa. Dzięki deklastracji zmniejsza się również pH. Taka woda wygląda i smakuje tak samo, jak zwykła, a picie jej jest wskazane".

"Obróbka wody polegać może na wyładowaniach elektrycznych lub umieszczeniu cieczy w polu magnetycznym. Teraz pracujemy nad techniką obróbki wody za pomocą zimnej plazmy" - wyjaśnia uczony. Dodaje, że proces produkcji nie jest czasochłonny i może być procesem ciągłym. Poddany może być jej nawet płynący strumień wodny.

Dzięki rozbitym klasterom nanowoda staje się lepszym i bardziej skutecznym nośnikiem substancji odżywczych niż zwykła woda. Stąd pomysł na zastosowanie nanowody w produkcji kosmetyków. Nanolaboratorium Nantes jako pierwsze w Polsce wykorzystało możliwości nanowody w kosmetologii, wprowadzając na rynek serię kosmetyków Nantes.

Dzięki nanowodzie możliwe jest w nich stosowanie mniejszej ilości wody niż w dotychczasowych kosmetykach. Gabinety będą miały w swojej ofercie zabiegi z zakresu kosmetyki, dermatologii, medycyny estetycznej oraz stomatologii. Wszystkie zabiegi będą wykorzystywały kosmetyki z NANOwodą.

Polskie nanolaboratorium Nantes zostało nagrodzone złotym medalem za opracowanie unikalnej na skalę światową metody pozyskiwania nanowody podczas 58 Światowych Targów Wynalazczości, Badań Naukowych i Nowych Technik "Brussels Innova 2009".

Źródło PAP - Nauka w Polsce